Eğitim Sitesi

Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü

Çark-ı Felek

Merkezden çevreye genişleyerek açılan eğrilerin oluşturduğu yuvarlak süsleme motifi.

Çarkı Felek

Hatib ebrusunun bir başka türüdür.

Çekmek

1- Ebruya desen vermek için at kılı veya tığ ile serpilen boyalara çekilerek şekil verilmesidir.

2- Âharlanacak kâğıdın, şaplı suyun içine batırılıp çıkarılma işlemine denir.

Çengar Battal

Eskiden kullanılan büyük boy renkli kâğıt.

Açıklamalarıyla 1053 Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi

Çerbe

Şeffaf kâğıt, yağlı kâğıt.

Çevre Kesmek

İnce, düz bir levhanın üstüne çizilen çizgilerden keserek şekilli parçalar meydana getirmek. İnce kâğıtları çeşitli şekillerde kesip oyarak elde edilen şekiller başka kâğıda yapıştırılarak çok güzel süslemeler yapılmıştır. Buna katı'a, sonraları da oyma denilmiştir.

Çıkarma

Hocanın, talebenin yazdığı meşkin altına, yapamadığı harfleri tekrar yazmasına verilen isimdir.

Çıkma Ebru

Hatalı veya bozuk olarak çıkan ebruya denir.

Çıplak Satıh

Tezyinatta, üzerinde süsleme bulunmayan kısımlara verilen ad.

Çırak

Bir ustanın yanında hizmet ederek öğrenen san'at tâlibine denir. Usta ve çırak tâbiri meşhurdur. Yani üstadın yanında çıraklıkla daha çok öğrenileceğine işarettir.

Çiçekler (Hatai)

Gül, gül goncası ve benzer çiceklerin boyuna kesitinin anatomik hatların üslûplaştırılmış görünümleriyle çizilmiş şekline denir. Bazı kitaplarda bu motifin Timur Devleti zamanında Çin Türkistan'ından getirtilerek kullanılmaya başlandığı anlatılırsa da bu doğru değildir. 11. yüzyıl başlarında Karahanlılar Devleti zamanında Çin Türkistanına -"Hatay-Hıtay-Huten" diye adlandırılan ülke- bir sanatçı gönderilip orada "hitay sanatını" öğrenen sanatçı ülkesinde döndüğünde İslam süsleme sanatlarında hatai motifi ile hatai üslubunun temelini atmış olur.

Çiçekli Ebru Çeşitleri

Gelincik, goncagül, hercai menekşe, karanfil, kasımpatı, lale, papatya, sümbül.

Çifali (Tekali)

Eski kâğıt çeşitlerinden birinin adıdır. Tek bir sayfadan ibarettir. Aynı kâğıdın iki sayfalı olanına cif ali denilirdi.

Çift Aharlı (Çiftali)

Üzerine iki veya daha çok ahar sürülmüş kâğıda çift âharlı denir. Buna kısaltılarak Çiftâli de denilmiştir.

Çift Dikiş

Çift dikişle dikilen ciltli kitaplara verilen ad.

Çift Kuzu

Yeşil altınla sarı altından bir arada çekilerek ve araları mürekkeple ayrılarak meydana getirilen cedvellere denilir. Sarı altın yeşil altının dörtte biri ölçüsünde olur. İnce cedvel yalnız dışa çekilirse tek kuzulu cedvel, dışa ve içe çekilirse çift kuzulu cedvel denilir.

Çift Yazı

Arap harfleriyle karşılıklı yazılan yazılar. Harfler veya kelime yazıldıktan sonra simetriği de yazdırdı. Çifte vav, çifte hu, aynalı Muhammed yazıları buna örnektir. Müsennâ yazı veya aynalı yazı da denir.

Çifte Aharlı Ebru

1- Ebrulu kâğıda nişasta aharı yapıldıktan sonra şapla kestirilen yumurta akının sürülmesine denir.

2- Üzerine önce nişasta, sonra yumurta akıyla ahar sürülmüş ebrulu kâğıtlara denir.

Çifte Aharlı Kâğıt

İki yüzüne ahar sürülmüş kâğıtlara verilen ad.

Çifte Ali

Alikurna kâğıdının katlanıp kısaltılmış olanları.

Diğer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri

İlk Sayfa ... 6 7 [8]9 10 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü