Yayla Yaz aylarında hayvan otlatmak veya tarımsal faaliyette bulunmak amacıyla gidilen geçici yerleşmelerdir. Yaylalar dinlenmek amacıyla gidilen yazlık sayfiye yerleri de olabilir.
Yengeç Dönencesi Yengeç Dönencesi, yeryüzünün kuzey yarım küresinde bulunan, Ekvator'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan enlemdir.
Yeni Ay Ay, Dünya ile Güneş arasında bulunduğu zaman karanlık yüzü. Dünya'ya dönük olduğundan görülmez. Bu evreye denir.
Yeniay Ay'ın dünyadan görülen yüzünün tümüyle karanlık olması.
Yenilenebilir (Tükenmeyen) Doğal Kaynaklar Doğal yollarla kendini yenileyebilen veya güneş enerjisi gibi tüketilmesi mümkün olmayan doğal kaynak türü.
Açıklamalarıyla 1151 Coğrafya Terimi
Yenilenebilir Enerji Güneş ışığı, rüzgâr, akan su, jeotermal, biyolojik süreçler ve vb. doğal olarak varlığını sürdüren kaynaklardan elde edilen enerjidir.
Yenilenebilir Kaynak Güneş ışığı, rüzgâr, akan su (hidrogüç), biyolojik süreçler ve jeotermal enerji vb. doğal olarak varlığını sürdüren enerji akışı sırasında elde edilen kaynaktır.
Yenilenemeyen (Tükenen) Doğal Kaynaklar Bir kez kullanıldıktan sonra, bir daha yerine gelemeyen doğal kaynaklardan kendini yenileyemeyen tükenebilir doğal kaynak türü.
Yer Çekimi Bir gezegenin veya cismin, nesneleri kendi merkezine doğru çektiği kuvvet.
Yeraltı Suyu Yeraltında taş ve toprak yapısında önemli miktarda depolanmış olan sudur.
Yerel Saat
Bir noktada Güneş'in gökyüzündeki konumuna göre belirlenen saate yerel saat denir. Aynı boylam üzerindeki noktalarda yerel saat aynıdır. Herhangi bir meridyenin Güneşin tam karşısına geldiği an, meridyen üzerindeki tüm noktalarda yerel saat 12.00'dir.
Güneş, doğudaki bir noktada batıdaki yerlere göre daha önce doğar ve daha önce batar; bu nedenle yerel saat doğudaki yerlerde daha ileridir.
Yerleşme İnsanların konut adını verdiğimiz barınaklarda toplu veya dağınık bir şekilde hayatını sürdürmesine yerleşme denir.
Yerleşme Dokusu Kuruldukları alan üzerinde evlerin dağılış düzenine veya yerleşmelerin genel dış görünümüne yerleşme dokusu denir.
Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler
Türkiye'de yerleşmelerin dağılışını birtakım doğal ve beşerî faktörler belirler. Bunlar;
1. İklim
2. Su Kaynakları
3. Yer şekilleri
4. Toprak Verimliliği
5. Bitki Örtüsü
6. Göçler
7. Ulaşım Olanakları
8. Ekonomik Faaliyetler
Yeryüzü Taş küre, su küre ve hava küre diye bilinen üç doğal küre de insanın faaliyet gösterdiği bütün alanlar.
Yeryüzü Şekli Yeryuvarlağı üzerindeki yüksek ve alçak şekiller.
Yıldız
1- Türkiye'ye kuzeyden esen soğuk rüzgarlardır. Karadeniz kıyılarına yağış bırakırlar. Kar yağışına neden olurlar. Karayel ile karışık estiğinde kar fırtınaları görülür.
2- Isı ve ışık yayan gök cisimleri.
Yıldız Kayması Meteorlarının atmosfere girerek sürtünmeden dolayı yanması olayı.
Yıllık hareket
Dünya'nın, Güneş etrafında dönerken izlediği yola yörünge denir. Dünya yörüngesinde 1 turluk dönüş hareketini 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu süreye 1 yıl, harekete ise yıllık hareket denir.
Dünya'nın yörüngesi elips şeklindedir. Yörünge şeklinin elips olması deneni ile Dünya, yıllık hareket sırasında Günöte (Aphel) ve Günberi (Perihel) konumlarına gelir.
Dünyanın Yörüngesinin Elips Şeklinde Olmasının Sonuçları:
1.Dünya'nın yörüngesindeki hızı yıl boyu değişir.
2.Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığı yıl boyu değişir.
3.Şubat ayı 28 gün sürer.
4.Kuzey Yarım Küre'de sonbahar ekinoksu (23 eylül) 2 gün gecikme ile yaşanır.
5.Mevsim süreleri birbirine eşit değildir.
6.Gündüz süresinin gece süresinden uzun olduğu günlerin sayısı Kuzey Yarım Küre'de, Güney Yarım Küre'den fazladır.
Yoğunlaşma Atmosferdeki su buharının gaz halden sıvı ya da katı hale geçmesine yoğunlaşma denir. Yoğunlaşmanın temel nedeni sıcaklığın düşmesidir.
Diğer Coğrafya Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Coğrafya Terimleri Sözlüğü