Güncel Sosyal Bilgiler terimleri sözlüğümüzde Divan-ı Hümayun terimi ile ilgili, kısa açıklayıcı bilgiler aşağıda gösterilmektedir. Divan-ı Hümayun nedir? Divan-ı Hümayun ne demek? Divan-ı Hümayun hakkında kısa bilgi gibi içerik arayışınıza cevap olabilecek kısa bilgiler sayfamızda yer almaktadır.
Divan-ı Hümayun Terimi Hakkında Bilgiler
Sosyal Bilgiler Terimi Olarak Divan-ı Hümayun:
Divan, devlet işlerinin görüşülerek karara bağlandığı en yüksek kurul. Divan teşkilatı Orhan Bey zamanında kurulmuştur. II. Mahmut yaptığı ıslahatlar sırasında Divanı kaldırarak yerine Bakanlar Kurulunu kurmuştur.
Divan, padişah için danışma meclisi niteliğindedir. Divanın iki özelliği vardır, hem yönetim kurumudur hem de en yüksek mahkemedir.
Tarih Terimi Olarak Divan-ı Hümayun:
Osmanlı Devleti'nde ilk olarak Orhan Bey zamanında oluşturulan yürütme-danışma kuruludur. Divan-ı Hümayunda siyasal, yönetsel, askeri, mali ve şeri işlerle, her çeşit şikayetlere ve davalara bakılırdı. Divan toplantıları toplumun tüm kesimlerine açıktı. Devletle, devlet uygulamaları veya devlet adamlarıyla ilgili şikayeti olan herkes Divan-ı Hümayuna başvurabilirdi. Divan-ı Hümayun'un asıl üyeleri Sadrazam, Kubbealtı vezirleri, Kaptan Paşa, Rumeli ve Anadolu kazaskerleri, Rumeli Anadolu ve İstanbul defterdarları, Nişancı, ve Yeniçeri ağası idi. Bir de Rumeli beylerbeyi İstanbul'da bulunduğunda divan toplantılarına katılabilirdi. II. Mehmet Devri'ne kadar hükümdarın başkanlığında toplanan divan bundan sonra Baş vezirin başkanlığında toplanmaya başlamıştır. XVI. Yüzyıla kadar her gün toplanırken, bu zamandan sonra haftada dört gün (Pazartesi, Salı, Cumartesi, Pazar) toplanmıştır. Divan-ı Hümayunda bitirilemeyen işler öğleden sonra Sadrazamın konağında toplanan İkindi Divanında görüşülürdü. Divan-ı Hümayunun yetkileri 1731 yılında azaltılarak, yetkiler sadrazamda toplanmıştır. II. Mahmut Dönemi'nda ise tümüyle kaldırılarak yerine nazırlıklar (bakanlıklar) kurulmuştur.
Benzer Sosyal Bilgiler Terimleri
Pençik Sistemi: Kapıkulu (merkez ordusu) askerleri padişah I. Murat zamanında oluşturuldu. O zaman İslam hukukuna göre savaş esirlerinin beşte biri hükümdara ayrılırdı.
Padişah da bunları özel hizmetlerinde kullanırdı. Bir bölümü de saray hizmetlileri arasına alınırdı. I. Murat zamanında Pençik Oğlanı denilen bu savaş esirlerinin sayısı arttı. Bunun üzerine bu esirlerden düzenli bir ordu kurularak yararlanılmak istendi. Bu sisteme pencik sistemi denildi. Böylelikle Kapıkulu ocakları oluşturuldu.
Pençik Usulü: Kapıkulu (merkez ordusu) askerleri padişah I. Murat zamanında oluşturuldu. O zaman İslam hukukuna göre savaş esirlerinin beşte biri hükümdara ayrılırdı.
Padişah da bunları özel hizmetlerinde kullanırdı. Bir bölümü de saray hizmetlileri arasına alınırdı. I. Murat zamanında Pençik Oğlanı denilen bu savaş esirlerinin sayısı arttı. Bunun üzerine bu esirlerden düzenli bir ordu kurularak yararlanılmak istendi. Bu sisteme pencik usulü denildi. Böylelikle Kapıkulu ocakları oluşturuldu.
Devşirme Usulü: Kapıkulu ocakları kurulduktan sonra bu ocaklara sürekli bir kaynak bulmak amacıyla devşirme usulü oluşturuldu. Buna göre özellikle Balkanlar'da yaşayan Hristiyan ailelerin çocukları ailelerinden alınarak İslam dinini, Türkçe'yi ve Türk gelenek ve göreneklerini öğrenmek üzere Türk ailelerinin yanına gönderilirdi. Tek çocuklu ailelerin çocukları alınmazdı.
Daha sonra bu çocuklar Acemi Oğlanlar ocağına gönderilirlerdi.
Reaya: Osmanlı Devletinde yönetime katılmayan, geçimini tarım ve sanayi alanında üretim yapmak ve ticaretle uğraşmak yoluyla sağlayan ve devlete vergi veren halka reaya deniliyordu. Reaya, çeşitli din, dil ve ırklara mensup topluluklardan oluşuyordu.
Nüfus Hacmi: Bir ülkede yaşayan insan sayısıdır.
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Online Sosyal Bilgiler Terimleri Sözlüğü