Sözcüklerde Pekiştirme, ders ve çalışma notu

Sözcüklerde Pekiştirme

SÖZCÜKLERDE PEKİŞTİRME

Sözcüklerin çeşitli yöntemlerle anlam derecelerinin artırılmasıdır. Pekiştirmeli sözcükler cümle içinde değişik görevlerde kullanılabilir.

1) Sözcüğün ilk hecesine "p, r, s, m" pekiştirme harflerinden birisi getirilerek.

·                     masmavi, ıpıssız, bembeyaz, apayrı, bambaşka, sımsıcak, kıpkırmızı, çırçıplak,

·                     yapyalnız, sapsağlam, sopsoğuk, kaskatı, büsbütün, güpgüzel, sapsarı, dümdüz

·                     tertemiz, sırsıklam, ipince, koskocaman

·                     Deniz bugün masmaviydi.                 (isim)

·                     Bugün masmavi bir denize gittik.       (sıfat)

·                     Deniz bugün masmavi görünüyor.     (zarf)

 

 

2) Sözcüğün ilk hecesine "p, r, s, m" + "a, e" getirilerek.

·                     çepeçevre, güpegündüz, sapasağlam, yapayalnız, düpedüz

·                     Şair yıllardır yapayalnızdı.                 (isim)

·                     O, yapayalnız bir şairdi.                    (sıfat)

·                     Şair yapayalnız yaşıyordu.                (zarf)

 

 

3)  Sözcüğün ilk hecesine değişik ekler getirilerek.

·                     paramparça, sırılsıklam, darmadağın, darmadağınık, karmakarışık, çırılçıplak

·                     Çocuğun odası darmadağınıktı.                                (isim)

·                     Çocuğun darmadağınık bir odası vardı.                    (sıfat)

·                     Çocuğun odası darmadağınık görünüyordu.             (zarf)

 

 

4) İkilemelerle

·                     mavi mavi, başka başka, ince ince, güzel güzel, bütün bütün, ayrı ayrı, yeşil yeşil

·                     güzel mi güzel, sıcak mı sıcak, hiç mi hiç, beyaz mı beyaz, ılık mı ılık

·                     anlı şanlı, iri yarı, kırık dökük, yarım yamalak, abuk sabuk, süklüm püklüm

 

Gözleri yeşil yeşildi.                           (isim)

Yeşil yeşil gözleri vardı.                     (sıfat)

Yalnız benim için bak yeşil yeşil.       (zarf)

Hava bugün güzel mi güzeldi.           (isim)

Dışarıda güzel mi güzel bir hava var. (sıfat)

Yarın hava güzel mi güzel olacak.     (zarf)

Anlattıkları yarım yamalaktı.             (isim)

Bize yarım yamalak şeyler anlattı.    (sıfat)

Bildiklerini yarım yamalak anlattı.    (zarf)

Mehmet Akif Güner

Sözcüklerde Pekiştirme Türkçe ders notu konu özeti çalışma notları ders anlatımı