Toplumsal Değişme (Sosyoloji), ders ve çalışma notu

Toplumsal Değişme (Sosyoloji)

TOPLUMSAL DEĞİŞME

Toplumsal hayatın her alanında zaman içinde meydana gelen farklılaşmadır.

Toplumsal Değişmeyi Açıklayan Kuramlar :

1- Büyük boy kuramlar: Toplumsal değişmenin genel yasalarını bulamaya çalışırlar. Değişmenin ilkelerinin bütün toplumlar için geçerli olduğunu savunurlar. Üç kategoride değerlendirilir.

- Organizmacı yaklaşım: Toplumu biyolojik organizmaya benzetirler. Toplumlar biyolojik organizmalar gibi doğar, büyür, gelişir, ölür. Temsilcileri: İbni Haldun, Alfred Kroeeber, Arnold Toynbee

- Evrimci yaklaşım: İnsanlık tarihinin birikimler sonucunda gelişip ilerlediğini ileri süreler. Bu yaklaşım toplumların kendi kendine değiştiği ve mükemmele doğru ilerleme ve gelişme içinde olduğu düşüncesindedirler. Evrimi model alırlar. Toplumlar hep ileriye doğru evrimleşerek değişir.
Temsilcileri: Auguste Comte, Herbert Spencer, Max Weber, Emile Durkheim

- Diyalektik yaklaşım: Bu kurama göre insanlık tarihinin gelişim süreci çelişki ve çatışmalarla ilerler. Bu yaklaşımı savunanlar çatışma-çelişki sınıf-sınıf savaşımı gibi  kavramlarla değişmeyi açıklarlar.  Toplumların gelişerek ilerleyip değişmesi çatışmalarla gerçekleşir.
Temsilcileri: Karl Marx
2- Orta boy kuramlar: Bu yaklaşımlar toplumların tümünü değil toplumsal yapıyı oluşturan unsurlardaki değişmeleri konu edinir.
- Yapısal fonksiyonel yaklaşım: Toplumsal sistem, kendisini oluşturan kurumların ve bunlar arasındaki ilişkilerin farklılaşmasıyla değişir. Toplumun bir parçasında meydana gelen değişme diğer parçalarının da değişmesini sağlar. Temsilcileri: Parsons ve Merton

- Çatışmacı yaklaşım:  Toplum, birbiriyle çıkar çatışmaları içinde olan gruplardan oluşur. Çıkar çatışmaları kaynakların kıtlığından doğar. Toplumun hareketliliğinin kaynağı, toplumsal yapının kendi içinde yarattığı çatışmadır. Çatışma toplumun amaçlarını yerine getirmesini, değişip ilerlemesini sağlayan kaçınılmaz bir olgudur.
Temsilcileri: Ralfh Dahrendorf ve Wright Mills

3- Küçük boy kuramlar: Bu kuramlar birey-birey, birey-grup, grup-grup ilişkilerinden hareket ederek toplumsal değişmeyi açıklamaya çalışır. Sanayinin gelişmesiyle ortaya çıkan yalnızlık, yabancılaşma, anomi gibi olguların değişme üzerine etkisi incelenir.

Toplumsal Değişmeyi etkileyen faktörler :
*Fiziki çevre, *bilim ve teknoloji, *kitle iletişim araçları, *kültür, *demografi, *ekonomi,
Toplumsal değişme tipleri: 
* Serbest toplumsal değişme
* Müdahale yoluyla toplumsal değişme
- Demokratik planlı değişme
- Baskı yolu ile değişme

Toplumsal çözülme:  Toplumdaki üyelerin, değerlere, normlara, kurumlara uymamaları sonucunda toplum yaşamının olanaksızlaşması anlamına gelir.
Toplumsal çözülmenin nedenleri:

• iş bölümü yetersizliği,
• örgütlenme yetersizliği
• demokratikleşme yetersizliği 
• milli birlik bilincinin yetersizliği

dersimiz.com

Toplumsal Değişme Sosyoloji ders notu Sosyoloji Dersi konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım Kuramlar Temsilcileri Toplumsal değişme tipleri Toplumsal çözülme