Ağa Kapıkulu Ocakları'nın yüksek rütbeli subayları ile sarayda hizmetli subay ve hadımlara verilen unvan.
Ağa Kapısı Yeniçeri ağalarının bulunduğu resmî daire.
Ağı (Göktürkler'de) Hazine, mal, senet, ipekli kumaş.
Ağılığ İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hazine görevlisi.
Ağnam Resmi Osmanlı Devleti'nde hayvan (davar yani koyun, keçi) sahibi Müslümanlardan alınan 1/10 oranındaki vergidir. Bu vergi Osmanlı Devleti'nin tekalif-i örfiye gelirlerinden biridir.
Açıklamalarıyla 1889 Tarih Terimi
Ağnam Vergisi Hayvancılıkla uğraşanlardan alınan vergidir.
Ahilik (Kardeşlik)
1- XIII. Yüzyılda Anadolu'da kurulan ve örgütlenmesi hızla yaygınlaşan, esnaf ve zanaatkârların ekonomik, toplumsal ve askeri dayanışma örgütüdür.
Kurucusu Ahi Evran'dır. Özellikle Kösedağ Savaşı'ndan (1243) sonra Anadolu'da yok olan devlet otoritesinin yerini alarak, kentlerde ekonomik düzeni ve güvenliği sağlamıştır. Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna da destek veren Ahilik Örgütü, aynı zamanda bir Ahi şeyhi olan Osmanlı Sultanı I. Murat (1362-1389) tarafından kentlerde devlet otoritesini güçlendirmek amacıyla zayıflatılmışsa da ticarete getirdikleri ahlaki kurallar ve örgütlülükleri, Sanayi Devrimi'nin Osmanlı Devleti'ni olumsuz etkilemesine kadar varlığını sürdürmüştür.
2- Anadolu'da İslam inançları çerçevesinde oluşmuş esnaf yardımlaşma birliği.
3- Esnaf, zanaatçı, çiftçi gibi çalışma kollarını içine alan ve bu iş kollarının yararına çalışan ocak. Bu ocağa mensup olanlara Ahî denirdi.
4- Müslüman Türklerde ve özellikle Türkiye Selçukluları Devleti'nin parçalandığı dönemde sosyal düzeni korumak amacıyla oluşturulan ekonomik dinî teşkilâtın adı.
Ahitname Antlaşma belgesi,antlaşma.
Ahiyan-ı Rum Ahi teşkilatı, fütüvvet teşkilatının Türkler tarafından farklı şekillere getirilmiş, Anadolu'da olan yaygın halidir. Moğol istilası ile Anadolu'da birçok şehir yıkılmış, iç isyanlar çıkmış ve Türk siyasi birliği kötü duruma gelmişti. Bu sırada toplumun manevi liderleri halkı bir arada tutmuş manevi bağları kuvvetlendirmişti. Anadolu Selçukluları döneminin önemli manevi liderleri Mevlana Celaleddini Rumi, Yunus Emre ve Ahî Evran’dır. Ahilik Teşkilatı içindeki yazarlar ve şairler manevi bağları kuvvetlendirmek için şiirler yazıp halka sunmuşlardır.
Ahkâm Hükümler.
Ahrar Partisi Osmanlı Devleti'nde meşrutiyetin 14 Temmuz 1908 tarihinde ikinci kez ilan edil mesinden sonra kurulan İslamcı bir siyasal partidir. İttihat ve Terakki Partisi'ne karşı kurulmuştur, Osmanlıcılığa karşı İslamcılığı, meşrutiyete karşı monarşiyi, Alman emperyalizmine karşı İngiliz emperyalizmini savunmuş Padişah II. Abdülhamid tarafından da destek görmüştür. Yönetimi ele geçirerek amaçlarını gerçekleştirmek amacıyla 13 Nisan 1909 tarihinde, İstanbul'da 31 Mart Ayaklanması'nı çıkarmıştır. Bu ayaklanmanın Hareket Ordusu'nca bastırılmasından sonra da kapatılmıştır.
Ahura Mazda Zerdüşt Dini'nin iyilik, aydınlık ve ışık tanrısıdır. Bu nedenle Zerdüşt Dini'ne Mazdaizm de denilmektedir. Bu dinin ilkeleri ve kuralları Avesta denilen bir kitapta toplanmıştır. Bu gün de İran ve Hindistan'da bu dine inanlarına rastlanmaktadır.
Ak Ağalar Osmanlı Sarayı'nda kullanılan hademelerden bir kısmına verilen unvan.
Ak Alem Saltanat sancağına verilen ad.
Akçe
1-Osmanlı Devleti'nde 1820 yılına dek kullanılan ve para birimi olarak kabul edilen gümüş sikkedir. İlk Akçe yaklaşık 1320 yılında ilk Osmanlı Hükümdarı Osman Bey zamanında bastırılmıştı. Osmanlı Devleti, mali bunalımlara girdikçe, Akçenin ayarını düşürerek değerini azalttı. Sonunda da Osmanlı Padişahı II. Mahmut zamanında tedavülden kaldırıldı.
2-Gümüş sikke demektir. Akçe'nin altından olanınaysa sikke-i hasene denir.
Osmanlı Devleti'nde ilk bakır akçe Osman Bey zamanında bastırıldı.
Orhan Bey zamanında akçe gümüş olarak bastırıldı.
Akın
1. Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Devletleriyle, Osmanlı Devleti'nde özellikle Hristiyanların yaşadıkları bölgelere, Türkmen savaşçılarının düzenlediği askeri eylemlerdir.
Küçük süvari birlikleriyle sınır boylarına düzenlendiği gibi, güçlü ordularla düşman topraklarının içlerine kadar da yapılabilirdi. Bu eylemlerde amaç, yağmalamak, düşmanın askeri gücünü yok etmek, sınır boylarını yoksullaştırmak, tenhalaştırmak ve düşmana korku salmaktır.
2. Düşman topraklarına tedirgin etme, yıldırma gibi amaçlarla toplu olarak yapılan baskın.
3. Ele geçirme hazırlığı olarak, genellikle tedirgin etme, yıldırma biçiminde düşman topraklarına toplu halde ve ansızın, beklenmedik bir zamanda yapılan baskın.
Akıncı Keşif, haber alma, sabotaj, baskın gibi amaçlarla yabancı ülkelere akın yapan özel eğitim görmüş askerler. Bugünkü komandonun karşılığı.
Akika Kurbanı Çocuğun doğumundan yedi gün sonra başındaki tüyleri tıraş edip adını koyduktan sonra Allah'a şükür için kesilen kurban.
Akropolis İlkçağda Yunanistan'da ve Anadolu'da yüksek yerlerde kurulan, çevresi sağlam surlarla kuşatılmış,içinde saray, tapınak ve askeri garnizon bulunan kent.
Akrostiş Her dizenin ilk harfi yukarıdan aşağıya doğru okununca ortaya bir söz çıkacak biçimde düzenlenmiş manzume.
Diğer Tarih Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Tarih Terimleri Sözlüğü