Anarşizm Kurucusu Proudhon, en tanınmış savunucuları da Bakunin, Kropotkin ve Stirner'dir. Tüm kurumlara (ahlak, hukuk, eğitim, din, ekonomi, siyaset, devlet, ordu vs.) ve tüm kurallara (ahlak, din, hukuk, disiplin vs. ) karşıdırlar. Bütün bu kurum ve kuralların yok edilmesi gerektiğini savunurlar. Çünkü insanların bunlara ihtiyacı yoktur. İnsan özünde iyi bir varlıktır ve özgür bırakıldığında daima iyi olanı yapar. Oysa bu kurum ve kurallar insanın özgürlüğünü kısıtlar. Böylelikle insan özünden uzaklaşır ve kötüye yönelir. Yani bu kurum ve kurallar bizi iyiye değil, kötüye yönlendirir. Bu yüzden ortadan kaldırılmalıdır.
Anarşizm(Kargaşacılık) Başta devlet olmak üzere bütün siyasi ve ahlaki kurumları ortadan kaldıran öğreti.
Anatomi
1- İnsan, hayvan ve bitkilerin yapısını ve organlarının birbiriyle olan ilgilerini inceleyen bilim.
2- Beden yapısı, gövde yapısı.
3- Bir şeyin oluşumunda göze çarpan özel yapı.
Anayasa Devletin temel yapısını, biçimini, örgütünü, bu örgütün işleyiş kurallarını, milli egemenliğin nasıl kullanılacağını kişilerin hak ve özgürlüklerini belirleyen en temel kanundur.
Anayasa Mahkemesi Parlamentonun yaptığı yasaların anayasaya uygun olup olmadığını denetler. Anayasalar yasalardan üstündür ve yasalar anayasaya uygun olmak zorundadır. Çünkü anayasalar halk oyuyla kabul edilir ve halkın doğrudan yaptığı anayasalar, temsilcilerinin yaptığı yasalardan üstün sayılır.
Açıklamalarıyla 1083 Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimi
Anglosakson Ana dili İngilizce olan kimse.
Animizm Canlıcılık.
Anket Önceden hazırlanmış soruların yazılı olarak üzerinde inceleme yapılan insanlara doğrudan yöneltilmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesidir.
Anksiyete Nevrozu Kaygı düzeyinin yükselmesi sonucu bedensel gerginliğin ve ruhsal tedirginliğin artmasıyla yaşanan panik durumudur. Bu durum, hasta tarafından ölüm korkusu, sıkıntı, sıkışma olarak anlatılır.
Anoloji İki benzer olay arasında karşılaştırma yaparak sonuca ulaşmaktır. Arjantin'de enflasyon oranı yüksek olduğundan toplumsal muhalefet fazladır. Yunanistan'da da enflasyon oranı yüksektir. O halde, Yunanistan'da da toplumsal muhalefet fazladır.
Anoloji (Andırma) İki olaydaki benzerliklerden yararlanarak, birinde var olan özelliği diğerinde de var saymaktır. Örnek : "Güney Afrika Cumhuriyeti'nde altın madeni çıkar ve Güney Afrika Cumhuriyeti zengin bir ülkedir." "Türkiye'de altın madeni çıkar." "O halde Türkiye de zengindir." Anoloji, zihnin özelden özele sonuç çıkarmasıdır ve doğruluk değeri olasılıklıdır.
Anomi
1- Toplumda fertleri olumsuz biçimde etkileyen ortam, kanunsuzluk ya da normsuzluk.
2- Toplum ilişkilerini yönlendiren kuralların zayıflaması sonucu oluşan boşluk durumu.
Anormal davranış Belirli doğal ve toplumsal ortamlarda dıştan ve içten gelen belirli şiddet ve süredeki uyaranlara, insanın alışagelenin dışında hatalı, kurala uymayan, uygunsuz cevap vermesi tepki göstermesidir.
Antimoral Ahlak karşıtı.
Antitez Genel kabul gören fikre tez denilir. Antitez, genel kabul gören fikre karşı çıkan, onu olumsuzlayan (negation) fikirdir. Karşı görüş, karşı düşünce.
Antropoloji (insanbilim) Evrim sürecinde, insanın değişen biyolojik yapısını, bedensel özelliklerini, ırklara ayrılıp ayrılmayacağını, ilkel toplulukları ve bunların kültürlerini inceleyen bir bilimdir.
Antropomorfizm Yunanca, antropos (insan) ve morphe (şekil) terimlerinden türetilmiştir. Tanrıların insana benzer şekilde tanımlanmasını ifade eder. Başta politeist dinlerde ve Eski Ahid'te bu tip tanrı anlayışları görülür.
Apaçıklık Açıkça görünen, göze görünen, açıkça kavranan. Bir şeyin, hiçbir kuşkuya yer bırakmazsızın aydınlık bir biçimde görünmesi.
Apeiron
Sınırı olmayan. Anaximandros'ta varlığın ilk ilkesi ya da maddesi.
Anaksimandros tarafından sınırsız, belirsiz, niteliksiz, sürekli hareket halindeki maddeyi belirtmek için ortaya atılmış bir kavram.
Aposteriori Sonsal. Deneyden çıkan ve deneye bağlı olan bilgi. Deneye başvurularak elde edilen, dış dünyadaki yaşantılardan kazanılan.(Kant felsefesinde apriorinin karşıtı olarak kullanılmıştır.)
Diğer Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri Sözlüğü