İkinci Yeni Şiiri (1954-1960), ders ve çalışma notu

İkinci Yeni Şiiri (1954-1960)

İKİNCİ YENİ ŞİİRİ (1954-1960)
Cemal Süreyya, Sezai Karakoç, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan, İlhan Berk, Ülkü Tamer adlı şairlerin bir dergi etrafında toplanmadan, bir bildiri yayınlamadan, değişik yayın organlarında yer alan şiirlerinde bir benzerlik görülmesi üzerine oluşan şiir hareketine İkinci Yeni adı verilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı'nın doğurduğu bunalım sonucunda oluşan dadaizm ve sürrealizm akımları, İkinci Yeni şiir hareketine kaynaklık etmiştir. Garipçilerin şiiri basite indirgemelerine bir tepki olarak doğmuştur. Başlıca özellikleri şunlardır: 1) İmgeye ve söz sanatlarına önem verilmiştir. 2) Anlam geri plana atılmış, imge anlamdan üstün tutulmuştur. 3) Öykülemeden vazgeçilmiştir. 4) Basitlik, sıradanlık ve yalınlıktan kaçınılmıştır. 5) Soyut bir şiir anlayışı benimsenmiştir. 6) Şiir, duygu ve çağrışımlarla oluşturulmuştur. 7) Şiir, akıldan uzaklaştırılmak istenmiştir. 8) Anlaşılması zor, kapalı bir anlatım benimsenmiştir. 9) Her türlü sınırlamaya, baskıcı tutuma karşı çıkılmıştır. 10) Aydın kesime, seçkinlere seslenilmiş; günlük konuşma diline karşı çıkılmıştır. 11) Toplumsal sorunlara ve onların çözümüne hiç değinilmemiştir. 12) Dil bilgisi kuralları dikkate alınmadan anlamı tamamlanmayan cümleler kullanılmıştır. 13) Halk şiiri geleneğinden uzaklaşılarak, folklor öğelerinin şiirde kullanılmasına karşı çıkılmıştır. 14) Dizeci şiire karşı çıkılmış, biçime öncelik verilmiştir.
Formül:ECE SÜT İç

CEMAL SÜREYYA (1931-1990)
Şiirlerindeki şekil, içerik ve anlatım özellikleriyle İkinci Yeni şiirinin önde gelen ve en popüler şairlerindendir. Geleneğe karşı olduğu halde gelenekten ustaca yararlanmıştır. İkinci Yeni şiirinin en başarılı örneklerini vermiştir. Anlatımındaki mizah, şiirlerinin karakteristik özelliklerindendir. Canlı halk dilini kullanması onu okuyucuya yaklaştırır. Şiiri, kurulu düzene karşı çıkışın bir aracı olarak görmesi, şiirlerinde zaman zaman bir isyan duygusunu belirginleştirir. Dil konusundaki tutumunu "Türkçeden bir kıl kopar, içinde güneşler, dünyalar, ırmaklar vardır." cümlesiyle dile getirmiştir.Şiirlerinin yanı sıra sanat ve şiir konularındaki denemeleri ve eleştirileriyle de tanınmıştır. Kendi adıyla ve Osman Mazlum imzasıyla şiir üzerine eleştiriler yazmıştır. "Papirüs" adlı bir dergi çıkarmıştır.
ESERLERİ Şiir: Üvercinka, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Sevda Sözleri, Güz Bitiği, Göçebe, Sıcak Nal.
Deneme-Eleştiri: Şapkam Dolu Çiçekle, Günü Birlik, Folklor Şiire Düşman, Aydınlık Yazıları, Doksan Dokuz Yüz Günlük: 999 Gün/ Üstü Kalsın Antoloji: Mülkiyeli Şairler, Yüz Aşk Şiiri

SEZAİ KARAKOÇ (1933- …)
İkinci Yeni şairleri arasında sayılmakla birlikte, içerik bakımından onlardan farklı bir istikamete yöneldi. "Mistik, metafizik, dinsel" kavramların ördüğü soyut bir şiir dünyasını yansıtmış, İslâmî düşünceyi modern şiirdeki gerçeküstücülükle bağdaştırmıştır. "Körfez" ve "Şahdamar", İkinci Yeni etkisindeki ilk dönem şiirlerini bir araya getiren kitaplarıdır. Bu şiirlerde genellikle "aşk, yaşam, ölüm" temalarının işlendiği görülür. "Hızırla Kırk Saat, Taha'nın Kitabı, Gül Muştusu" kitapları şiir kimliğini bir bütün halinde yansıtan eserleridir.
Sezai Karakoç, dergicilik ve yayıncılıkla da uğraşmış, adıyla özdeşleşmiş olan "Diriliş" dergisini çıkarmıştır. Şair, Monna Rosa adlı şiiriyle geniş kitlelerce tanınmış ve sevilmiştir.
ESERLERİ Şiir: Körfez, Şahdamar, Hızırla Kırk Saat, Taha'nın Kitabı, Gül Muştusu, Monna Rosa, Gün Doğmadan, Zamana Adanmış Sözler, Ayinler, Leyla ile Mecnun, Ateş Dansı, Alınyazısı Saati. Deneme: Edebiyat Yazıları (3 cilt) İnceleme: Yunus Emre, Mehmet Âkif, Mevlânâ Hikâye: Meydan Ortaya Çıktığında, Portreler.

EDİP CANSEVER (1928-1986)
İkinci Yeni şairleri arasında "düşünce şairi" olarak nitelendirilmiştir.  "Dirlik Düzenlik" adlı kitabı, şiirlerinin temel niteliği olan bireyselliği ile dikkat çekmiştir. "Yerçekimli Karanfil" adlı şiir kitabında doğa-birey ve birey-toplum ilişkisini irdeledi. Dönemin gözde akımı "varoluşçuluk"tan etkilenerek bireyin arayışlarını, umutsuzluklarını uyumsuzluğa varan yaşam ilişkilerini yansıtmaya çalışmıştır. Kapalı, anlaşılması güç, ancak anlamdan büsbütün ayrılmayan bir şiire yönelmiştir.. Şiirin anlatı yönünü iyice kapayarak onu yalnızca yorumlama sanatına dönüştürme çabası vardır. İkinci Yeni şairleri arasında en çok ve en uzun dönem şiir yazan şairdir.
ESERLERİ Şiir: Dirlik Düzenlik, Yerçekimli Karanfil, Çağrılmayan Yakup, İkindi Üstü, Umutsuzlar Parkı, Petrol Nerde Antigone, Tragedyalar, Kirli Ağustos, Sonrası Kalır, Ben Ruhi Bey Nasılım, Sevda ile Sevgi, Şairin Seyir Defteri, Yeniden, Oteller Kenti. Düzyazı: Gül Dönüyor Avucumda, Şiiri Şiirle Ölçmek.

TURGUT UYAR (1927-1985)
İlk dönem şiirlerinde "aşk, ayrılık ve ölüm" temalarını işlemiştir. Yoğun imgelerin etkili olduğu şiirleriyle İkinci Yeni'nin önemli temsilcilerinden biri olmuştur. Sanatını halk şiirinin deyişleri ve divan şiirinin biçimlerinden yararlanarak geliştirmiştir. Büyük şehir hayatını, karmaşıklığı ve sarsıntıları içeren bir şiir oluşturmuştur. İnsan duygularındaki karmaşıklığı, bireysel özgürlüğü yansıtan izlenimci, gerçeküstücü şiirler yazmıştır. "Göğe Bakma Durağı" adlı şiiriyle sevilmiştir.
ESERLERİ Şiir: Arz-ı Hal, Türkiyem, Tütünler Islak, Dünyanın En Güzel Arabistanı, Her Pazartesi, Divan, Toplantılar, Kayayı Delen İncir, Evrenin Yapısı. İnceleme: Bir Şiirden (Çeşitli Türk şairlerini, onların bir şiirinden hareketle değerlendirmiştir.) Düzyazı: Korkulu Ustalık.

İLHAN BERK (1918-2008)
Türk şiirinin en deneyci şairlerindendir. Şiiri bir ilham sonucu olarak görmemiş, "şiir yazarak bulunur" demiştir. Şiiri durmadan yatak değiştirerek ama belli sorunlara bağlı kalarak kendi yolunu çizmiştir. Şair ilk şiirlerini hece ölçüsüyle ve toplumcu bir anlayışla yazmıştır. Bu şiirlerinde büyük şehrin hareketli hayatını, işçileri, kırsal kesimdeki tarım emekçilerini anlatmıştır. 1953'ten sonraki şiirlerini İkinci Yeni akımının sanat anlayışına uygun olarak yazmıştır. Bu şiirlerinde "kadın" ve "tarih" ana temalar olarak belirmiştir.
ESERLERİ Şiir: Güneşi Yakanların Selâmı, Günaydın Yeryüzü, İstanbul, Türkiye Şarkısı, Köroğlu, Galile Denizi, Çivi Yazısı, Şenlikname, Taş Baskısı, Atlas, Kül, Kitaplar Kitabı, İstanbul Kitabı, Deniz Eskisi, Güzel Irmak, Çok Yaşasın Sayılar Günlük: El Yazılarına Vuruyor Güneş Deneme: Şifalı Otlar Kitabı

ECE AYHAN (1932-2002)
Şiirlerinde dünyaya karanlık bir bakış açısı, aklın sınırlarını zorlayan ve sürrealizmi çağrıştıran bir kurgu, sokak yaşantısına, ekonomiye göndermeler, ölüm ve arzu ile örülmüş bir lirizm vardır.
ESERLERİ Şiir: Bakışsız Bir Kedi Kara, Zambaklı Padişah, Sivil Şiirler, Ortadoğulular, Devlet ve Tabiat ya da Orta İkiden Ayrılan Çocuklar İçin Şiirler

ÜLKÜ TAMER (1937-…)
1959'da basılan ilk şiir kitabı "Soğuk Otlar Altında" ile başlayan İkinci Yeni duyarlılığını yansıtan yoğun ve özgün bir imge anlayışı geliştirdi. Yalın bir dil kullandığı şiirlerinde giderek toplumsal kaygılar ve düşünce öğeleri ağırlık kazandı. Her dönemde kendine özgü olmayı başardı.
ESERLERİ Şiir: Soğuk Otlar Altında, Virgülün Başından Geçenler, Gök Onları Yanıltmaz, İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür, Sıra Göller, Seçme Şiirler, Yanardağın Üstündeki Kuş.

dersimiz.com

Cemal Süreyya Sezai Karakoç Edip Cansever Turgut Uyar Ece Ayhan İlhan Berk Ülkü Tamer şair şiir eserleri ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım 12.Sınıf Edebiyat