Bibliyografik Veritabanı (Bibliographic Database)
Bir katalog veya dizinin elektronik versiyonu. Elektronik bir veritabanını kullanan kullanıcı, yayın, yazar, konu, başlık ya da başka tarama terimleri altında araştırma yaparak aradıklarını bulabilir.
Bibliyografya / Kaynakça (Bibliography)
1. Belirli bir konuya ilişkin kitapların veya makalelerin listesi.
2. Kitapların fiziki varlıklar olarak incelenmesi.
Birincil Literatür (Primary Literature)
Bir konu hakkındaki özgün araştırmalar ya da yazılar. Teknik raporları, konferans literatürünü, patentleri, tezleri ve dergileri içerir.
Biyobibliyografya (Bio-bibliography)
Eserlerin yazarı veya yazarları hakkında yaşam öyküsel kısa bilgi içeren bibliyografya.
Açıklamalarıyla 184 Kütüphanecilik Terimi
Bölünmüş Katalog (Divided Catalog)
Değişik kart tipleri için ayrı diziler halinde (yazar, eser adı, konu gibi başlıklar altında) düzenlenmiş katalog.
Büyük Boy Kitaplar (Oversized Books)
Standart raflara sığamayacak kadar büyük boyutlu kitaplar. Bkz. kitap boyu
Ceza
Kütüphane kaynaklarının iade edilme zamanında getirilmemesi halinde ödünç alanın ödeyeceği para tutarı.
Cezasız Dönem
Kütüphaneden kaynak ödünç alan kişinin iade etme tarihini takip eden zaman içinde ceza ödemeden kaynağı iade edebileceği süre olarak belirlenen dönem.
Cilt
Bir periyodik yayının genellikle bir yıllık sayılarının toplamı.
Ciltli
Kumaş veya deri ile kaplanmış cilt.
Cutter Numarası
Sınıflandırma numarası (call number) içinde, konu numarasından sonra gelen ve eserin yazarını ve başlığını sınıflama sistemine göre kodlayan numara (=kitap numarası). Bulucusu Charles Ammi Cutter'ın adını taşır.
Çapraz Gönderme (Cross-Reference)
1. Kullanıcıyı, bir katalog veya dizinde, bir konu veya addan bir başkasına gönderen yönlendirme;
2. "...." de bakınız diye atıfta bulunan ayrıntılı işaret fişi.
Çoklu Arama
Çoklu ağ arama motorlarını tarayarak ve sonuçları birleştirerek en yüksek düzeyde erişimi mümkün kılmak amacıyla tasarlanmış olan yazılımı kullanarak yapılan bilgi taraması. Bu terim ayrıca çoklu elektronik kaynaklara daha genel anlamıyla tek bir noktadan erişim anlamında da kullanılır.
Daimi Sipariş (Standing Order)
Bir kütüphanenin yayın firmalarına verdiği ve aksine talimat olmadıkça her yıl veya her ay otomatik olarak yerine getirilen sipariş.
Dar Terim
Hiyerarşik bir sınıflama sisteminde bir başka terimle konunun alt konu başlığını ifade eden bir konu başlığı veya tanımlayıcıdır. Örneğin “Kütüphanecilik” altında “Müzik kütüphaneciliği”.
Dewey Onlu Sınıflama Sistemi (DDC)
Bilgiyi başlıca on ana sınıfa (00-999) bölen kütüphane sınıflandırma sistemi. Adını, yaratıcısı M. Dewey'den almıştır. 000 Genel Konular, 100 Felsefe-Psikoloji, 200 Din, 300 Toplum Bilimleri, 400 Dilbilim, 500 Doğa Bilimleri ve Matematik, 600 Teknoloji, 700 Sanatlar, 800 Edebiyat ve Retorik, 900 Coğrafya-Tarih.
Dipnot
Bir metinde herhangi bir noktayı açıklamak, bir varsayımın dayanağını göstermek ya da bir fikir, kavram, alıntı veya bilginin kaynağını belirtmek için bir bölümün veya kitabın sonuna yerleştirilen not. Dipnot gibi, bu notlar da üst simge olarak numaralandırılır ve metin içerisindeki sıraya göre liste halinde gösterilir.
Dizin (index)
Bir grup verinin içeriği hakkında liste veya sistematik rehber. Örneğin, süreli yayınlar dizini ya da bir kitabın arkasındaki dizin (indeks/ fihrist) gibi. Genellikle konuya, yazara veya anahtar sözcüğe göre düzenlenen dizinlerin, elektronik ortamda olanları, sağladığı kolaylıklar nedeniyle tercih edilir.
Doktora Tezi
Doktora derecesi alabilme koşulu gereği lisansüstü öğrencisinin sunduğu bir konu hakkında genişletilmiş biçimdeki yazılı incelemesi (kitap gibi).
Dolaşım
Dolaşım ve Rezerv Masalarından yürütülen işlemler.
1. Kullanıcılara kitapların (veya diğer kaynakların) ödünç verilmesi ve ödünç alınan kaynakların kaydının tutulması.
2. Belirli bir süre içinde kütüphanenin dışında kullanım için ödünç verilen ciltlerin toplamı.
Diğer Kütüphanecilik Terimleri
Açıklamalı Kütüphanecilik Terimleri Sözlüğü