Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Roman, ders ve çalışma notu

Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Roman

Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Roman

Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları yer ve zaman belirterek bir kurgu içinde anlatan, öyküden daha uzun yazılara roman denir.

• Romanda olaylar geniş ve ayrıntılı olarak ele alınır.
• Romanda bir ana olay ve onu destekleyen küçük yan olaylar vardır.
• Hikâyeciliğe göre daha geniş bir zaman söz konusudur ve kişiler karakterlerinin her yönüyle ele alınır, ayrıntıya inilir.
• Klasik Türk edebiyatında roman türüne en yakın tür “mesnevi”dir.
• Türk edebiyatında modern roman Tanzimat’la birlikte görülür.
•  Batıda roman destan türünün yerine geçmiş ve 19. yüzyıldan bu yana gittikçe gelişmiştir.
• Türk edebiyatında roman,  halk hikâyelerinin gelişmesiyle ortaya çıkmamış 19. yüzyılın ikinci yarısında Batı edebiyatı örnek alınarak yazılmaya başlanmıştır.
• Romanlar konularına göre: Sosyal(toplumsal) roman,  aşk,  macera,  töre romanı,  polisiye roman gibi adlar alabilirler.

 

Türk edebiyatının romancıları etkilendikleri edebi akıma göre şöyle sıralanabilir:

Romantikler: Namık Kemal,  Ahmet Mithat Efendi,  Şemsettin Sami.

Realistler: Samipaşazâde Sezai,  Recaizade Mahmut Ekrem,  Halit Ziya Uşaklıgil,  Mehmet Rauf,  Refik Halit Karay,  Yakup Kadri Karaosmanoğlu,  Reşat Nuri Güntekin.

Natüralistler: Hüseyin Rahmi Gürpınar,  Nâbizâde Nazım,  Selahattin Enis.

Toplumsal Gerçekçiler: Sabahattin Ali,  Orhan Kemal,  Yaşar Kemal,  Fakir Baykurt…

Önemli Özellikleri Olan Romanlar ve Yazarları :
İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa   Telemak – Fenelon’dan çeviri
İlk yerli (ilk telif) roman Şemsettin Sami  Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
İlk edebi roman Namık Kemal   İntibah ( Sergüzeşt-i Ali Bey ) 
İlk tarihi roman      Namık Kemal   Cezmi dersimiz.com
İlk tarihi roman denemesi A. Mithat Efendi  Yeniçeri
İlk macera romanı      A. Mithat Efendi  Hasan Mellah
İlk yanlış batılılaşma      A.Mithat Efendi  Felatun Bey ve Rakım Efendi
İlk realist roman(cı)     Recaizade Mahmut Ekrem Araba Sevdası
İlk realist(toplumcu)    Samipaşazade Sezai   Sergüzeşt
İlk köy romanı     Nabizade Nazım   Karabibik
İlk tezli roman       Nabizade Nazım  Zehra
İlk naturalist roman       Nabizade Nazım  Zehra
İlk psikolojik roman denemesi     Nabizade Nazım  Zehra
Dünyadaki ilk psikolojik roman  Madam de La Fayette         Prenses de Cleves
İlk psikolojik roman               Mehmet Rauf   Eylül
En başarılı psikolojik roman  Peyami Safa           9.Hariciye Koğuşu
Batılı tarzda ilk realist roman(cı)  Halit Ziya Uşaklıgil    Mai ve Siyah/Aşk-ı Memnu
Kurtuluş Savaşı’na değinen ilk               Y. Kadri Karaosmanoğlu  Yaban
Kurtuluş Savaşı’nı direkt işleyen ilk roman Halide E.Adıvar          Ateşten Gömlek
İç monolog tarzda yazılan ilk roman   Adalet Ağaoğlu   Bir Düğün Gecesi
Post-modern tarzda verilen ilk eser  Oğuz Atay   Tutunamayanlar
Dünya edebiyatındaki ilk modern roman Cervantes   Don Kişot
Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Gustave Flaubert        Madame Bovary
İlk kadın romancımız   Fatma Aliye Hanım   Muhaderat
Dünyadaki ilk kadın romancı  Afraben (Afrahat)
İlk yerli çizgi roman karakteri  Köroğlu (1953)
Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi romanı Kara Maske (1943)
Dünyadaki ilk özgün çizgi roman  New Fund (1935)
Dünyadaki ilk özgün çizgi roman hikayesi      Chester Gould      Dick Tracy
Dünyadaki ilk roman denemesi   Fransız Rabelais’in Gargantua ve Pantagruel adlı mizah ağırlıklı eserleridir.

Roman Türleri:

A. Serüven(Macera) Romanı: Okuru heyecanlandırıp gerilim içinde tutacak olağanüstü nitelikli olaylar üzerine kurulan romanlardır.

Daniel Defoe ‘’Robinson Crusoe’’, Alexandre Dumas Pere ‘’Monte Kristo Kontu’’, Herman Melville ‘’Moby Dick’’…

B. Psikolojik Roman: İnsan ruhunu derinlemesine inceleyen romanlardır.

Mehmet Rauf ‘’Eylül’’, Peyami Safa ‘’9.Hariciye Koğuşu’’ ve ‘’Bir Tereddüdün Romanı’’…

C. Töre Romanı: Bir toplumun belli bir dönem ve çevre içindeki gelenek ve göreneklerini yansıtan romanlardır.

Halide Edip Adıvar ‘’Sinekli Bakkal’’…

D. Tarihi Roman: Tarihi dönemleri ve tarihteki ünlü kişileri yansıtan romanlardır.

Namık Kemal ‘’Cezmi’’, Mithat Cemal Kuntay ‘’Üç İstanbul’’, Nahit Sırrı Önik ‘’Abdülhamit Düşerken’’, Kemal Tahir ‘’Devlet Ana’’…

E. Egzotik Roman: Konusunu uzak ve yabancı ülkelerdeki yaşantılardan alan romanlardır.

Refik Halit Karay ‘’Nilgün’’…

F. Polisiye Roman: Bir cinayeti, bir suçu aydınlatmayı, suçluyu ortaya çıkarmayı konu alan roman türüdür.

Edgar Allen Poe, Sir Arthur Conan Doyle ‘’Sherlock Holmes’’…

dersimiz.com

Düzyazı Türleri Anlatmaya Bağlı Türler Roman edebiyat ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım roman türleri önemli romanlar