Paralaks Nedir? Hakkında Bilgi

Gözlemcinin yerinin değişmesine bağlı olarak bir cismin gözlenen doğrultusunda meydana gelen değişme. Bir kol boyu mesafede düşey tutulan başparmağa sağ gözü kapatıp sol, sonra da sol gözü kapatıp sağ gözle bakıldığında parmağın ayrı doğrultularda görülmesi paralaksa bir örnektir. Paralakstan gökcisimlerinin uzaklığını bulmada yararlanılır. İki ayrı gözleme ilişkin doğrultular ve gözlem yerleri arasındaki mesafe bilindiğinde, gözlenen cismin uzaklığı hesaplanabilir. Gökbilimde paralaks denince gözlenen doğrultular arasındaki açı anlatılmak istenir ve paralaksı 1 saniye (=1/3600 derece) olan bir yıldızın uzaklığı 1 parsec olarak tanımlanır. Yıldız ne kadar uzaksa paralaksı o kadar küçük olur. Yıldızlar Dünya'dan çok uzak olduğundan paralaksları da çok küçüktür (en yakın yıldız olan Proxima Centauri'nin paralaksı bile 0,765 saniyedir) ve duyarlı ölçüm için spektroskopik yöntemlerden yararlanılır. Yukarıda sözü edilen başparmak örneği, askerlikte "parmak atlatma" adıyla arazide mesafe tahmininde kullanılan bir yöntemdir.