Zernüvis Altın yaldızla yazı yazan hattat veya müzehhib.
Zerrin Kalem Altından yapılmış kalem.Kalem ile ilgili bilgilere de bakınız.
Zerşikâf Boyalı halkâr. Boya ile yaldızın birlikte kullanılmasıyla yapılan süslemeler. Halkâr ile ilgili bilgilere de bakınız.
Zervarak Eski kâğıtlar aharlanıp mührelendikten başka bir de üzerlerine altın serpme yapılırdı. Buna zervarak denir. Altın serpme şöyle yapılırdı: Bir fincan içine birkaç tane nohut konur ve bu fincan içine de altın tozu dökülür. Bir kâğıt üzerine zamk sürülür ve ağzına tülbent gerilmiş fincan bu kâğıt üzerinde sallanır. Tülbendin deliklerinden sızan altın zerreleri kâğıt üzerine dökülerek bir tabaka teşkil eder.
Zevane Lika ile ilgili bilgilere bakınız.
Açıklamalarıyla 1055 Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi
Zeyl Doğu yazmalarında, bir konunun birbirini izleyen yazarlarca belirli zaman çerçevesi içinde sürdürülmesiyle meydana gelen eser.
Zır-ı Meşk Yazı altlığı. Bakış açısının 90 derece olarak muhafazası ve kâğıdın dizde düzgün durabilmesi, eskilerin zır-ı meşk (meşk altı) dedikleri takriben 20x25 cm ebadında kaba kâğıtların üst üstte tutturulmasıyla hazırlanan bir altlığın diz üstüne konulmasına bağlıdır.
Zırnık Sarı mürekkep.
Zırnık Mürekkebi "Zırnık" adıyla bilinen tabiattaki sodyum ve arsenik sülfürün zahmetlice ezildikten sonra Arap zamkı mahlulü ile karıştırılması, sarı renkli bu mürekkebi verir.
Zilbahar Cilt Üzerine ezme altınla, fırça kullanılarak geometrik çizgiler çizilmiş, kesişen hatlar arasına yaldız ve noktalar konulmuş deri ciltlere verilen ad. Kafes de denilmiştir. Süsleme, kapağın ortasını veya bütün yüzünü kaplar. Bazen cilt mahfazasında da aynı süsleme görülür. 19. Yüzyılda çok rastlanır. Kelimenin zerbahar şeklinde söylenmesi gerektiğini ileri sürenler varsa da, kayıtlarda hep zilbahar olarak geçmiştir.
Zincirli Şemse Şemse ile ilgili bilgilere bakınız.
Zir-i Meşk (Zir: Alt, aşağı) Eskiden yazı yazmak için kâğıdın altına konan altlığa verilen ad.
Zülfe Sülüs yazısında eliflerin ucundaki çengellere verilen ad. Zülfe, Arapça "ufak saçak" demektir. Elifin çengeli de saçağa benzediğinden bu adı almıştır. Ayrıca tuğların yanlarındaki küçük bayrak şeklindeki kavislere de zülfe veya zülüf denilir.
Zülüf Zülfe ile ilgili bilgilere bakınız.
Diğer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü