Güncel Sanat terimleri sözlüğümüzde Çeşme terimi ile ilgili, kısa açıklayıcı bilgiler aşağıda gösterilmektedir. Çeşme nedir? Çeşme ne demek? Çeşme hakkında kısa bilgi gibi içerik arayışınıza cevap olabilecek kısa bilgiler sayfamızda yer almaktadır.
Çeşme Terimi Hakkında Bilgiler
Sanat Terimi Olarak Çeşme:
Genel su sağlama sistemlerinden gelen suyun kamunun kullanımına sunulduğu hayır yapılarıdır. İlk çeşme yapılarının Antik Roma'da ortaya çıktığı biliniyor. Nympheum denilen bu yapılar hem hayvanların sulanması, hem içme suyu sağlama, hemde görsel bir zenginlik sağlamak amacıyla yapılmıştır. Orta Çağ Avrupa'sında çeşme küçük ve önemsiz bir yapıyken, Barok döneminde eststik ve mimari açıdan gelişmiş çeşme yapıları inşaa edilmeye başlanmıştır. Roma Trevi Çeşmesi iyi bir örnektir. Osmanlı İmparatorluk'unda Lale Devri'ne kadar çeşme küçük ve yalın çoğu zaman bir duvara yapışık yapılar halindedir. Anıtsal meydan çeşmeleri Osmanlı'da Avrupa kent kültürünün tanındığı 18. Yüzyıldan itibaren inşaa edilmişlerdir.
Yapı-Dekorasyon Terimi Olarak Çeşme:
Herkesin yararlanması için düzen altına alınan bir suyun akıtıldığı yapı.
İnşaat Terimi Olarak Çeşme:
Herkesin yararlanması için düzen altına alınan bir suyun akıtıldığı yapı.
Benzer Sanat Terimleri
Sebil: Cadde ya da sokak kenarlarında yoldan geçenlerin su içmesi için yapılmış hayır yapıları. Sebillerin çeşmelerden farkı bir su sağlama sistemine bağlı olmamalarıdır. Daire ya da çokgen plan kuruluşları ile sebiller bir iç mekâna sahiptirler ve bu mekân dışarıya üzerinde küçük pencere açıklıkları bulunan madeni şebekelerle açılır. Sebiller bir külliyenin parçası olabileceği gibi bağımsız olarakta inşaa edilmişlerdir. Özellikle 18. Yüzyıldan sonra İstanbul'da çok sayıda sebil inşaa edilmiştir.
Su Kemeri: Su borularının basınca dayanıklı yapılamadığı dönemlerde kentin su ihtiyacını sağlayan suyolunun hep aynı yükseklikte ve çok az eğimli biçimde yapılması gerekirdi. Bu amaçla vadilerin aşılması gerektiğinde kemer dizilerince taşınan suyolları inşaa edilmiştir. Köprüye benzeyen bu yapılara su kemeri adı verilir. İlk su kemerleri Antik Roma döneminde yapılmıştır.
Su Terazisi: Şehre getirilen suyun havalandırılıp basınç kazandırılarak kamusal yapılara dağıtılması için inşaa edilmiş çoğunlukla kare planlı küçük kulelere "Su Terazisi" denir.
Hamam: Kamusal nitelikte yıkanma yapısı veya mekânı. Özel olarak ısıtılan sıcak suyu ile gerçek anlamda ilk hamam yapıları Romalılar döneminde inşa edilmiştir. Ancak Roma hamamları sadece yıkanma yapıları değil, aynı zamanda birer toplumsal merkezdir. Geç Antik Çağ'da yaklaşık M.S. 5. Yüzyılda genel ekonomik çöküşle birlikte hamamlarda ortadan kalkmıştır. Daha sonraları Bizans Döneminde yapılan hamam yapıları ne boyut ne de mimari önem açısından Roma hamamları ile kıyaslanamazlar. Hamamın yeniden önemli bir yapı haline gelişi Anadolu Selçuklu özellikle de Osmanlılar zamanında olmuştur. Türk toplumunda hamam gerçek fonksiyonuna çekilmiş olarak karşımıza çıkar. İslam inancında temizliğe verilen önem nedeniyle böyle kamusal yıkanma yapıları Türk toplumunda olabildiğince yaygınlaşmıştır. Türk mimarisinde hamam yapıları başlıca şu bölümlerden oluşmaktadır: Soyunmalık (Camekân), Ilıklık, Sıcaklık, Halvet, Külhan.
Pagoda: Hint, Çin ve Japon mimarilerinde budizm inancı ile bağlantılı olarak ortaya çıkan çokgen ya da kare planlı bir tür kule.
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Online Sanat Terimleri Sözlüğü