Tarih Yazıcılığı - Tarih Yazıcılığının Gelişimi, ders ve çalışma notu

Tarih Yazıcılığı - Tarih Yazıcılığının Gelişimi

TARİH YAZICILIĞI - TARİH YAZICILIĞININ GELİŞİMİ

 

TARİH YAZICILIĞININ GELİŞİMİ

İnsanların, yaşadıkları deneyimleri kayıt altına alarak gelecek nesillere aktarma ihtiyacı tarih yazıcığının ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Hititlerde anallar (yıllıklar), Kök Türklerde kitabeler, Osmanlılarda vakayinameler, Ruslarda kronikler tarih yazıcılığına örnek gösterilebilir. Zaman içerisinde insanların düşünce ve ihtiyaçlarında meydana gelen değişiklikler nedeniyle farklı tarih yazım şekilleri ortaya çıkmıştır.

 

Tarih Yazımının Geçirdiği Aşamalar

1-Hikâyeci (Rivayetçi) Tarih

İlk Tarih yazım şeklidir. Bu tarih anlayışında olaylar yer ve zaman belirtilerek, ancak neden - sonuç ilişkileri kurulmadan, yorum yapmadan hikâye ve efsanelere dayanılarak anlatılır. Söylentilere ve Mitolojik anlatımlara dahi yer verilir. Bu anlayışın öncüsü Herodot’tur. Herodot, Historia isimli kitabında Yunan ve komşu ülke tarihlerini bu yöntemle yazmıştır. XVIII. yüzyıla kadar Avrupa ve İslam dünyasında bu anlayışla yazılan kitaplar olmuştur.

 

2-Öğretici (Pragmatik) Tarih

             Geçmiş olaylardan gelecek için ders çıkarmak ve toplumun ahlaki yönden gelişmesine katkıda bulunmak amaçlanır. Kahramanlar ön plana çıkartılır. Öğretici tarzda eser veren tarihçiler, mensup oldukları toplumu harekete geçirerek milli birlik ve ahlaki değerleri geliştirmeyi istemişlerdir. Kişilerin toplumları için yaptığı hizmetleri anlatır. Onların ahlak, cesaret ve fedakârlıkları övülür.

 İlk temsilcisi Yunanlı tarihçi Tukidides’tir. Peleponnes savaşlarını bu tarzda yazmıştır. Avrupa ve Türkiye’de XIX. yüzyıla kadar bu tarih yazıcılığı devam etmiştir.

 

3-Araştırmacı Tarih

Günümüzdeki tarih yazım şeklidir. Araştırmacı tarih anlayışında, bilimsel yöntem ve kurallardan yararlanılır. Olayların nedenleri ve sonuçları tarih biliminin yöntemleriyle araştırılır. Bu tarz tarih yazıcılığında tarihi olaylar tek bir sebebe dayandırılmamış, dönemin toplumsal, ekonomik, siyasi, dini, kültürel yapıları ayrıntılarıyla ele alınmıştır. Bu tür tarih yazıcılığında tarihi olaylar kaynaklara dayalı olarak araştırılır ve başvurulan kaynaklar eserde dipnot olarak belirtilir. Araştırıcı tarih yazıcılığında olayların gelişimi, yeri, zamanı, sebepleri ve sonuçları ve bunlar arasındaki ilişkiler bir bütün olarak değerlendirilmiştir.

 XIX. yüzyılın ortalarından itibaren bilimsel tarihçiliğin kullandığı yöntemdir. XX. yüzyıldan sonra hızla gelişerek bilimsel bir nitelik kazanmıştır. Bu yöntemin kullanılması sonucunda tarih bilgisi, araştırmacı döneme girerek bilim dalı haline gelmiştir.

 

4-Sosyal Tarih: Öğretici tarihin duygusal yönünün ter edilerek toplumların her türlü faaliyetlerinin incelendiği tarih tarzıdır. Toplumun örf ve adetleri, dini inancı, aile yapısı, hukuk anlayışı vs. incelenir.

 

5-Neden-Nasılcı (Bilimsel) Tarih: Olaylar sebep-sonuç ilişkisi içinde, neden ve nasıl sorularına cevap aranarak incelenir.

 

6-Kronik Tarih: Bu yazım şeklinde, olayların isimleri ve gerçekleşme zamanı dikkate alınmıştır. Olaylarla ilgili detaylı bilgi edinmek, bu tür yazım şeklinde mümkün değildir.

 

dersimiz.com

Tarih Yazıcılığı Tarihin Faydalandığı Bilim Dalları Tarih ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım Pragmatik Araştırmacı tarih