İshalle gelişen bir kalınbağırsak hastalığı. Başlıca iki tipi vardır: Basilli ve amipli dizanteri. Basilli dizanteride kalınbağırsak mukozası şişer. Hastalık, susuz kalma ve toksinle zehirlenme sonucu ölüme yol açabilir. Tropikal iklimlerde karasineklerin dışkıdaki mikropları yaymasıyla bulaşır. Bazen, şiddetli ishallerle son derece ani başlar. Tedavide, sulfamitli ilâçlar kullanılır. Amipli dizanteri ise amiplerin kalınbağırsağa yerleşmesiyle ortaya çıkar. Hasta günde 3-4 kez abdeste çıkar. Dışkı, basilli dizanteriden daha sulu ve kanlıdır. Mide bulanır; ama genellikle kusma ve ateş yoktur. Kalınbağırsak delinmesi ya da kangreni sonucu ölüme yol açabilir. Müzmin durumlarında zayıflık, sararma ve sinirlilik gibi belirtileri vardır. Çok uzun süreli uykuya (bazen bir yıl) neden oluşu, karaciğer iltihabına yol açabilir. Tedavisinde Emetin kullanılır. Bu genel iki tipin dışında haşlamlılar, koksidiler ve kamçılılar, karaciğer sülükleri sınıfından kurtlar ve diğer asalakların neden olduğu dizanteriler de vardır.
