Güncel Sanat terimleri sözlüğümüzde Tuğra terimi ile ilgili, kısa açıklayıcı bilgiler aşağıda gösterilmektedir. Tuğra nedir? Tuğra ne demek? Tuğra hakkında kısa bilgi gibi içerik arayışınıza cevap olabilecek kısa bilgiler sayfamızda yer almaktadır.
Tuğra Terimi Hakkında Bilgiler
Sanat Terimi Olarak Tuğra:
Padişahın adının yazılı bulunduğu ve karmaşık yazı tekniği ile yazılmış olan sembol.
Osmanlı Türkçesi Terimi Olarak Tuğra:
1- Padişahın adının yazılı bulunduğu ve karmaşık yazı tekniği ile yazılmış olan sembol.
2- Osmanlı Padişahlarının imza yerine kullandıkları özel bir biçimi olan işaret.
Tarih Terimi Olarak Tuğra:
Osmanlı padişahının imza yerine kullandığı, özel şekli olan, sanat eseri halinde yapılmış ve sembolleşmiş işareti.
Sosyal Bilgiler Terimi Olarak Tuğra:
Osmanlı padişahlarının imza yerine kullandıkları, özel bir biçimi olan sembolleşmiş işaret.
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Tuğra:
Osmanlı devrinde, tahtta bulunan padişahın adına çekilen "tuğra", padişahla birlikte babasının adını ve daima muzaffer olmasını dileyen bir duayı ihtiva eden özel bir şekildir. Tuğra bilhassa XVI. asırda tezhipli olarak hazırlanırdı. Tuğrayla padişahlar dışında, tarikat pirlerinin isimleri yahut bir ayet veya hadis yazıldığı da görülmektedir.
Tuğra dört bölümden ibarettir:
Sere: Tuğranın alt tarafında bulunan ve asıl metnin yazılı olduğu kısmın adı. Kürsü de denir. Bu kısımda padişahın ve babasının adları yazılıdır. Sere, Osmanlı Padişahı 2. Mehmed'in tuğralarında belirlenmeye başlamış, önceleri dörtgene benzerken, II. Selim zamanında üstü daralarak üçgene benzemiş, daha sonra kaidesi yuvarlaklaşmış, II. Mahmud tuğraları ile son şeklini almıştır.
Beyze : Tuğranın sol tarafındaki yuvarlak kısma verilen, addır. Yumurtaya benzediği için bu ad verilmiştir. Tuğranın bu kısmı, tuğradaki baba adına işaret eden «bin» sözünün yazılış biçimidir. Bazen dal (^) harfi, bazen da yalnızca tuğrayı tamamlayan işaretler bu şekli alır. «Muzaffer» kelimesi tuğraya girdikten sonra bu kelimenin n (j) harfi sola doğru beyzeleri keserek uzamıştır, iç beyzenin ortasında «daima» kelimesi yazılıdır.
Tuğ : Tuğranın üst tarafındaki elif harfi şeklindeki çizgilerin adıdır. Bunlar bazen elif (ا), bazen lam (ل), yahut ısı (J) harfinin çizgisi olurlar,
Elif'(ا) veya elif-lâm (ل) da denir, Bazı tuğralarda tuğların bir kısmı hiçbir harfin uzantısı değil, yalnızca şekli tamamlayan işaretlerdir. Tuğların yanlarında flama şeklindeki kavislere zülüfveya. zülfe''deniş.
Kol : Hançere de denilir. Beyzelerin devamı olan ve Muzaffer kelimesinin üzerinden geçerek paralel şekilde sağa uzanan kısımlardır.
Benzer Sanat Terimleri
Tuğla: Duvar örmekte kullanılmak üzere kalıplara dökülerek kurutulduktan sonra harman ocağı veya fırınlarda pişirilen toprak malzemedir. Türk standartlarındaki tuğla, 5 x 3 x 19 cm'dir.
Tromp: 1. Kare planlı bir mekânın üzerine kubbenin oturtulabilmesini sağlayan bir geçiş öğesi (tonoz bingi). Karenin köşesine çaprazlamasına örülmüş bir kemerle ona ardından eklemlenmiş bir tonozdan oluşur.
2. Kare mekânlı plan üzerine kubbenin oturmasını sağlayan geçiş ögesi.
Transept: 1. Örtü sisteminde nefleri dik açı ile kesen ve altyapıya da yansıyan birim. Kiliselerde apsisin önünde nefleri dik olarak kesen uzun mekân. Kilisenin planını bir haç biçimine sokan bu mekânda, kral galerisi ve kilise orgu da yer alır. Bazı kiliselerde haç biçimli planın doğusunda da ek bir transept bulunur.
2. Kilisede esas nefi dik olarak kesen plana bir haç biçimi veren nef.
Tekne Tonoz: Şekli alttan bakıldığında teknelerin alt gövdelerine benzeyen tonoz şeklidir.
Tepelik: Kompozisyonu oluşturan süs düzeninin üst ya da tepe kısımlarında bulunan motifler.
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Online Sanat Terimleri Sözlüğü