BİLGİ : Bor (B) periyodik cetvelin IIIA grubunda yer alan ametal element. Doğada serbest hâlde bulunmaz. Kernit ve boraks tuzları yaygındır. Kütahya'da kolemanit (Ca2B6 O11. 5H2O) ve Balıkesir'de pandermit (Ca4B10O19. 7H2O) yatakları, dünya çapında önem taşır. Borun siyah renkli, katı üç allotropu vardır. Şekilsizdir. Halojenürlerinin hidrojenle indirgenmesi yoluyla elde edilir. Yüksek sıcaklıklarda aktiftir. Bitkilerin yaşamı için gerekli bir elementtir. Isıya dayanıklı alaşım çelikleri yapımında, bor lifleri, malzeme mukavemetini artırmada, borlu çelik çubuklar nükleer reaktörlerde nötron soğurucu olarak kullanılırlar.
KULLANIM ALANLARI :
Amorf bor, ayırt edici yeşil rengi için pirotekni (fişekçilik) alanında ve ateşleyici olarak roketlerde kullanılır. Tenis raketlerinin, nükleer santrallerde kullanılan regülatörlerin ve ısıya dayanıklı cam ürünlerinin yapımında da önem taşır. Borun en önemli ticari bileşiği, yalıtım amaçlı cam elyafının ve bir ağartıcı olan sodyum perboratın yapımında kullanılmaktadır. Diğer bor bileşikleri de, borosilikat camların yapımında kullanılır. Tekstil alanında önem taşıyan bir diğer bor bileşiğiyse, borik asittir. Elektriğe kaşı yalıtkan davranırken, bir metalinkine benzer ısı geçirgenliği gösteren boron nitrit bileşiği, aynı zamanda, karıştırıldığı herhangi bir maddeyi elmas sertliğine getirici özelliktedir. Titanyum ve tungsten ile birlikte kullanımı sonucunda, ağırlığı düşük ancak ısıya karşı dirençli alaşımlar elde edilir. Boron-10 izotopu, nükleer santrallerde ortamdaki nötronları hızla emerek tepkimeleri yavaşlatmak ya da durdurmak için, nükleer radyasyona karşı kalkan olarak ve nötron belirleyici aletlerde kullanılır. Yakın zamanda artrit (eklem iltihabı) tedavisinde kullanılmaya başlanan bor bileşikleri de umut vaat ediyor. Göz dezenfektanlarının bileşiminde de bor bulunuyor.
