Demokratik Alman Cumhuriyeti Hakkında Bilgi

(Alm.: Deutsche Demokratische Republik-DDR), 2.10.1990'da Federal Almanya'yla resmen birleşmeden önce Orta Avrupa'da yer alan devlet. Batısında Federal Almanya Cumhuriyeti, güneyinde Çekoslovakya, doğusunda Polonya kuzeyinde Baltık Denizi bulunuyordu. Baltık'ta, Lübeck Körfezi ile Stettin Körfezi arasında kalan Demokratik Almanya kıyıları genellikle düz, alçak; lagünler ve kıyı kumullarının meydana getirdiği kordonlarla kaplıdır. Kıyıda birçok ada yer alır. Bunlardan en büyük ikisi doğuda Rügen ile doğu ucu Polonya'ya ait olan Usedom adalarıdır. Ülkenin orta ve kuzey kesimleri, geniş Cermen Ovası'nın devamıdır. Yer yer birkaç yüz metreyi geçmeyen tepeler dışında, düz, buzul depolarıyla örtülüdür ve birçok göl çanaklarıyla parçalanmıştır. Güneyde Erzgebirge, Mittelgebirge ve kuzeybatıdaki Harz kitleleri az yüksektir (Hersinya kitleleri). Oder ve başlıca kolu Neisse, çığırının büyük bölümünde doğu sınırını meydana getirir. Ülkenin büyük kısmı Elbe Havzası'na bağlıdır (1.165 km olan çığırının 760 km.si. Demokratik Almanya'da). Bohemya'dan inen Elbe, batıya döner, sağdan Mavel ve onun da kolu Spree'yi, soldan Saale ve Mulde'yi alır ve Hamburg'un güneyinde Federal Almanya topraklarına girer. Sayıları çok olan göllerin en büyüğü Müritz'dir (115 km2). İklim, Baltık kıyılarından içeriye doğru gidildikçe karasal bir nitelik kazanır. Alanı, nüfus yoğunluğu ve özellikle ekonomik gelişme düzeyi bakımından 1945'e kadar tek bir devlet hâlinde yaşadıkları Federal Almanya'ya göre geride kalır. Fakat Avrupa'daki sosyalist ülkeler içinde, Sovyetler Birliği'nden sonra en gelişmiş olanlardan biridir. Dil bakımından homojen bir toplum olan Doğu Almanların % 80'i Protestan, % 11'i Katolik'tir. Nüfus son yıllarda hissedilir derecede azalmıştır. Zaten doğal nüfus artış oranı da çok azdır (1966'da binde 2,5 kadar). Bu azalmada Demokratik Almanya'dan Federal Almanya'ya geçenlerin rolü önemlidir (1954'te 18 milyondan 1973'te 16.9 milyona düşmüştür; 1961'de kurulan "Berlin Duvarı" bu azalmayı tamamen durduramamıştır). Öte yandan kadın nüfusun fazlalığı dikkati çeker (1.000 erkek nüfusa karşı 1.213 kadın). Demokratik Almanya II. Dünya Savaşı'ndan sonra yönetim bakımından yeniden örgütlendi; tarihsel bölgelere dayanan eski 5 "LŠnder" yerine 14 yönetim bölgesine (Bezirke) bölündü. II. Dünya Savaşı'ndan önce etkin nüfusun % 25'i endüstride çalışıyordu. Ancak bu endüstri bağımlı idi; makine, demir-çelik Ruhr Havzası'ndan (Federal Almanya) ve kömür, bugün Polonya'ya eklenen Yukarı Silezya'dan sağlanıyordu. Savaştan sonra, siyasal ve sosyal rejimiyle de Federal Almanya'dan ayrılan Demokratik Almanya'da ekonomi, bütünüyle sosyalist bir tipin gerektirdiği koşullara göre değiştirildi. Planlı ve bütün üretim sektörleri, millîleştirilmiş bir ekonomi durumuna geldi. Etkin nüfusun % 81'i tarımla uğraşır. Büyük mülkler (100 hektardan fazla) parçalandı, kooperatifler kuruldu ve bütün üretim araçları kolektifleştirildi (1970 tarım devrimi). 1970'ten 1980'e kadar geçen on yıl içinde ülke ekonomisinde önemli ilerlemeler oldu. Ücretlere yüzde 25 oranında zamlar yapıldı. Temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları devlet sübvansiyonuyla sabit tutuldu. Konut ihtiyacını gidermek için birçok konut inşa edildi. Ancak 80'li yıllarda devlet sübvansiyonunun bütçe üzerindeki yükü ve dışarıdan enerji ithali zorunluluğu ekonomide sıkıntılara neden oldu. 80'li yılların sonunda ülkede rejim karşıtı hareketler başladı. 1989'da Doğu Berlin'de 1 milyon kişinin katıldığı büyük bir gösteri yapıldı. Göstericiler politik reformlara gidilmesini istediler. 1989'un Kasım ayında Hükümet istifa etti ve Halk Kamarası yeni bir kabine seçilmesini istedi. Bu arada Demokratik Almanya yönetimi sınırları açarak isteyen Demokratik Almanya vatandaşının ülkeyi terk edebileceğini açıkladı. Bunun üzerine Doğu Berlin'le Batı'yı ayıran duvar halk tarafından yıkılmaya başlandı ve binlerce kişi Batı Berlin'e geçti. 16 Kasım 1989'da Hans Madrow önderliğinde yeni bir hükümet kuruldu. 26 kişilik kabineye komünist olmayan 11 bakan girdi. Aralık ayında yeni Komünist Parti yönetimi hoşnutsuzluklar karşısında istifa etmek zorunda kaldı. Eski devlet başkanı Erich Henecker Parti üyeliğinden çıkarılırken eski Politbüro üyelerinden bazıları yolsuzluk yaptıkları gerekçesiyle tutuklandılar. Komünist Parti'nin Stalinist yapısı tümüyle değiştirildi ve Politbüro ile Merkez Komitesi feshedildi (8 Aralık 1989). 1990'ın Nisan ayında oluşturulan yeni hükümette yer alan partiler bir koalisyon anlaşması imzaladılar. Böylece Demokratik Almanya'da 40 yıldır süregelen sosyalist rejim resmen sona erdi. Halk Meclisi, hükümeti ve yeni kabineyi onayladı. Hristiyan Demokrat Parti Genel Başkanı Lothar de Maiziere Demokratik Almanya başbakanı seçildi. Yeni hükümetin ilkeleri arasında en önemlileri Federal Almanya ile en kısa zamanda birleşme ve Almanya'nın NATO Paktı içinde yer almasına karar verilmesi oldu. Mayıs 1990'da her iki ülkenin başbakanları birleşmenin ekonomik ve sosyal koşullarını belirleyen ve Ağustos 1990'da hukuksal çerçevesini çizen birer anlaşma imzaladılar. 2 Ekim 1990'da Demokratik Almanya'nın Federal Almanya'ya ilhakıyla gerçekleşen birleşme resmen gerçekleşti.