Denek Deneylerde kullanılan canlı.
Denence Araştırmacının sebep ve sonuç ilişkisi hakkındaki savı. Bu sav deneyin bulguları ile desteklenir veya desteklenmez.
Denetleme Bir çıkarımın ya da önermenin geçerli ya da tutarlı olup olmadığını araştırma işlemi.
Deney Varsayımı kanıtlamak üzere sonucu etkileyen değişkenlerle sonuç arasındaki ilişkiyi saptamak üzere pratik uygulamalar yapmaktır.
Deneycilik (Empirizm) Bilginin kaynağının yalnızca deney olduğunu öne süren yaklaşım.
Açıklamalarıyla 1083 Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimi
Deneysel Psikoloji Deneysel psikoloji bir davranışı etkileyen çevre koşullarını ve uyarıcıları tanımlayıp ölçerek hangi davranışı, nasıl ve ne derecede etkilediğini bulmayı amaçlar. Bunu yaparken hayvanlar üzerinde laboratuar deneyleri yapar, bunları insan davranışları ile karşılaştırır.
Deneysel Yöntem
1- İncelenen olayla ilgili neden sonuç ilişkilerini saptamak üzere araştırmacının uygun laboratuar koşullarında hazırladığı ve incelediği kişi ya da nesneyi yönlendirebildiği yöntem, deneysel yöntemdir. Deneysel yöntem sırasında incelenen insana denek, hayvana kobay adı verilir.
2- Sebep (bağımsız değişken) ile sonuç (bağımlı değişken) arasındaki ilişkiyi, bağımsız değişkeni değişimleyerek ve mümkün olduğunca fazla sayıda karıştırıcı değişkeni kontrol ederek inceleyen araştırma yöntemi.
Dengelenme Organizmadaki, en elverişli yaşama koşullarının kendiliğinden devamını sağlayan doğal düzenleme, homeostatis.
Determinasyon Evrende olup biten her şeyin bir nedensellik bağıntısı içinde gerçekleştiğini, fiziksel evrendeki ve dolayısıyla da insanın tarihindeki tüm olgu ve olayların mutlak olarak nedenlerine bağlı olduğunu ve nedenleri tarafından koşullandığını savunan anlayış.
Determinizm İnsanın, "ahlaki eylemleri ile ilgili kararları, içten ve dıştan belirlenen koşulların etkisiyle oluşur" görüşüne dayanarak ahlaki eylemlerinde özgür olmadığını savunan filozoflar vardır. Bunlar ahlak felsefesi alanında deterministtir .
Determinizm İnsanın istenç (irade) ve eylemleri içten ve dıştan gelen nedenlerle belirlenmiştir. Kararları içinde bulunduğu koşullara bağlıdır, bu koşullar istenci belirler ve kişinin özgürce karar vermesini engeller. Yani etrafımızda her zaman o kadar çok kural var ki ( ahlaki, dini, yasal vs. ) bunca kural arasında özgürlükten bahsetmek imkânsız. Dolayısıyla hiçbir insan özgür değildir.
Determinizm (belirlenimcilik)
1. Nesne ve olgular arasındaki zorunlu neden-sonuç bağlantısını dile getiren bilimlerin temel aldığı ilke.
2. Evrende bütün olup bitenlerin nedensellik bağlantısı içinde belirlendiğini öne süren görüş. Ahlak alanında, ahlak olaylarının özgür olarak değil, belli etkenlere göre oluştuğunu ileri süren anlayış.
Devalüasyon
1-Bir devletin ulusal parasının yabancı paralar ve altın karşısında değerinin düşürülmesidir. Yüksek enflasyon yaşayan devletlerin dış borçlarının artması sonucu, ulusal paranın değeri resmi olarak düşürülür. Bu değer düşürme işleminde IMF, Dünya Bankası gibi uluslar arası finans kuruluşlarının zorlamasının etkisi büyüktür.
2- Ulusal para değerinin, altına ya da dövize göre düşürülmesi. Değer düşürümü.
3- Enflasyon sonucunda mal veya hizmete olan ihtiyacı gidermek için ülke ithalata yönelir. Bu durumda tıkanan ihracatın (dış satım) arttırılması için paranın değerinin altın ve döviz karşısında düşürülür. Devalüasyon, ülke parasının yaşadığı bu ani değer yitimidir.
Devamlı Pekiştirme Doğru davranımın her yapılışında pekiştirilmesi.
Devasa Dev gibi, çok büyük.
Devlet Sınırları belirli bir toprak parçası ile bu topraklarda yaşayan insanlar üzerinde egemenlik hakkı kullanan siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik örgütlenmelere devlet denir.
Devlet Ricali Devlet adamları.
Devrim (İhtilâl) Tüm değer ve biçimlerde meydana gelen ani ve köklü değişim.
Dikey Hareketlilik Toplumsal yapıda tabakalar arasındaki iniş çıkışlar.
Diktatör Bütün siyasi yetkileri kendinde toplamış bulunan kimse, zorba.
Diğer Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri Sözlüğü