Zeytingiller ailesinden, bütün Akdeniz ülkelerinde yetiştirilen, sık dallı, yaprak dökmeyen uzun ömürlü ve boyu 5-20 metre arasında değişen bir ağaç. Ortalama ömrü 300-400 yıl olup 1000-3000 yaşında ağaçlarada sık sık rastlanmakatadır. Soluk yeşil derimsi kısa saplı yaprakları vardır. Beyaz sarımsı renkte çiçekler açar, meyvesi de ovalimsi ve önce yeşildir ancak sonradan kararıp parlak siyah renk alır. Zeytin ağacı ilkbaharda çiçeklenir. Çekirdeğinin sertleşmesi ve meyvelerinin olugunlaşması yaz aylarında başlar. Eylül ve kasım aylarında renk değiştirmeye başlayan zeytin önce yeşilden mora, sonra siyaha dönüşerek olgunlaşır. Bu aşamaya "alacalanma" denir. Olgunlaşan zeytinlerin hasadı eylül sonundan şubata değin sürer. Aşılı zeytin yaprakları tanen, uçucu yağ, organik asitler ve rezin içerir. En fazla yağ içeren meyvelerden biridir. Ağırlığının yaklaşık yüzde 20-30 kadarı yağdır.
Zeytin ağacı, insanların ilk çağlardan beri faydalandıkları bir bitkidir. Zeytin ağacı, tarihin her aşamasında Akdeniz'de kurulan bütün uygarlıkların vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Zeytinin ana vatanı Güneydoğu Anadolu'dur ancak zaman içinde önce Akdeniz kıyılarına, daha sonra da Asya'ya ve dünyaya yayılmıştır. Zeytin yalnızca önemli bir gıda maddesi değil, aynı zamanda sağlık ve güzellik iksiri ve ışık kaynağı olarak da kullanılmıştır. Aynı zamanda Akdeniz uygarlıklarında ticaretin temeli olmuştur.
Zeytin, besin değeri çok yüksek bir yiyecektir. Aslında bir meyvedir ve cinsine göre biçimi ve rengi değişir. Koyu kahverengi, siyah, kül rengi, koyu yeşil ya da koyu mor olabilir. Aynı zamanda yumurta biçiminde ya da yuvarlak da olabilir. Zeytin ağacı ılımlı yerlerde, az killi ve kumlu topraklarda yetişir. Mayıs, haziran ayları içinde yeşillenir, altı ay sonra meyvesi olgunlaşır. Cinsine göre bu meyve, önceleri koyu kahverengi, koyu yeşil, koyu mor, siyah, külrengi olur. Aynı dal üst üste iki yıl meyve vermez. Zeytinin çekirdeği ne kadar küçük olursa, cinsi o denli üstün tutulur.