Güncel Türkçe-Dil Bilgisi terimleri sözlüğümüzde Ünlem Cümlesi terimi ile ilgili, kısa açıklayıcı bilgiler aşağıda gösterilmektedir. Ünlem Cümlesi nedir? Ünlem Cümlesi ne demek? Ünlem Cümlesi hakkında kısa bilgi gibi içerik arayışınıza cevap olabilecek kısa bilgiler sayfamızda yer almaktadır.
Ünlem Cümlesi Terimi Hakkında Bilgiler
Türkçe-Dil Bilgisi Terimi Olarak Ünlem Cümlesi:
Korku, acıma, şaşırma, sevinme, kızma gibi ansızın beliren duyguları anlatmaya yarayan cümlelere, anlamları yönünden ünlem cümlesi denir. Örnek :
Ah, elim yandı!
Kapıyı açtım ki bir de ne göreyim!
Oh, okul bitti, rahat bir nefes alalım!
O... kimler gelmiş, kimleri görüyorum!
Elimi cebime attım ki cüzdan yok!
Benzer Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri
Ünsüzler (Sessizler): Tek başlarına söylenemeyen, ancak bir ünlünün yardımıyla söylenebilen seslere ünsüz denir. Türkçe'de 21 ünsüz vardır.
Ünsüz Yumuşaması: Türkçe sözcüklerin sonunda bulunan sert sessizlerden (p,ç,t,k) sonra sesli bir harfle başlayan bir ek getirildiğinde bu sert sessizler (b,c,d,g-ğ) ye dönüşür. Buna ünsüz yumuşaması ya da ünsüz değişmesi denir.
Örnek :
kitap-ı değil kitabı ( p harfi b'ye dönüşür.)
bayrak-ı değil bayrağı ( k harfi g'ye dönüşür.)
Vurgu: Sözcük içinde bir hecenin, cümle içinde bir sözcük ya da sözcük grubunun diğerlerine göre daha baskılı, kuvvetli söylenmesine vurgu denir. Vurgunun kelime vurgusu, cümle vurgusu, anlam vurgusu ve ünlem vurgusu gibi türleri vardır.
Yan Anlam: Sözcüklerin ilk konuluş anlamına bağlı olarak zaman içinde kazandıkları yeni anlamlardır. Bu anlama, kullanılış anlamı ya da yan anlam adı verilir.
Örnek :
Çocuk kapıyı sessizce açtı. (açmak : Bir şeyi kapalı durumdan kurtarmak.)
Gömleğinin düğmelerini yarıya kadar açtı. (açmak : Sarılmış, katlanmış, örtülmüş, buruşmuş veya iliklenmiş olan şeyleri bu durumdan kurtarmak.)
Okulun karşısına bir büfe daha açtı.(açmak : Bir kuruluş, bir işyerini işler duruma getirmek.)
Annem çok güzel baklava açar. (açmak : Kalın bir nesneyi yayarak ince duruma getirmek.)
Komşumuz tıkanan lavaboyu açtı. (açmak : Tıkalı bir şeyi, bu durumdan kurtarmak.)
Yan Cümle: Fiilimsilerle ya da çekimli bir fiille kurulan ve temel cümleye bağlanan cümleye yan cümle denir. Yan cümleler temel cümlenin (yüklem) bir öğesi olarak görev yapar. Yan cümlecikleri fiilimsiler (isim fiil, sıfat fiil, bağ fiil) ve "-se-, -sa-" şart eki ya da çekimli fiiller oluşturmaktadır.
Örnek :
Atı alan Üsküdar'ı geçti.
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Online Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü