Eğitim Sitesi

Online Tarih Terimleri Sözlüğü

Hacibül Hüccap

Sarayın genel sorumlusudur. Hacip adı verilen yardımcıları ile Sultan ile devlet adamları arasındaki irtibatı sağlar.

Hacip

1. Türk-İslam devletlerinde divan üyeleri ile Sultan arasındaki ilişkiyi düzenler.

2. Perdeci, kapıcı, bazı devletlerde sarayın iç hizmetleri yöneticisi.

Haç

Hristiyanlığın simgesi olan ve birbirini dik kesen iki doğrunun oluşturduğu biçimdir. Eski Roma'da suçluları öldürmek açan kullanılan bu araç Hz. İsa'nın Romalılar tarafından çarmıha gerilmesinden sonra Hristriyanlığın sembolü olmuştur. Haç aynı zamanda Hz. İsa'nın çektiği acıları ve ölümüyle tüm insanlığı günahtan kurtarışını simgeler.

Haçlı

Hıristiyanlık etrafında toplanan ordu (Haçlı Ordusu: Hıristiyanların Hıristiyanlık savaşı için kurdukları ordu).

Açıklamalarıyla 1888 Tarih Terimi

Haçlı Seferleri ( 1095-1270 )

Batılı Hristiyanların Kudüs'ü ve Öteki kutsal yerleri Müslümanların elinden almak için 1095-1270 arasında gerçekleşen bir dizi sefer ile 1291'den sonra düzenlenen bir dizi seferden oluşmuştur. Seferlerin nedenleri;
1. Hristiyanların kutsal saydıkları Kudüs ve çevresini almak istemeleri,
2. Kluni Tarikatının Avrupa'daki etkinliğini artırmak istemesi,
3. Seferlerin Hristiyanların günahlarından arınabilmesinin yöntemi olarak gösterilmesi,
4. İslam ülkelerinin zenginlik, Avrupa'nın yoksulluk içinde olması,
5. Yoksul şövalyelerin serüven peşinde koşmaları,
6. Bizans'ın Avrupalıları Müslüman Türklere karşı yardıma çağırması,
7. İtalyan tüccarlarının Doğu Akdeniz ve Karadeniz'deki ticaret merkezlerini ele geçirmek istemesi.
-Birinci Haçlı Seferi Kudüs'ü almaya yönelik yapılmış ve büyük oranda başarılı olmuştur. Haçlılar, Kudüs dahil, Güneydoğu Anadolu'dan başlayarak Sina Yarımadası'na kadar uzanan topraklarda Latin kontlukları kurmuşlardır. -İkinci Haçlı Seferi Urfa'yı geri almak ve Kudüs'ü Fatımi Devleti'nin baskılarından kurtarmak amacıyla kralların katıldığı ilk seferdir. -Üçüncü Haçlı Seferi, Eyyubiler'in ele geçirdiği Kudüs'ü geri almak amacıyla düzenlenmiş ancak, Filistin'de Eyyubiler tarafından yok edilmiştir. -Dördüncü Haçlı Seferi, Kudüs'e yönelik yapılmasına karşın, İstanbul'un Latinler tarafın-dan ele geçirilmesiyle sonuçlanmıştır. Bu gelişmeler üzerine, Bizans hanedanlarından biri İznik'e kaçarak orada 1261 yılına dek hüküm sürecek olan İznik Rum İmparatorluğu'nu kurmuştur. Bir başka Bizans hanedanı ise, Trabzon'a kaçarak orada 1461 yılına dek hüküm sürecek olan Trabzon Rum İmparatorluğu'nu kurmuştur. -Geri kalan dört sefer denizden yapılmış ve hepside başarısız olmuştur.
Haçlı Seferleri'nin sonuçları; 1. Akdeniz ticareti canlanmış, Venedik, Marsilya, Cenova gibi limanlar önem kazanmıştır.
2. Papaların kralların seferlere mali destek sağlamak amacıyla İtalyan bankerlerine başvurmaları, bankacılığı geliştirmiştir. 3. İslam topraklarıyla birlikte, Macaristan, Bulgaristan ve Bizans toprakları da yağmalanmış ve bu topraklarda üretim ve ticaret büyük zararlara uğramıştır.
4. Katolik Kilisesi'nin halk üzerindeki etkinliği ve saygınlığı azalmaya başlamıştır.
5. Derebeylerin Avrupa'daki etkisi ve saygınlığı yok olmaya başlamış, kralların merkezi otoritesi güçlenmeye başlamıştır.
6. Haçlı Seferleri'nin sonuçları, Avrupa'da Yeniçağı başlatacak gelişmelere yol açmıştır. 7. Türk ilerleyişi bir süre yavaşlamış ve İstanbul'un fethi gecikmiştir. 8. Barut, Pusula, Kağıt, Matbaa gibi icatlar Batı tarafından öğrenilmiştir. 9. Avrupalılar İslam uygarlığı sayesinde Eski Yunan ve Helen Uygarlıklarının önemini kavramışlardır. 10. Ortaçağ Avrupası'nın siyasi yapısı Ortadoğu'ya taşınmıştır.

Hademe

Hizmet edici.

Hades

Eski Yunan'da yer altı tanrısıdır. Sembolü, görünmezlik başlığıdır.

Hadım

Erkekliği yok edilmiş olan. Saraylarda ve büyük konaklarda çalışanlara Hadım Ağası denirdi.

Hadis

Hz Muhammet'in sözlerine ve davranışlarına ilişkin olan bilgilerdir. İslam inanışında Kuran'dan sonraki en önemli bilgi kaynağıdır.

Hafız

Kur'an-ı Kerim'i ezberlemiş olan kişi.

Hafiye

Gizli polis.

Haham

Musevilik'te bir Yahudi cemaatine ruhani önderlik ve dinsel öğretmenlik yapma yetkisine sahip din adamıdır. En büyük Haham, Hahambaşı olup, Osmanlı Devleti'nde Musevi azınlığın cemaat işlerine (evlenme, boşanma, miras vb.) bakan yetkiliydi.

Haiz

Herhangi bir şeye sahip olma.

Hakan

İslamiyet'ten önceki dönemlerde Türk, Moğol ve Tatar büyük hanları (hükümdar) için kullanılan bir sandır. Daha sonra Osmanlı padişahları için de saygı için kullanılan bir unvan olmuştur. Kağan.

Hakan (Kağan)

İslamiyet'ten önceki dönemlerde Türk, Moğol ve Tatar büyük hanları (hükümdar) için kullanılan bir sandır. Daha sonra Osmanlı padişahları için de saygı için kullanılan bir unvan olmuştur.

Hakem Olayı

Sıffin Savaşı'nda bir sonuç alınamayınca taraflar, iki taraftan da seçilecek birer hakemin kararına başvurmayı gerekli gördü.

Hz. Ali'nin hakemi Ebu Musa el-Eş'ari, Muaviye'nin hakemi ise Amr İbn-ül As oldu.

Hakemler Muaviye'nin entrikası sonucu onu halife seçti.

Hâkimiyet

Egemenlik, egemen olma.

Hakkaniyet

Hak ve adalete uygunluk.

Hal Etmek

Hükümdarlıktan düşürmek, tahttan (zorla) indirmek.

Halef

Birinden sonra gelen, birinin yerine geçen.

Diğer Tarih Terimleri

İlk Sayfa ... 31 32 [33]34 35 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Tarih Terimleri Sözlüğü