tiger işime yaradı saoln
Tanzimat Edebiyatı : Tiyatro
TANZİMAT EDEBİYATI : TiYATRO
- Modern
tiyatroya ilgimiz Tanzimat'la başlar.
- Tanzimat'tan
önce var olan Karagöz, Kukla,
Meddah, Ortaoyunu gibi seyirlik gösterilerde canlandırmaktan çok
anlatım tekniği ön plandadır. Bu yüzden geleneksel tiyatromuzun yapısı
anlamdaki tiyatroya uygun değil.
- Tiyatro
bir eğlence aracı olduğu kadar aynı zamanda da eğitim aracı olarak kabul
edilir ve bu yüzden hemen tüm Tanzimat sanatçıları tiyatroyu dener.
- Konular
toplum yaşamından, geleneklerden ve tarihten alındı. Bazı oyunlar fert,
aile ve toplum hayatını düzeltme amacına yöneliktir. Bazı oyunlarla
kahramanlık duyguları, vatan ve millet sevgisi geliştirilir.
- Komedyalarda
klasisizmin, dramda romantizmin etkisi görülür. Dramlar tarihî ve romantik
çizgidedir.
- Batılı
anlamda tiyatro edebiyatımızda yeni olduğu için teknik bakımdan eserler
yetersizdir.
- Batı'dan
çeviri ve adapteler yaygınlaşır. Moliere, Racine, Corneille, Shakespeare
etkisi görülür.
Çeviri ve adapte konusunda Ahmet Vefik Paşa ve Direktör Âli Bey'in katkıları
çoktur.
Tanzimat
Döneminde şiirden sonra üzerinde durulan en önemli türdür. Tanzimat Döneminde
bu türün amacı toplumdaki aksaklıkları göstererek halkı aydınlatmaktır. Yazarlar
düşüncelerini halkı eğlendirerek iletmek ve toplumsal sorunlar çevresinde
kamuoyu oluşturmak için tiyatrodan yararlanırlar.
Bu
dönemde sanat anlayışı "toplum için" dir ve dil
ilk eserlerde halka yaklaşır.
- Batılı
anlamdaki ilk tiyatro eseri Şinasi'nin
"Şâir
Evlenmesi" adlı oyunudur. (1860 'ta "Tercüman-ı Ahvâl"
adlı gazetede tefrika edildi.) Görücü usulüyle evlenmenin sakıncalarının
konu edildiği bir komedidir.
- Tanzimatın
1. dönem sanatçılarından Namık
Kemal'in de tiyatro oyunları vardır. O tiyatroyu "faydalı bir eğlence" olarak değerlendirir.
Oyunlarında vatan sevgisi, tarihi olaylar ve aile yapısı konularını işler.
Yazarın "Vatan yahut Silistre"
adlı oyununun sahnelenmesi büyük yankı uyandırmış bu olaydan sonra
da Namık Kemal sürgüne gönderilmiştir. Diğer oyunları; "Gülnihal""Zavallı
Çocuk", "Karabela", "Âkif Bey", "Celaleddin Harzemşah"
- Ahmet Vefik Paşa Bursa'da bir tiyatro binası yaptırmıştır. Moliere'den çeviri ve uyarlamaları bu tiyatroda sahnelenmiştir. Bu çevirilerden bazıları: "Tartuffe", "Zor Nikah", "Zoraki Tabip"
TanzimatIn 2. Döneminde
Tiyatro
Tiyatro 2. dönemde işlevini tamamen
yitirmiş artık okunmak için oyunlar yazılmaya başlanmıştır.
İstibdat döneminin başlamasıyla
toplumsal konulardan uzaklaşan yazarlar
şiirde olduğu gibi tiyatroda da bu konulara değinmemişlerdir.
Uzun tiradlar, telaffuzu zor yabancı
sözcükler de oynanmayı engelleyen özelliklerdendir.
Teknik bakımdan 1. döneme nazaran daha
iyi eserler yazılmıştır.
2. dönemde "sanat için sanat" anlayışı
hâkim olduğu için tiyatro eserlerinde de bu anlayış etkili olmuş ve sadece
konular değil dil de farklılık olmuş halktan uzaklaşılmıştır.
·
Bu
dönemdeki en önemli isim Abdülhak
Hâmid Tarhan'dır. Oyunları sahne tekniğine uygun değildir. Okunmak için
yazılmıştır. Oyunlarında olağanüstü olaylara yer verir. Tiplerinde aşırı
özellikler üzerinde durur. Konuşmalarda süslü anlatımlara yer verir.Yirmi
civarında oyunu olan Abdülhak Hâmit bu oyunlarında milli, tarihî, felsefî,
egzotik konulara yer vermiştir. Oyunlarından bazıları: "Finten", "İçli Kız", "Duhter-i
Hindû","Sabr u Sebat","Nesteren", "Macera-yı Aşk" "Tezerl" , "Eşber", "İlhan" "Turhan", "Hakan"
· 2. dönemin tiyatro alanında bir başka yazarı Recaizâde Mahmud Ekrem'dir."Afife "Anjelik", Komedi türünde başarılı oyunu "Çok Bilen Çok Yanılır", "Vuslat" Yazar Chateaubriand'ın romanından çevirerek yazdığı oyun "Atala"tiyatro eserleridir.
notbak.com
Tanzimat Edebiyatında Tiyatro edebiyat ders notları ders notu sitesi konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları
Benzer Edebiyat Ders Notları
- Makale
- Söz Sanatları ve Söz Sanatı Örnekleri
- Düzyazı Türleri - Yardımcı Türler (Gerçek Yaşama Bağlı Türler)
- Bibliyografya, Portre, Çeviri - Adapte
- Düzyazı Türleri / Yardımcı Türler - Mektup
- Düzyazı Türleri / Yardımcı Türler - Gezi Yazısı (Seyahatname)
- + Ders Notları Ekleyin
- Ders Notları Ana Sayfa
Tanzimat Edebiyatı : Tiyatro Hakkında Yorum Yazın...
Tanzimat Edebiyatı : Tiyatro Hakkında Yazılan Yorumlar
Yazılan son 3 yorum gösteriliyor.
İçerikle ilgili 3 yorum yazılmış.