Kaynağı, Meyerhold'un, Sovyet devriminin ideolojisini yaymaya yönelik, ezgili, danslı, diyalı ve filmli tiyatrosudur.
debi bir eserin bir başka formunun teknik ve stilistik icaplarına uyarlanması; örneğin bir romanın dramatizasyonu, eski bir parçanın modernize edilmesi gibi..
Herhangi bir yapıtı sahneye uyarlayabilmek için izinle elde edilen hak.
1- Tiyatro için hazırlanmış bir yabancı oyunu, yerel koşullar ve özellikler göz önüne alınarak uygun biçimde kendi diline çevirmek,çıkarmalar ve eklemeler yapmak. Örnek:Molléire'nin Scapen'in Dolapları adlı oyunun Ayyar Hamza olarak uyarlanması.
2-Bir romanı ya da öyküyü, sahne için yeniden derleme, düzenleme. Örnek : Reşat Nuri Güntekin'in Çalı Kuşu romanının yine aynı ad altında oyun durumuna getirilmesi gibi.
Açıklamalarıyla 564 Tiyatro Terimi
Oyun kişilerinin uzun soluklu konuşmalarına verilen ad.Kendi başına uzun, şiirsel ve söylevsi replik. Klasik tiyatro betiklerinde çok kullanılmıştır.
Tragedyada uyulması gerekli üç temel kural. Bu kurallar şunlardır:
1 - Zaman birliği (vak'anın en çok 24 saat içinde geçmesi )
2 - Yer birliği (vak'anın aynı yerde geçmesi),
3 - Vak'a birliği (eserin bir tek ana olay çevresinde gelişmesi)
Shakspeare Sahnesi denilen, Elizabeth dönemi halk tiyatrolarının sahne üstüne rastlayan balkonlu alan; burası yerine göre balkon, sur üstü, tepe vb. yerler için kullanılırdı.Sahnenin üst bölümü.
Antonin Artaud'nun Tiyatro Manifestosu'nun ana kavramı. Yaşadığı çağın kentsoylu tiyatrosunu reddeden, bunun yerine metafizik ve büyüsel tiyatroyu öneren Artaud, tiyatro kaynağındaki ritüeller yönelmiş ve Bali tiyatrosunun hareket kodlarını işaret ederek " sözcükler yerine göstergelerden oluşan yeni bir beden dilini öne sürmüştür. Onun anlayışındaki tiyatroda, yönetmen, " biricik ve tek yaratıcı" dır. Oyuncu,sahnede, dans, mimik, davranış gibi sözel olmayan tüm anlatım biçimlerini kullanmalı ve buna ışıklama, plastik anlayıştaki dekor ve oylum duygusu eklenmelidir. Artaud'nun tiyatroya getirdiği bu öneriler, çağdaş tiyatroda etkisini göstermiş, ancak ortaya sürdüğü kavramların bir bölümü uygulama açısından uygun bulunmamıştır. Artaud'nun oyuncuyu adeta trans durumuna getirebilecek "kara güçlerden arınma" kuramı, tiyatro oyunculuk sanatı açısından yanlış bulunmuştur.
İnsanı evrenin merkezine koyan, idealist dünya görüşüyle dışa ve kendine olan yabancılığını, yalnızlığını vurgularken bireyin davranışlarıyla var olduğunu, karar zorunluluğu ve sorumluluğuyla kendini gerçekleştirdiğini savunan anlayışın tiyatrosu.
Salt eğlenceye yönelik gösteri. Genellikle, müzikli ve beceriye dayanan küçük gösterilerin bir araya gelmesiyle ortaya konulan eğilencilik. Daha çok gazino ve gece kulübü kültürü içindedir.
Üstün bir tekniği, yorum gücü ile ustalık düzeyine erişmiş oyuncu.
1- Bir çeşit komedi. Türkülü tiyatro. Operakomik bundan türemiştir. Bugün konusu çok entrika, kaba saba şakaları bulunan, söz oyunlarına ve yanlış anlamalara büyük yer ayıran, metinden çok irticalen önem veren komedi türü anlamına gelmektedir.
2- Adını Fransa'nın Normandiya bölgesindeki bir köyden alır.Birbirine gevşek biçimde bağlı bölümlerden kurulu, taşlamalara dayanan, ezgili oyun.Bölümleri ya müzikli ya dramatik ya akrobatik ya kalın çizgili güldürü ya da değişik tablolardan oluşur. Yanılgılara ve olguların tuhaflığına dayandırılarak geliştirilir.
1- Oyun düzeninde tasarımın bir öğesi. Bir uygulamada çeşitli yöntemlerle kişiler, yığınlar, eşyalar ve simgeler vurgulanır. Yönetmenin önemli işlerinden biri, seyircinin en çok gözüne çarpması gereken şeyi seçmesidir. Vurgu, gövde görünüşleri, değişik alanlar, ilişkiler, karşıtlıklar, yükseltiler ve benzeri şeylerle sağlanır.
2- Sahne konuşmasında bir tümceyi, belli bir durum içindeki anlamını doğru vererek söylemek için uygun sözcükleri yoğunlaştımakta kullanılan ses vurgusu.
Brecht'in Epik Tiyatrosu'nun estetik temellerinden biri. Seyirci ve sahne arasına bir estetik uzaklık koyarak seyircinin oyun kişileriyle özdeşleşmesini engellemekte onların ussal yoldan bir yargıya varmasını sağlamak düşüncesiyle geliştirilmiştir.Bunun için oyunculukta, müzikte, sahne tasarımında estetik uzaklığı sağlayacak çeşitli yabancılaştırma etmenleri kullanılmıştır. Brecht'in deyişiyle, "Seyirci, bir kazayı seyreden üçüncü kişi durumundadır". Yani olaya dışarıdan bakmakta ve olayın içinde olmadığı için duygusallığı arkaya itip gördüklerini usuyla değerlendirmektedir.
Oyuncunun insancıl anlatımını kapatmak ya da oyuncuyla seyirci arasında estetik uzaklığı elde etmekte kullanılan ve çeşitli gereçten yapılan surat.
Hindistan'da dinsel bayramlarda oynan ezgili, danslı halk oyunu.
Antik Yunan komedyasının aşağı yukarı İÖ 330 tarihlerinde ortaya çıkan incelmiş biçimi. Bu komedyada eski komedyanın karikatür tipleri ve mitologya kişileri yok oldu, bunların yerini, o dönemde yaşayan insanlar, onların güncel sorunları ve giysileri aldı. Yeni komedyanın bugüne kalan en önemli yazarı Efesli Menandros'tur.
Altmışlı yıllarda ABD'de ve özellikle de New York'ta "Off-Off- Brodway" tiyatroları arasında, var olan düzene, kentsoylu ahlakına ve halkın benimsediği siyasal anlayışa karşı saldırgan, hatta değer tanımaz bir tavır içinde olan 'anarşist' tiyatro. Kentsoyluyu şoka uğratmak için en uç politik sloganları ve en yakası açık cinselliği kullanmıştır.Ayrıca dinsel inançları rencide edecek sahnelerde seyredeni kışkırtıcı bir hareket içine girmiştir. Adının 'Yer altı Tiyatrosu' olmasının nedeni, yasa dışı bir tiyatro hareketi sayılmasındandır.
Belli bir yerin özelliklerini gösteren konuları, kişileri, töreleri işleyerek yazılmış gerçekçi oyun. Bu çeşit oyunlarda söz konusu yörenin şivesi ve ağzı kullanılır.
1- Tiyatro yönetmek.
2- Bir tiyatro yapıtının sahnelenmesi işini yönetmek.
Diğer Tiyatro Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Tiyatro Terimleri Sözlüğü