Aruz Vezni Hecelerin uzunluğu ve kısalığı esasına dayanan, özel ahengi olan çeşitli söz kalıplarından ibaret nazım ölçüsü.
Asalet Edebi eserlerde terbiye dışı, çirkin, bayağı, müstehcen ve galiz sayılan sözcüklerden kaçınmak. Edeb-i kelam ya da mümtaziyet de denir. Tersi eserlere hasaset adı verilir.
Askı Halk edebiyatında saz şairleri aralarındaki şiir yarışmalarında kazananlara verilmek üzere duvara tüfek, kılıç, heybe, saz gibi şeyler asardı. Bunlara "askı", askıyı kazanmaya da "askı indirmek" denir.
Asonans Aynı aksanı veren ünlüyü ondan sonra veya önce gelen ünsüzü dikkate almadan her dizenin sonunda tekrarlama biçiminde yapılan uyak. Yarım kafiye.
Asonas Şiirde aynı ünlü harflerin tekrarlanmasıyla sağlanan uyumdur. Aynı aksanı veren ünlüyü ondan sonra veya önce gelen ünsüzü dikkate almadan her dizenin sonunda tekrarlama biçiminde yapılan uyak.
Açıklamalarıyla 793 Edebiyat Terimi
Âşık Bir kimseye ya da bir şeye karşı aşırı sevgi ve bağlılık duyan, vurgun, tutkun kimse, halk ozanı, saz şairi.
Âşık Tarzı Halk Şiiri Saz eşliğinde şiir söyleyen âşıkların şiirleri.
Âşıkane Gazel Aşkı ve sevgilinin güzelliğini anlatan gazel türü.
Ayak Halk şiirinde kafiye yerine kullanılan terim.
Aydınlanma Dönemi Avrupa'da XVII. Yüzyılın ikinci yarısı ile XIX. Yüzyılın ilk çeyreğini kapsayan, önde gelen filozofların, aklı insan hayatının kesin yol göstericisi yapma; bireyi ve toplumu bilimsel bilgi ile aydınlatma yönündeki çabalarıyla seçkinleşen; evrensellik, hümanizm, modern bilim, ilerlemecilik terimleriyle tanımlanan bilimsel keşif ve felsefi eleştiri çağı.
Âyîne Sözcük anlamı "aynı" yani aynadır. Herhangi bir şeyi veya hâli yansıtan, göz önünde canlandıran anlamında kullanılır. (Âyînesi iştir kişinin lafa bakılmaz, Ziya Paşa). Tasavvuf edebiyatında dünya, Allah'ın tecelli ettiği bir aynadır.
Bab Bir edebi eserin düzenlenmesinde, konuların ele alınıp işlenmesine göre ayrıldığı bölümlerden en geniş olanı.
Bâde Halk ve Divan edebiyatında "şarap" anlamında kullanılır. Ama tasavvuf edebiyatında aşk anlamındadır.
Bağfiil Fiillerden oluşan, cümlede belirteç olarak kullanılan fiil soylu sözcük.
Bağlam
1- Bir sözcüğün cümle, cümlenin paragraf, paragrafın metin içindeki yerini belirleyen, ondan önce veya sonra gelen sözkonusu sözcük, cümle ya da paragrafın anlamını, değerini belirleyen öğeler bütünü.
2- Bir dil birimini çevreleyen, ondan önce veya sonra gelen, birçok durumda söz konusu birimi etkileyen, onun anlamını, değerini belirleyen birim veya birimin tümü; kontekst.
Bağlama Türkü nazım biçiminde nakarat.
Bahariyye Divan edebiyatında, bahar tasviri ile başlayan kaside.
Bahr-ı Tavîl Vezinli, kafiyeli uzun nesir cümlelerden kurulan Divan edebiyatı nazım türü. Fe'ilatün, mefa'ilün, müstef'ilün gibi cüzler arka arkaya tekrarlanır. Türk edebiyatında çok az kullanılmıştır.
Balad Eski Fransız şiiri nazım biçimlerinden biri.Üç uzun bir kısa bendden oluşan Batı edebiyatı nazım türü. Uzun bendlerin dize sayısı 6-10 arasında değişir. Kısa bend ise 4-5 dizedir. Bu bend tanrıya, krala, prense ithaf bendidir. Her bendin sonundaki mısra bir tür nakarattır. Masal ve hikaye niteliğindeki bendleri ele alıp işleyen, kısa ve hikayesi olan şiirlerdir.
Balbal Eski Türklerde kişinin anılması için mezarının veya bazı kurganların etrafına dikilen taş.
Diğer Edebiyat Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü