Zermühre ile ilgili bilgilere bakınız.
Bir şeyin muhtevası yani içine aldığı şey. Mevzu. Bir kitaba göre metni.
Geniş karınlı, kare şeklinde madenî hokkalara verilen ad. Bu tür hokkaların kapaklarına şecâb denilirdi.
Yazma ya da eski basma kitaplarda birden çok eserin yer aldığı cilt bütünü.
Açıklamalarıyla 1053 Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi
Mecmuatü'r-Resail (Mecmuatür Resail)
Risaleler mecmuası.
Varak hâline getirilmek için tirşe ve zar içinde dövülen altının yapışmaması için kullanılan toprağın adıdır. Eskiden İstanbul'un Anadolu yakasına Mekke toprağı adı verildiği için, buralardan alınan toprağa da aynı ad verilmiştir.
Ekol. Sanatta aynı esaslara tabi olan, aynı sanat prensiplerini müdafaa eden ve o tarzda çalışan sanatkârlar grubuna denir.
Sanatta aynı esaslara tâbi olan, aynı sanat prensiplerini müdafaa eden ve o tarzda çalışan sanatkârlar gurubuna denir.
Mehmed'in Türkler arasında kısaltılmış şeklidir. Esasen Mehmed Peygamberimizin isimlerinden biridir. Aslı Muhammed'dir. Bu ismi alanlarında adı hürmetsizce söylenirse Peygamberimizin ismi küçültülmüş olur diye ince Türk terbiyesinin iktizası bu mübarek isim mümkün mertebe maskelenmiş Mehmed'e dönüştürülmüştür. Rumelinde Mehmed'e Memiş, Şark vilâyetlerimizde Memo, Ege bölgesinde de Memi denmiştir.
Mustafa Âli Efendinin yazı ve resimde zamanına kadar ma'rûf olan san'atkârların hayat ve eserlerinden kısaca bahseden mühim bir eserdir. Matbudur.
Merteban'da yapılan yeşilce sırlı seramik tabak. Altın ezme işleminde kullanılmıştır. Altın tabağı ile ilgili bilgilere de bakınız.
Mushaflar, sayfa hâline getirilmiş kitaplar, Kur'an'lar.
Cilt yapımında kullanılan koyun derisi.
Yazı hocasının ders olarak verdiği yazı örneği. Sülüs ve nesih yazı öğrenmek isteyen kimse, yazı temrini yaptıranların bir satır yazısını meşk itibar ederek, baka baka aynen taklit etmeğe kalkar; bunu nazırlar ve meşki ile hocasına takdim eder.
Meşk tariflerinde harfler üzerinde ufak ve büyük noktalar, hattâ talik çıkarmalarında noktalar arasında boş yuvarlak ve yaymalarıyla tarifler vardır. Noktalar yan yana harflerin açıklıklarını, çizgiler de harflerin yönlerini gösterir.
Hoca, öğrencisinin meşk taklidini alır, benzetilmeyen harfleri, açıklamalarda bulunarak düzeltir, öğrencisi de bol bol tekrarlayarak yazıyı öğrenmeye çalışır.
Talebenin, hocasının verdiği örneklere bakarak hat çalışması.
Ketebe ile ilgili bilgilere bakınız.
Kesecek âlet, makas. Kâğıt makası ile ilgili bilgilere de bakınız.
Kazınan (hâkkolunan) kâğıdın pürüzlerini düzeltip, eskisi gibi parlatmak için, çoğu zaman deniz böceği kabuğundan yapılan âlet. Minkaf, halezon terimleri de bu anlamda kullanılmıştır.
Satar çizmeye yarayan âletin adıdır. Üzerinde sıra sıra bükülmüş ibrişim gerili bir mukavvadan ibaret olan mıstar, kâğıdın altına konur; üstünde, temiz bir bezle sarılı parmak gezdirilerek kâğıtta hafif kabartma çizgiler meydana getirilirdi. Çeşitli geometrik düzenlemelerle hazırlanmış mıstarlar vardır.
Yazma kitapların kenarlarına yaldız veya boya ile yapılan çizgileri çizmeğe yarayan âletin adıdır. Demirden pergel şeklinde idi. Boya yahut yaldız iki çatal arasına konur, öylece çizilirdi.
Diğer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü