Eski devrin kitapçıları. Bayezid Camii avlusundan Kapalıçarşı'ya giden yolun iki tarafındaki dükkânlar, eskiden sahaf dükkânı idi. Bugün Bayezid Camii bitişiğinde Sahaf Çarşısı bulunmaktadır.
Eskiden satışı az olup, okuyucuları tarafından saklanan kitaplara verilen ad.
Cilt yapımında kullanılan keçi derisi. Sahtiyan, klâsik usulde ıslatılıp yumuşatılarak bıçkı ile kâğıt inceliğinde tıraş edilmek suretiyle hazırlanırdı.
Tezhipte çiçek motiflerinin saplarına verilen ad. Arapça sak, ağaçlarla bitkilerin kök tarafı veya insanın baldırı demektir.
Açıklamalarıyla 1053 Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi
Mücellit ve tezhipçilerin altın varaklan tutmak ve yapıştırmak için kullandıkları seyrek tüylü, genişçe fırça. Sakala benzediği için bu adı almıştır.
Eski ciltlerde şemsenin iki ucundaki uzantı süslemeye verilen isimdir. XVI. yüzyılda en güzel örnekleri görülen salbekler XVII. Yüzyılda büyümeye başlamış, giderek eski güzelliğini kaybetmiştir.
Salyangoz diye adlandırılan küçük rumi tarzındaki kıvrımlar simetrik dörtlü hattın çakışma noktasında kullanılır. Bağlayıcı bir özellik taşır.
Fırçaların müzehhip veya sulu boya ressamları içinde en makbulüdür. Çok dayanır. Uzun yanan bir mum alevine benzemesine ve ucunda ancak birkaç telli kıl bulunması şarttır.
Ceviz kabuğunun içine yerleştirilerek gemilerin sancak direğine sancakla çekilen Kur'an. Cava kalemi ile yazılırdı. Bunlar için klâsik süslemeli, çok güzel mahfazalar da yapılmıştır.
Sancak başlarına takılan küçük Mushaf'lara verilen ad.
Sanatkârların vaktiyle yangınlarda her şeyden önce nakletmeleri icap ettiğinden bütün kıymetli âletler, örneklerin ve kalıplarının durduğu sandıklardır ki küçüğüne çekmece derler. Pek o kadar büyük değildir. Kolaylıkla nakil olur. Çalışılacağı zaman kapağı açılarak önüne oturulur.
Tezhipte çiçek sapına benzetilerek yapılan şekiller.
Şiraze ile ilgili bilgilere bakınız.
Muhtelif ayarlarda olan bir tür altın varaktır ki rengi koyu sarıdır. 24 ayar olanı makbul ise de ekseriya piyasada 22 ayar diyerek satarlar. İçinde fazla bakır olursa zamanla parlaklığını kaybeder ve kızarır.
Buna piçide Rumî de denir. Kendi içinde sarılma ve bükülme anlamında Farsça bir terimdir. Rumî motifinin üzerine çıkma yaparak sarılmış rumi örneğidir.
Tezhipte çiçek ve yapraklı dalların kıvrılarak birbirine sarılmasından meydana gelen süsleme motifine verilen ad.
Ketebe ile ilgili bilgilere bakınız.
Üzerine yazı yazılacak kâğıdı mıstar (satırlık) üzerine koyarak hafifçe bastırmak ve böylece kâğıt yüzeyinde kabarık bir iz elde etmek.
l- Bir kitap sayfasının, yazılı bölümleri çevresinde kalan boşluğu verilen ad.
2- Bu boş kısma yazılan not, derkenar.
Cilâcı, cila âleti.
Diğer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü