Mıknatısın manyetik özelliği atomlarının içindeki elektronların düzenlenişinden ileri gelir. Kimi maddelerde (demir, çelik, vs.) elektronlar öyle bir biçimde düzenlenmiştir ki, maddenin moleküllerinden her biri küçücük bir mıknatıstır. Her molekülün bir ucunda kuzeyi arayan bir kutup vardır. Öbür ucunda ise güneyi arayan bir kutup bulunur. Molekülü kendi ekseni çevresinde döndürebilseydik, kuzeyi arayan kutbunun Dünya'nın Kuzey Kutbu'nu gösterecek biçimde durduğunu görürdük.
Doğal bir demir parçasında bağımsız moleküller ayrı ayrı yönlere doğrudur. Onun için demir çubuk belli bir yönü göstermez. Çünkü moleküllerinin kimisi çubuğu bir yana, kimisi öbür yana çekmeye çalışır.
Bir demir çubuğu bir pusula iğnesi haline getirmek için, başka bir mıknatısın güney kutbunu çubuk boyunca gezdirmek yeterlidir.(Buradaki sürtme iki elinizi birbirine sürtme gibi olmayacak. Elimizi birbirine sürterken yukarı aşağı sürteriz. Mıknatısı demir çubuğa sürterken ise tek yönlü sürtmemiz gerekir. Ya sadece aşağıya ya da yukarıya doğru olmalı.) Mıknatıs böyle çubuk boyunca dolaştırılırken, çubuktaki moleküllerin kuzey kutupları dönüp mıknatısın güney kutbunu gösterecek biçimde durur. Mıknatıs çubuğun en uzak ucuna ulaştığında, çubuğun içindeki tüm moleküller aynı yönü gösterecektir. 0 zaman bütün çubuk tıpkı bağımsız moleküllerin hareket ettiği gibi hareket eder. Demir çubuk artık bir mıknatıs haline gelmiştir.