Arab dili âlimi. İsmi, Halil bin Ahrned olup, künyesi, Ebû Abdurrahmân'dır. 718 (H. 100) senesinde doğdu. 786 (H. 170)'de Basra'da vefat etti.
Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellemden sonra ilk olarak Ahmed ismini alan zâtın oğlu olan Halil bin Ahmed, Eyyûb Sahtiyânî, Âsım el-Ahvel, Osman bin Hâdır, Avvâm bin Havşeb gibi zamanının ileri gelen âlimlerinden hadîs-i şerîf ve Arab lisânının inceliklerini öğrendi. Hac için Mekke-i mükerreme'de bulunduğu sırada önceden kimsenin bahsetmediği, sâdece kendisinden alınıp öğrenilebilecek bir ilim verilmesi hususunda cenâb-ı Hakk'a dua etti. Hac dönüşünde kendisine aruz ilmi nasîb oldu. Bu ilimde ilerliyerek, üstâd derecesine ulaştı. Câhiliyye devrinde ileri derecede kullanılan aruzu sistemli bir hâle getirdi. Aruz ilmine yeni bir çok bilgiler kazandırdı, bölümlere ayırarak geniş bir şekilde inceledi. Hammâd bin Zeyd, Nadr bin Mûsâ en-Nahvî, Vehb bin Cerîr bin Hazım gibi bir çok âlim yetiştirdi. Onlara hadîs-i şerîf ve Arab dilini öğretti.
Salih, akıllı, halîm, ağırbaşlı, menfaatten dolayı kimseye boyun eğmeyen, vekârmı koruyan ve aza kanâat eden, vakitlerini ilim ile uğraşarak geçiren Halil bin Ahmed'in, Arabça lügat kitabı olan Kitâb-ül-Ayn, aruz ilminden bahs eden Kitâb-ül-Arûz ve Kitâb-üş-şevâhid gibi bir çok eserleri vardır
