Tortul Kayaçlar (Sediment Taşlar), ders ve çalışma notu

Tortul Kayaçlar (Sediment Taşlar)

Tortul (Sediment) Taşlar

Bunların kaynağıda mağmadır ancak mağmatik taşlar yeryüzüne ulaşınca güneşlenme, buzullar, akarsu ve rüzgar aşındırması gibi çeşitli dış olaylarla karşılaşır
Bunun sonucunda denizlerde göllerde akarsu boylarında çöllerde tortulanma yolu ile kat kat birikmiş yada çökeltilerle oluşmuş taşlardır.
Kimyasal Tortul, Fiziksel Tortul ve Organik Tortul Kayaçlar olarak 3′e ayrılırlar.
 

Özellikleri

• Yapıları kristalli taneli değildir
• İçlerinde fosil bulunabilir
• Tabakalı bir yapıdadırlar
• Asitten etkilenirler

 

1- Kimyasal Tortul Taşlar

 

   Suda eriyebilen kaya tuzu, kalker, jips gibi kayaların önce suda erimesi daha sonra çökelmesiyle meydana gelen taşlardır.

 

• Traverten(kifikitaş), sarkıt dikit, tuz (kaya tuzu), kireç taşı(kalker), tebeşir, dolomit, değirmentaşı, çakmaktaşı, boynuztaşı gibi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2- Fiziksel Tortul Taşlar

     Akarsu rüzgar buzul ve dalgaların yeryüzündeki taşlardan kopardıkları parçaların çukur yerlerde birikmesi ve doğal bir çimento ile yapışması sonucu oluşur.

• Yapışık taşlar: breş, konglomera(Çakılkaya), kumtaşı(Gre)
• Kil soyu taşlar: kil, mil, lös, kayağantaşı, marn
• Dağınık taşlar: kumlar, çakıllar, tozlar, toprak
• İri çakıllardan oluşanlara çakıl taşı( konglomera)
• Kum tanelerinden oluşanlara kum taşı(Gre)
• Kil tanelerinden oluşanlara kil taşı(Şist)
• Fiziksel tortul taşlar içindeki taneler eğer köşeli ise Breş adı verilir.

 

 

 

 

 

 

3- Organik Tortul Taşlar

Canlıların(insan hayvan bitki) öldükten sonra kalıntılarının çökelerek birikmesi ve zamanla taşlaşması sonucu oluşur.

• Mercan kalkeri, turba(yertezeği) ,linyit, taşkömürü, antrasit, asfalt, tebeşir gibi
• Karbon miktarı % 94 ise antrasit adını alır
• Karbon miktarı % 80 – 90 ise taş kömürüdür
• Karbon miktarı % 70 ise linyit oluşur
• Karbon miktarı % 60 ise turba oluşur.

dersimiz.com

Tortul Kayaçlar Sediment Taşlar organik tortul kayaçlar fiziksel tortul kayaçlar organik tortul kayaçlar ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları tortul taşlar