ÇAĞDAŞ TİYATRO
Günümüz tiyatrosunda tragedyadaki gibi katı kurallar yoktur, bütün geleneklere başkaldırı söz konusudur. Bu nedenle yirminci yüzyıl tiyatrosunda da birçok öncü ve deneysel çalışmalara yer verilmiştir. Sürekli olarak arayış ve yenilik sanatın özünü oluşturur.
Çağdaş Tiyatrodaki Türler:
1. Ekspresyonist (Dışavurumcu) Tiyatro
2. Sürrealist (Gerçeküstücü) Tiyatro
3. Egzistansiyalist (Varoluşçu) Tiyatro
4. Absürt (Saçma) Tiyatro
5. Epik Tiyatro
6. Bulvar Tiyatrosu
7. Grotesk Tiyatro
1. Ekspresyonist (Dışavurumcu) Tiyatro:
Bireyin öznelliğini ve ruhsal başkaldırısını yansıtır, zaman ve mekân soyutlanmıştır. Klasik olay örüntülerine rastlanmaz. Düşünsel süreçler, hareketin yerine geçmiştir. Oyunun kahramanı, yazarın kendisidir, onun düşünceleri oyuna yansıtılır. Yazar, oyunda birinci tekil kişi kullanır ve içtenlikle kendi savlarını kanıtlamaya çalışır. İlk örneği, Strindberg’in Şam Yolu adlı eseridir.
2. Sürrealist (Gerçeküstücü) Tiyatro
Tamamen psikolojik süreçlerin işlendiği, seyircinin bilinçaltına ulaşmayı hedefleyen türdür; sahneleme aşamasında fantastik teknikler ve illizyon/yanılsama teknikleri kullanılmıştır. Bu türde dramatik kurgu birçok parçanın kaynaştırılmasıyla oluşturulur, zaman ve mekân net olarak verilmez, seyircide “düş görüyormuş" izlenimi yaratılır. Bu daldaki ilk oyun Guillaume Apollinaire’in Tresias’ın Memeleri'dir.
3. Egzistansiyalist (Varoluşçu) Tiyatro
II. Dünya Savaşı sonrasında çıkan “varoluş” felsefesiyle gelişmiştir. İnsanın, kendi özünü kendisinin yarattığı, kaderin olmadığı, özgürlüğün sorumluluk getirmesi, özgürlüğün baş döndürücülüğü, insanın terk edilmişliği gibi kavramlar işlenmiştir. Albert Camus, Callgula; Jean Paul Sartre da Sinekler adlı oyunuyla bu alanda öncülüğünü yapmışlardır. dersimiz.com
4. Absürt (Saçma) Tiyatro
İnsan yaşamının akla aykırılığını ilke edinen ve onu sahneye getiren, bunu yaparken de tüm sanatsal uyumları bozan tiyatrodur. Gerçeği, anlaşılamayan ve açıklanamayan bir karmaşa olarak görür. Bu uyumsuzluğun da geleneksel uyumların düzenini bozarak sahneye getirilebileceğini öne sürer. Absürt tiyatronun ilk eseri İonescu’nun Kel Şarkıcı adlı eseridir. Samuel Beckett’in Godot’yu Beklerken adlı eseri de en güzel örneklerdendir. Bu tür tiyatro eserlerinde boş bir sahne, bir kaya ve ağaçtan başka bir şey görülmeyen doğa, iletişimin yok olduğu bir dünya, evrensel “hiç" ile yüz yüze gelmiş kişilerle karşılaşılabilir.
5. Epik Tiyatro
Seyirciye bir yaşantı değil bir dünya görüşü vermeye çalışır. Duygular yerine akıl öne çıkarılmıştır. Epik tiyatro, seyirciyi gözlemci olmaya, hüküm vermeye zorlar, yani seyirci oyuna yabancılaştırılır. Böylece çelişkilerin çözüm yolları seyirciye bırakılır. Epik tiyatroyu ilk geliştiren kişi Erwin Piscator’dur, Aslan Asker Şvayk adlı eseri yönetirken Alman Bertolt Brecht de ona yardım etmiştir. 1945 yılından itibaren gelişen epik tiyatronun kuramcısı Bertolt Brecht’tir. Türk edebiyatında Haldun Taner ve Vasıf Öngören öne çıkan isimlerdir.
6. Bulvar Tiyatrosu
Sadece eğlendirme amacı güden, toplumsal gerçeklere, sorunlara değinmeden güncel beğenilere yönelik, insanın güçsüz yanlarına gülünmesini esas alan tiyatrodur. Amerika'da Broadway Komedisi olarak bilinmektedir. Bu türün Türkiye’deki temsilcisi Dormen Tiyatrosu’dur.
7. Grotesk Tiyatro
Bu tiyatroda “insanın ikiyüzlülüğü insanın özüdür." savı hâkimdir. Deneysel tiyatro içinde değerlendirilir. Pirandello bu türün uygulayıcılarındandır.
Çağdaş Tiyatro Çağdaş Tiyatrodaki Türler Egzistansiyalist (Varoluşçu) Tiyatro Sürrealist (Gerçeküstücü) Tiyatro Egzistansiyalist (Varoluşçu) Tiyatro Absürt (Saçma) Tiyatro Epik Tiyatro Bulvar Tiyatrosu Grotesk Tiyatro hakkında bilgi ile ilgili bilgi