Bitki ve hayvanların toprakta parçalanması sonucu meydana gelen karmaşık yapılı, siyah organik madde. Toprağın üst kısmında bulunur.
Humus, kimyasal bakımdan başta karbon ve azot olmak üzere, demir, kükürt, fosfor, potasyum, kalsiyum, sodyum, magnezyum gibi elementlerden oluşur. Toprağa düşen bitki artığı, ısı, nem ve mikroorganizmaların yardımıyla ayrışmaya başlar. Önce çürür ve parçalanır, sonra organik moleküller, en sonunda da mineraller hâline dönüşür. Humus oluşumunu sağlayan etkenler bitki örtüsü, iklim ve toprak yapısıdır. Humus, tarımsal bakımdan çok değerlidir. Toprağın su tutma gücünü artırır.