Toprak Çeşitleri dörde ayrılır. Bunlar:
▪ Killi Toprak
▪ Kireçli Toprak
▪ Humuslu Toprak
▪ Kumlu Toprak
Humus
Bitkiler ölünce çürüyüp koyu renkli yapışkan bir madde bı rakırlar; bu maddeye humus denir. Humus, toprak parçacıklarını yapışkanı yla bir arada tutar ve suyu emer.
Humus, özellikle bitkisel olan maddelerin karbonca zengin, parçalanıp ayrışmış, esmer renkteki ürünleridir. Humusun bitkilerce kullanılabilir hale gelmesi için toprakta bir miktar kalker bulunması zorunludur. Kalker, humustaki karbonun, karbonik asit haline geçmesini kolaylaştırdığı gibi, humustaki azotun amonyak haline geçmesini sağlayarak, bitkilerin kullanılabileceği nitrik asidi oluşturur.
Humuslu Toprak
"Humus toprak içindeki organik maddedir. Toprağa kahverengi yada siyah rengi verir. Toprakta kalker yoksa o toprak asit karakterlidir. Toprağın asit ya da alkali karakterli olmaları durumuna TOPRAK REAKSİYONU ismi verilir. PH ile ifade edilir."
Humus ülkemizde en çok Marmara Bölgesi'nde bulunur. Humuslu toprakta her bitki yetişir ama en çok asitle beslenen bitkiler vardır. Katırtırnağı, nemçe, saparnası ve süsen bulunur.
Kil
Kil doğada bol bulunan minerallerdendir. Fakat saf olarak bulması çok zordur. Kil sarımtrak, kırmızımtrak ve esmer gibi renklerde bulunur. Kilin yapısı nedeniyle su çekme özelliği vardır. Kilin üç özelliği vardır. Bunlar: Rötre, plastisite ve kohezyondur.
▪ Plastisite: Ezilmiş kile uygun miktarda su karıştırıldığı zaman işlenebilme ve şekillendirilebilme özelliği kolaylaşır.
▪ Kohezyon: Bu özellik kil kuruduğu zaman şeklini korumasını sağlar.
▪ Rötre: Kilin kururken hacminin küçülmesine rötre denir.
▪ Kil bu özelliklerden dolayı seramik ve çinicilikte kullanılır.
Killi Toprak
Killi toprak, kilin hakim olduğu toprak çeşididir. Killi toprak bataklıklarda ve sazlıklarda bulunur. Killi toprak suyu emdiğinden dolayı bataklıklar ve sazlıklar çamurdur. Killi toprakta suda yetişen bitkilerin küçük bir kısmı yetişir. Genellikle atkuyruğu ve katırtırnağı bulunur.
Killi toprak yumuşak olduğundan dolayı yerleşim bölgesi olarak tercih edilmez. Killi toprak verimsiz olduğundan çevredeki insanların geçim kaynakları farklıdır.
Kum
Kaya ve kayaçların doğal etkenle parçalanmasıyla oluşan maddeye kum adı verilir. Çapı 0.06 ile 2 mm arasındadır. Çöllerde rastlanır. Kumsallarda da bulmak mümkündür. Çöllerde kum fırtınası adı verilen olay oluşur. Bu rüzgârın kumları uçuşturmasıyla oluşur. Kum ile bir sanatda vardır. Bu sanat kum sanatıdır. Kumun üstünde çeşitli desenler ya da resimler yapılılmasına denir.
Kumlu Toprak
Kumlu toprakta kestane, çam, katırtırnağı, eğrelti otu ve funda yetişir. Kumlu toprak sıcak ve kurak bölgelerde bulunur. Ekvatora yakın bölgelerde de görülür. Genellikle suyu hemen emecek olan bitkiler yetişir. Bu tür topraklar suyu tutmadıkları için bitkilerin beslenmesini engeller.
Kireç
Mermer, tebeşir, kireç taşı, alçı taşı gibi birçok taşın maddesini oluşturan kalsiyum oksittir.
Kireçli Toprak
Kalkerli kayaçların ufalanması yla oluşmuş açık renkli, biraz esmerce, gevşek yapıda topraklardır. Çok su emer, çabuk ısınırlar, organik maddeleri çabuk parçalarlar. En çok Karadeniz bölgesinde bulunur. Yapısında kireç bulunduğundan bitkilerin kök salmasını engeller. Bu nedenle üzerinde yetişen üzerinde bitkilerin sayısı pek fazla değildir.
Taşlı Toprak
Bir toprağın bünyesine 1/5 oranında taş karışmışsa biraz taşlı, 2/5 oranında
oldukça taşlı, 3/5 oranında ise çok taşlı denir. Eskiler "Tarlanı n taşlısı, gelinin saçlısı" deyimini kullanmışlardır. Bu inanç, az su alan ya da sulanamayan kurak yerlerdeki tarlalar için geçerli olup, taşlar alt taraflarında bir miktar toprak nemini sakladıkları gerçeğine dayanmaktadır. Aslında taşlı topraklar fakir topraklar kategorisinde değerlendirilirler.
