4-11: Çağdaş Türkiye Yolunda Adımlar, ders ve çalışma notu

4-11: Çağdaş Türkiye Yolunda Adımlar

KABOTAJ BAYRAMI

● Ülkemizde Cumhuriyetten önce ticaretin çoğunluğu gayrimüslimler tarafından yürütülüyordu. Deniz taşımacılığının çoğu da gayrimüslimlerde idi. 
● 1 Temmuz 1926'da Kabotaj Kanunu çıkarılarak Türk kıyılarında deniz taşımacılığı, limanlar arasında gemi işletmeciliği ve taşımacılığı Türk vatandaşlarına ve Türk gemilerine verildi.

 

MUSTAFA KEMAL'E SUİKAST GİRİŞİMİ (14 HAZİRAN 1926)

● Şeyh Sait ayaklanmasının bastırılması ve Terakkiperver Cumhuriyet fırkasının kapatılmasından sonra cumhuriyete karşı olanlar Mustafa Kemal'e bir suikast düzenle meye karar verdiler. Suikast planını Mustafa Kemal Paşanın İzmir'e geleceği gün gerçekleştireceklerdi.
● Bu plan Mustafa Kemal'in İzmir'e yapacağı gezinin bir gün gecikmesi üzerine suikastçıları kaçıracak kayıkçının itirafı  ile ortaya çıktı. Suikastçılar silahlarıyla birlikte yakalandılar ve istiklal mahkemesinde gerekli cezaya çarptırıldılar.
● Mustafa Kemal suikast girişimi sonrasında: "Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacak, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır." demiştir.

 

BİR DEVRİN ANALİZİ: NUTUK

Mustafa Kemal 15 Ekim 1927'de Mecliste  6 gün süren konuşması olan sonradan "Nutuk ya da Söylev" adıyla tarihimizde yerini aldı.
M. kemal Nutuk'a "1919 senesi Mayısın 19'uncu günü Samsun'a çıktım" sözleriyle başlar; Türk gençliğe seslenişle bitirmiştir.
● M. Kemal  Nutukla ülkeyi nasıl kurduklarını ve hedeflerini anlatmıştır. dersimiz.com

Nutuk'u üç aşamaya ayırmıştır:
1- Birinci aşama: 19 Mayıs 1919'dan 23 Nisan 1920 TBMM'nin açılışına kadar kısmı,
2- İkinci aşama: 23 Nisan 1920'den 29 Ekim 1923 Cumhuriyetin ilanı dönemini
3- Üçüncü aşama: 29 Ekim 1923'ten 1927 tarihlerini kapsayan Cumhuriyet dönemini anlatmıştır.

 

HARF İNKILÂBI'NDAN MİLLET MEKTEPLERİ'NE

Yeni harflerin kabulü (1 Kasım 1928):

● Türkler İslam'ı kabul edince eski alfabelerini bırakıp Arap harflerini kullanmaya başladılar. Arapça okuması ve yazması zor bir dildi. Türk insanına uymuyordu.

● Eski Osmanlıcanın okumadaki güçlükleri, okuryazar oranını düşürmüştü. Mustafa Kemal okuma yazmanın yaygınlaştırılması ve çağdaşlaşma için Latin alfabesinin kullanılmasını istiyordu. Bu nedenle 1 Kasım 1928'de Latin alfabesi  kabul edildi.
Yeni Türk alfabesini tanıtmak ve okuma yazmayı yaygınlaştırmak amacıyla millet mektepleri açıldı. M. Kemal başöğretmen seçildi.

● Mustafa Kemal okuryazar oranını arttırmak ülkeyi cehaletten kurtarmak için 7'den 70'e herkese okuma öğretmek için Mahalle Mekteplerini kurdurmuş. Buralarda halkın okuma yazma öğrenmesi için çalışmalar yaptırmıştır.

 

MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ AYDINLANIYOR

Türk Tarih Kurumunun (TTK)  açılması (12 Nisan 1931):
Osmanlı devletinde sadece Selçuklu ve Osmanlı tarihiyle birlikte İslam tarihi okutuluyordu. (Tarih anlayışı üm metçi)
Mustafa Kemal, Türklerin İslamiyet'ten önce de büyük devletler kurduğunu belirterek Milliyetçilik esasına dayalı Türk Tarih kurumunu kurdu. Amacı Türk tarihini gençlere öğreterek sevdirmek ve Türklerin kökenin araştırılması idi.

 

Türk Dil Kurumunun  (TDK)Açılması (12 Temmuz 1932):
Osmanlıca ağır bir dildi. Mustafa Kemal Türkçeyi yabancı dillerin etkisinden kurtarmak amacıyla Türk dil kurumu nu kurdu. Amaç; Türkçeyi zenginleştirmek ve Türkçeyi diğer dillerin etkisinden kurtararak geliştirmektir.
Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih kurumunun kurulması milliyetçiliğin güçlenmesine yönelik inkılâplardır.

● Atatürk hastalanınca İş Bankası'ndaki payından Türk dil ve Tarih kurumlarına eşit miktarda pay bırakmıştır. Buda M. Kemal'in Türk kültürüne verdiği değeri gösterir.

dersimiz.com

Çağdaş Türkiye Yolunda Adımlar Cumhuriyet Osmanlı ders notu konu özeti çalışma notları Türkiye ders anlatım eğitim TBMM Nutuk Yeni harflerin kabulü 1 Kasım 1928 Türk Tarih Kurumu Türk Dil Kurumu