Dünya üzerindeki tüm meridyenleri aynı açı ile kesen varsayımsal hat.
Rüzgarlar tarafından taşınan küçük kum ve mil boyutundaki malzemelerin birikmesi ile oluşmuş, çoğunlukla sarımsı, gözenekli, kolay ufalanan depo.
1- Volkan alanlarında kabuk tabakasında sıkışan gazın üstündeki kütleyi patlatması-parçalaması ile oluşan çapları birkaç yüz metre ile birkaç km arasında değişen çanak. Ayrıca maar, lavların sulu bir alanı kaplaması ile altta buharlaşan suyun üstteki lav örtüsünü patlatması ile de oluşmaktadır.
2- Magma ile temasa geçen yeraltı suyunun lav ve gaz karışımı şeklinde patlayarak yeryüzü üzerinde meydana getirdiği çukurlukdur.
Canlı organizmalarla çevrelerini içine alan ve kimyasal değişim sonucu oluşmuş bulunan maddelerin ekosistemdeki dolaşımı.
Açıklamalarıyla 1151 Coğrafya Terimi
Yer kabuğunda doğal etkenlerle oluşan, ekonomik yönden değer taşıyan minerallerdir.
İçinde belli oranda maden içeren kaya ya da toprak.
Taş kömürü.
Akan suların meydana getirdiği, yıl içinde ya sürekli, ya da geçici olarak suların aktığı yor. Buna yerine göre dere yatağı, ırmak yatağı, sel yatağı, akarsu yatağı da denir. Böylece yatak, bölgenin yağışlarına göre, kimi zaman kuru kalabilir. Yatak dümdüz değildir. Kimi yerinde oyuklar, kimi yerinde de kum, çakıl yığıntıları bulunur (Akarsu. Vadi, Kesim).
1- Yerkabuğu içinde veya daha derinlerde bulunan, sıvı ya da hamur kıvamında, moleküler ergimiş gazlarda içeren, kırıklar boyunca sokulabilen, yeryüzüne püskürülebilen silikatlar hamuru.
2- Çok büyük basınç ve ısı altında yerin derinliklerinde oluşan erimiş mineral karışımıdır.
1- Depremde açığa çıkan enerjinin bir ölçüsüdür. Prof. Richter, episantrdan 100 km. uzaklıkta ve sert zemine yerleştirilmiş özel bir sismografla (2800 büyütmeli, özel periyodu 0.8 saniye ve %80 sönümü olan bir Wood-Anderson torsiyon Sismografı ile) kaydedilmiş zemin hareketinin mikron cinsinden (1 mikron 1/1000 mm) ölçülen maksimum genliğinin 10 tabanına göre logaritmasını bir depremin "magnitüdü" olarak tanımlamıştır.
2- Magnitüd depremin aletsel büyüklüğünün ölçüsüdür. Yani sismik aletlerle ölçülmüş ve kaydedilmiş olan büyüklük.
Kalkerli arazilerde çatlaklar boyunca yeraltına sızan suların oluşturduğu büyük oyuklara, boşluklara mağara denir. Damlataş, Narlıkuyu, Düden, İnsuyu, Kızılin mağaraları en ünlüleridir.
Bir kentin, bir kasabanın, büyükçe bir köyün, yönetim bakımından bölündüğü yapı bölgecilerinden ve insan topluluklarından oluşan en küçük parçalardan her biri.
Akdeniz iklimine uymuş bitki topluluğu. İçinde kısa ya da orta boydan bitkilerin bulunduğu özel bir tür çalılık.
1m³ havanın belli bir sıcaklıkta taşıyabileceği nemin gram olarak ağırlığıdır. Hava kütleleri ısındıkça genleşip hacimleri artar. Bu nedenle nem alma ve taşıma kapasiteleri de artar. Eğer hava taşıyabileceği kadar nem alırsa doyma noktasına ulaşır ve doymuş hava adını alır.
Örneğin : 20°C sıcaklığa sahip bir hava kütlesinin taşıyabileceği nem miktarı 17,32 gr/m3'tür. Bu hava kütlesinin sıcaklığı 30°C' ye yükseldiğinde havanın hacmi genişleyeceği için taşıyabileceği nem miktarı da artar ve doyma noktası 30,4 ge/m³'e yükselir. Bu nedenle hava kütlesinin doyması için aradaki fark (13.08 gr) kadar nem yüklenmesi gerekir.
Peynir, yoğurt ve tereyağı üretimi amacı ile yapılan ahır hayvancılığı
1- Dünya'nın Litosfer ile çekirdek arasındaki katmandır. 100-2890 km'ler arasında bulunan mantonun yoğunluğu 3,3-5,5 g/cm3 sıcaklığı 1900-3700 °C arasında değişir. Manto, yer hacminin en büyük bölümünü oluşturur. Yapısında silisyum, magnezyum , nikel ve demir bulunmaktadır. Mantonun üst kesimi yüksek sıcaklık ve basınçtan dolayı plastiki özellik gösterir. Alt kesimleri ise sıvı halde bulunur. Bu nedenle mantoda sürekli olarak alçalıcı-yükselici hareketler görülür.
2- Dünyamızın iç kısmında yer alan ve Litosfer ile Çekirdek arasında kalan ve kalınlığı 2900 km olan katmana Manto adı verilir.
Tortul kayaç. (Çok ince taneli kil mineralleri ve kalsitin değişik oranlarda karışımıdır
Dünya üzerinde bir nokta veya alanın yerinin belirlenmesi için, o noktanın Ekvator'a ve başlangıç meridyenine olan uzaklığının bilinmesi gerekir. Bunun için enlem ve boylam kavramlarından yararlanılır.
Örnek : Türkiye 36° - 42° Kuzey enlemleri,
26° - 45° Doğu boylamları arasında yer alır.
Yeryüzündeki herhangi bir alanın enlem ve boylamlara göre yeridir. Bir başka ifade ile Ekvator'a ve Greenwich'e göre konumudur.
Gelgit.
Diğer Coğrafya Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Coğrafya Terimleri Sözlüğü