12 Eylül Harekatı Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetime el koymak üzere 12 Eylül 1980'de giriştiği askeri harekattır. Seçilmiş kurumlara dayalı yönetimi kesintiye uğratarak siyasal sistemi yeniden biçimlendirmeye yönelik bir ara rejim dönemi başlatmıştır.
16 Mart Baskını Kurtuluş Savaşı Dönemi'nde, İtilaf askerlerinin İstanbul'u işgali.
31 Mart Olayı
II. Meşrutiyetin ilanından sonra (1908) İstanbul'da yönetime karşı gericilerin çıkardığı, İngilizlerin el altından desteklediği ayaklanma.
31 Mart Olayı'nın Çıkmasında Etkili Olan Olaylar nelerdi?
1. İttihat ve Terakki Partisi'nin iktidarı yeterince ele geçirememesi
2. Ahrar Partisi'nin meşrutiyet karşıtı çalışmaları
3. Volkan Gazetesi ve İttihad-ı Muhammedi derneğinin meşrutiyet karşıtı çalışmaları
4. Halkın meşrutiyete ve gayrimüslimlerle olan eşitliğe sıcak bakmamaları
5. Ordudan atılan Meşrutiyet karşıtı subayların kışkırtması
6. Bulgaristan'ın 5 Ekim 1908'de bağımsızlığını ilan etmesi
7. 6 Ekim 1908'de Avusturya'nın, Bosna-Hersek'i işgali
31 Mart Olayı Nasıl Oldu?
Volkan Gazetesi başyazarı Hasan Fehmi 6 Nisan 1909'da öldürüldü.
Cenazesi meşrutiyet karşıtı gösteriye dönüştü.
Gösteri giderek isyana dönüştü.
İsyan Selanik'te duyulunca, Hareket Ordusu adındaki birlik İstanbul'a hareket etti.
Hareket Ordusu'nun kurmay başkanı Mustafa Kemal'di.
İsyan 24 Nisan 1909'da bastırıldı.
31 Mart Olayı'nın Sonuçları
1. II. Abdülhamit tahttan indirildi ve yerine V. Mehmet Reşat geçti.
2. Padişah'ın yetkileri kısıtlandı, meclisin yetkileri artırıldı.
3. Mustafa Kemal ilk kez bir siyasi olaya karışmış oldu.
93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı)
1876 yılında, Avrupalı Devletlerin Balkanlar'da kalıcı çözüm bulmak amacıyla topladıkları İstanbul Konferansı'nda Balkanlar konusunda ağır şartlar getirilmesi üzerine, Osmanlı Devleti şartları kabul etmemiş, daha sonra düzenlenen Londra Konferansı da aynı şekilde sonuçlanmıştı.
İki konferansta da Osmanlı Devleti'nin şartları kabul etmemesi üzerine, Rusya 1877 yılında Osmanlı Devleti'ne savaş açmıştı. Bu savaşta Plevne savunması ile Gazi Osman Paşa üyük kahramanlıklar göstermiş, fakat Rusların, Yeşilköy'e kadar ilerlemelerine engel olunamamıştı. Bunun üzerine padişah II. Abdülhamit, barış isteğinde bulunmuş ve 3 Mart 1878'de Yeşilköy (Ayestefanos) Antlaşması imzalanmıştı.
Abdal
1- Toplumdan uzak, son derece gösterişsiz bir yaşam sürdüren, yoksul ve düşkünleri koruyan, geleceği bilen ve felaketleri önleyebilen kişiler olduğuna inanılır.
2 - Tasavvufta, çeşitli tarikatlarda derviş ermiş erişmiş
3- Anadolu'da yaşayan göçebe bir Alevi Türkmen topluluğunun adıdır.
4- Afganistan topraklarındaki bir Türk boyunun adı.
Açıklamalarıyla 1889 Tarih Terimi
Abdalan-ı Rum Osmanlı Devleti'nde fetih yapılacağı zaman askerlerden önce fethedilecek bölgeye gidip insanların gönüllerini kazanmaya çalışan kişilere abdâl veya Abdalân-ı Rum deniliyordu.
Abide-i Hürriyet İstanbul Şişli'de 31 Mart Ayaklanması'nda (13 Nisan 1909 ) gericiler tarafından öldürülenlerin anısına dikilen anıttır. Geniş bir alanın ortasında, mermer bir kaideye oturtulmuş top namlusu biçimindedir.
Abluka
1. Bir devletin dışarı ile olan her türlü ilişkisini zor kullanarak kesme eylemidir. Bir düşman ülkenin kıyılarına gemilerin yanaşmasını engelleyerek o ülkeye ekonomik veya askeri ürünlerin girmesini engellemeyi amaçlayan bir savaş yöntemidir.
2. Bir devletin, bir kentin ya da bir yerin dışarıyla olan her türlü bağlantısını zor kullanarak kesme.
Acem İranlı
Acemi Ocağı
1. Osmanlı Devleti'nde Kapıkulu askerlerinin ilk eğitildikleri kurumdur. I. Murat Devri'nde Gelibolu'da kuruldu. Önceleri savaş tutsaklarından seçilenler ocağa alınırken, XV. yüzyılda I. Mehmet (Çelebi) zamanında özellikle Rumeli'den devşirilen Hristiyan çocukları alınmaya başlandı. Bundan sonra kurum Acemi Oğlanlar Ocağı adını aldı. Esas olarak, Osmanlı ordusu Kapıkulu birliklerinin asker gereksinmesini karşılayan temel eğitim kurumudur. Askerlik, matematik, okuma-yazma ve dinsel konularda eğitim görürlerdi. İyi huylu, akıllı ve yakışıklı olanlar devlet memuru olarak yetiştirilmek üzere saray içinde öğrenim yapan Enderun Mektebi'ne alınırlardı.
2. Tutsaklardan ya da devşirme yoluyla Hıristiyanlardan toplanan gençlerin yeniçeri olarak yetiştirilmeleri için eğitim gördükleri ocak.
3. Osmanlılarda kapıkulu eri yetiştirmek için kurulan bir tür okul.
Acemi Oğlanı Yeniçeri olmak üzere Acemi Ocağı'nda eğitim gören devşirme ya da tutsak genç.
Acemi Oğlanı Kethüdası Acemi oğlanları işine bakan Anadolu ve Rumeli ağalarının maiyetîerindeki memurlara verilen unvan.
Acemi Oğlanlar Ocağı Devşirmelerin yetiştirilip hazırlandığı ocaktır. Bunlardan zeki olanlar Enderun'a (saray okulu) gönderilir, diğerleri yeniçeri ocağına ve diğer ocaklara alınırdı. I. Murat döneminde oluşturulmuştur.
Adaletname Osmanlı Devleti'nde kanunların uygulanması ve tebaanın haksızlığa düşmemesi için zaman zaman çıkarılan buyruk.
Ademi Merkeziyet Sistemi Siyasal iktidara ( merkeze ) ait genel hizmetlerden bir bölümünü merkezden bağımsız ama merkezin denetimi altında yapan federal devlet sistemidir.
Adet-i Ağnam Hayvancılıkla uğraşanlardan alınan vergidir.
Afanesyevo Kültürü MÖ 3000-2000 de Altay-Sayan dağlarının kuzey batısında bulunmuştur. Orta Asya medeniyetinin temelini oluşturduğu sanılmaktadır. Türklerin en eski kültürüdür. Avcılık ve hayvancılıkla uğraşan savaşçı bir toplum tarafından meydana getirilmiştir.
Afaroz Kişiyi dinden çıkarma cezasıdır. Aforoz edilen kişi ile toplum bütün ilişkilerini keserdi. Kral bile aforoz edilebilirdi.
Aforoz
1. Hıristiyanlık gibi bazı dinlerde, dine ve dinsel kurumlarla otoritelere karşı ağır suç işleyenlere kilise tarafından verilen cemaatten çıkarılma cezasıdır. Aforoz edilenlerin dinsel törenlere katılması yasaklanır ve kilise üyeliği hakları elinden alınır. Katolik Kilisesi özellikle bu yetkisini bir silah olarak kullanmış ve Ortaçağ Avrupası'nda büyük bir güç haline gelmiştir.
2. Hıristiyanlık dininde papa ve kiliseye karşı gelenlere kilise tarafından verilen Hıristiyanlıktan çıkarma cezası.
3. Hıristiyanlıkta kilisece verilen, din kardeşleri arasından ve kiliseden kovma cezası.
Agora
Eski Yunan kentlerindeki alış-veriş (çarşı) yeridir.
Genellikle bir evin yola bakan odasının açılarak,bir dükkan ya da atölye
halinegetirimesi biçimindedir.
Diğer Tarih Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Tarih Terimleri Sözlüğü