Eğitim Sitesi

Online Osmanlı Türkçesi Terimleri Sözlüğü

Matbah Emini

Saray mutfaklarının hesabını tutan görevli.

Medrese

1- Gelenek ve görenekçi usullerle eğitim yapan ve özellikle din ve hukuk adamı yetiştiren ve genellikle külliye şeklindeki camilerin bünyesinde yer alan ve bir avlu etrafına dizilmiş çok sayıda odadan oluşan okul.

2- Bugünkü orta ve yüksek öğrenime denk düzeyde eğitim veren İslam eğitim yapısı. İslamiyet'in erken dönemlerinde camilerde yapılan eğitim Büyük Selçuklular zamanında belirli bir sistem içerisinde medreselerde verilmeye başlanmıştır. Medreselerin ortaya çıkışındaki en önemli etken gittikçe yayılan Şii inanç karşısında Sünni inancı güçlendirmek ve devlet yönetimine bu inanca sahip kadrolar yetiştirmekti. İlk olarak Büyük Selçuklu veziri Nizâmülmülk tarafından Bağdat'da kurulan ve Nizamiye Medreseleri olarak adlandırılan bu yapıların dört eyvanlı bir şemaya sahip oldukları görülür. Bu yapı türünün kaynağı hakkında farklı görüşler ileri sürülmekle birlikte yine zaman içerisinde toplumlara göre farklı plan türlerinin geliştiği bir gerçektir. Anadolu Türk mimarisinde medrese yapılarının temelde iki farklı plan şemasına sahip oldukları günümüze ulaşan örneklerden anlaşılmaktadır. Bunlar açık avlulu medreseler ve avlusu kubbe ile örtülü kapalı avlulu medreselerdir. Medreselerde dinî eğitim verilebildiği gibi pozitif bilimlerle ilgili eğitim de verilmiştir. Bu amaca yönelik inşa edilen medrese yapılarının plan kuruluşunda belirgin bir farklılık olmayıp medrese mimarisinin genel gelişimi içerisinde yorumlanmışlardır. Darüşşifalar, tıp medreseleri ve rasathaneler bu tür medrese yapılarının örnekleridir.

Menşur

Onay, Onaylamak. Padişah tarafından verilen bir ferman türü.

Mescit

İçinde cuma namazı ve bayram namazı kılınmayan küçük mahalle cami.

Açıklamalarıyla 468 Osmanlı Türkçesi Terimi

Meşkhane

Osmanlı Devleti'nde müzik öğretilen kurum.

Meşveret

Herhangi bir konuda danışma, görüş alışverişinde bulunma.

Mevkufat

Bir zaman için tutulup alı konulmuş olan mal yada para. Bir şeyin gelirinden artıp hazineye mal edilen para. Bu görevi yerine getiren kişilerede mevkufatçı denirdi.

Mevlevihane

Mevlevilik tarikatına bağlı olanların, tarikat kurallarına göre toplandıkları ve içinde özel odaları ve tören yerleri bulunan bina.

Mezhep

Bir dinin görüş ve anlayış ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollardan her biri.

Mihrap

Camilerde kıble yönünde bulunan ve imama ayrılmış olan oyuk veya girintili yer.

Minare

Camilerin dışında bazen bitişik bazen de tamamen ayrı olarak inşa edilen ezan okumak için yapılan öğe. İslam mimarisinde ilk minareler Emeviler döneminde ortaya çıkmıştır. Kaynağı konusunda farklı görüşler vardır. Bütün İslam ülkelerinde aynı önemle ele alınmamıştır. Özellikle Osmanlı ve Hint-İslam mimarisinde vazgeçilmez bir simge olarak görülmüştür.

Minber

Camilerde Cuma ve Bayram gibi önemli günlerde hutbe okunması için yapılmış merdiven biçiminde öğe. İlk olarak Emeviler döneminde ortaya çıkmıştır.

Miri

Devlete ait.

Molla

Büyük kadı, Kadı'nın bir üst derecesi, eyalet kadısı.

Monarşi

Miras yoluyla iktidarı elinde bulunduran kişi ve ona bağlı kişilerce devletin yönetim rejimi.

Muhassıl

Vergi tahsildarı.

Muhtesip

Çarşı ve pazar esnafını din kurallarına göre denetleyen görevli, belediye memuru.

Mutasarrıf

Osmanlı yönetimindeki sancakların ( Vilayet ile kaza arasındaki yer.) en büyük mülki ve idari amiri. Derece olarak kaymakamdan büyük validen küçüktürler.

Muvakkithane

Saat imali ve tamiri yapılan yer.

Müderris

Eskiden medresede öğretmen, sonraları profesör anşamında kullanılmıştır.

Diğer Osmanlı Türkçesi Terimleri

İlk Sayfa ... 14 15 [16]17 18 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Osmanlı Türkçesi Terimleri Sözlüğü