Türkiye'de Yüzey Şekillerinin Genel Özellikleri, ders ve çalışma notu

Türkiye'de Yüzey Şekillerinin Genel Özellikleri

TÜRKİYE’DE YÜZEY ŞEKİLLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

 

1. Ortalama yükselti ve engebe fazladır. Bunun sonucunda; Yer şekilleri çeşitliliği fazladır. Gerçek alanı ile izdüşüm alanı farkı fazladır. Ulaşım zor ve yol yapım maliyeti fazladır. Akarsuların yatak eğimi, akış hızı ve enerji potansiyeli fazladır.

 

2. Dağlar genellikle doğu-batı yönlü uzanır. Bunun sonucunda; Kuzey-güney yönlü ulaşım daha zor ve maliyetlidir. Akarsular genellikle doğu-batı yönlü uzanır. Türkiye’de karasal iklim alanı genişlemiştir. Ege Bölgesi’nde dağlar kıyıya dik uzandığı için; kıyıda girinti çıkıntı fazla ve hinterlantları geniş, delta oluşumu fazla, falez oluşumu az, kıyı ile iç kesimler arası ulaşım kolay, iklim farklılığı azdır. Akdeniz ve Karadeniz’de dağlar kıyıya paralel uzandığı için; kıyıda girinti çıkıntı az, kıyı derinliği fazla, kıta sahanlığı dar, doğal liman sayısı az ve hinterlantları dar, falez oluşumu fazla, delta oluşumu az, kıyı ile iç kesimler arası ulaşım zor (geçitlerle sağlanır), iklim farklılığı fazladır. Orografik (yamaç) yağışlar görülür.

 

3. Batıdan doğuya gidildikçe ortalama yükselti artar. Bunun sonucu olarak; Ortalama sıcaklıklar azalır. Sıcaklık farkları artar.

Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi uzar, çeşitliliği azalır. Akarsuların akış hızları ve enerji potansiyelleri artar

 

4. Karstik araziler (kireç taşı, alçıtaşı, kaya tuzu) yaygın olarak bulunur. Başta Akdeniz Bölgesi ve İç Anadolu’da yaygındır.

 

5. Volkanik arazilerin en yaygın olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesidir. Bu bölgeyi İç Anadolu Bölgesi izler.

 

6. Yer şekilleri çeşitliliği fazladır. Bunun sonucu olarak; Kısa mesafelerde iklim, bitki örtüsü, toprak türü, tarım ürünü, nüfus dağılışı ve ekonomik etkinlikler farklılaşır. Aynı anda birçok yerde farklı mevsim özellikleri yaşandığı için turizm çeşitliliği fazladır.

 

7. Genç oluşumlu bir ülke olduğu için; Batı Anadolu, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu aktif fay kuşakları bulunur. Deprem riski yüksektir. Sıcak su kaynakları yaygın olarak görülür.Bu içerik dersimiz.com sitesinden alınmıştır.

 

8. Türkiye’de jeolojik çeşitlilik (1. , 2. , 3. , 4. zamana ait araziler bulunması) fazla olduğu için yer altı kaynakları çeşitliliği fazladır.

 

TÜRKİYE’DE BÖLGELERİN YÜZEY ŞEKİLLERİNİN ÖZELLİKLERİ

 

Marmara Bölgesi ortala yükselti ve engebenin en az olduğu bölgedir. Doğu Anadolu Bölgesi ortalama yükselti ve engebenin en fazla olduğu bölgedir. İç Anadolu Bölgesi ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi ortalama yükseltiye ve sade yüzey şekillerine sahip bölgelerdir. Akdeniz ve Karadeniz Bölgelerinde kıvrım dağları, Ege Bölgesi’nde kırık dağları yaygındır. İç Anadolu Bölgesi plato bakımından en zengin bölgedir. Akdeniz Bölgesi doğal göl bakımından en zengin bölgedir.

Orçun BEKTAŞ

Türkiye'de Bölgelerin Yüzey Şekilleri Genel Özellikleri Karstik coğrafya ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım Fiziki ve Beşeri Coğrafya Orçun BEKTAŞ