Eğitim Sitesi

Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü

Ebrulu

Ebru desenleriyle bezenmiş kâğıda vs. verilen addır.

Ebrulu Kâğıt

Üzerine boya ile somakiye benzer damarlar yapılmış kâğıda verilen ad. Eskiden bu kâğıtlar kitap ve defterlere kap olarak geçirilirdi.

Ebrunâme

Mustafa DÜZGÜNMAN tarafından yazılan ebrunun tarihinden, türlerinden, tekniğinden bahsedilen 20 kıtalık manzum bir eserdir.

Ecder

Ejder. Ejderhadan kısaltılarak söylenir. Yılana benzer. Ancak ayaklı, kanatlı ve ağzından alevler püskürdüğüne itikat olunan bir mevhum hayvan. Bir nevi' efsanevî yılan.

Açıklamalarıyla 1053 Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi

Ecza-i Şerife

Kur'an, sureler, en'amlar, evrad gibi varak hâlinde yazma cüzlere verilen ad. Amme, Tebareke, Kad-seme, Vez-zariyat surelerine de ecza-i şerife denilir.

Edirne Kırmızısı

Al renk yerine kullanılan bir deyimdir. Türk kırmızısı da denir.

Edirnekâri

Edirne'de yapılan lake ciltlere verilen ad. Bu ciltlerin üzerinde renkli nakış ye resimler vardır, nakışların üzerine vernik çekilmiştir. Lake ve ruganîds denir.

Ehl-i Hiref

Hiref, hirfet kelimesinin çoğulu olup, «sanatlar, meslekler» anlamına gelir. Sanat erbabının toplu olarak isimlerinden ve ücretlerinden bahseden kayıtlarda rastlanan ehl-i hiref deyimi de sanat ehli, sanatkâr anlamındadır.

Ejder Motifi

Eski Türk nakış-resimlerinde, minyatürlerde görülen bir motif. Bereketli yağmurlar yağdıran veya fırtınalar koparan bir kudret sayılan ejder, bulut şeklinde tasvir edilmiştir. Bir yılan şekli verilen bir bulutun bazı yerlerine küçük kıvrımlı kuyruklar, eklenerek şimşek resmedilmiştir.

Ekspresyonist Hat Sanatı

Ekspresyonist terimi genellikle büyük ölçüde bozulmuş ve abartılmış hislerin ya da hissi unsurların ön planda olduğu hat türünü tasnif için kullanılır.

El Taşı

Ebru yapımında kullanılacak boyalan ezmeğe yarayan taş.

El Yazması

Elle yazılan kitaplara verilen ad. Gerek müellif gerekse müstensih tarafından elle yazılmış kitap. Daha çok "yazma eser" ve "yazma" şeklinde kullanılmıştır.

Elfakir Ül Hakîr

Müslüman Türklerin ilim ve sanatla meşgul olanları ve tarikatlardan herhangi birisine mensup bulunanları ekseriya ruhlarını tatmin etmelerinden mütevellit bir hisle insanların mânen fakiri ve hakiri mânasına gelmek üzere isimlerinin önlerine bu tevazu' lâkaplarını takar ve bundan rûhânî bir haz duyarlar. Bu zümrelere dahil olamayan bazı mukallitlerin de bu tâbirlerden büyüklük duyarak sahte tevazu' gösterdikleri de işitilmiş ve hattâ görülmüştür. Bu ifadeyi gayet samimî olarak kullananlardan biri de Karamemi oluyor. Onun sanatında kemâlini ne kadar hazmetmiş olduğunu bu umumî lâkap bildirmektedir. (Bu gibi insanlar esâsen meziyet dâvasında bulunmazlar.)

Elif

Arap alfabesinin birinci harfi olan elif, ayrıca tuğranın dört bölümünden birisidir. Tuğrada dik olarak yukarıya doğru çekilen üç paralel çizgiye elif veya tuğ denir.

Elvan Kâğıt

Renkli kâğıt. Elvan, renk anlamına gelen "levn" kelimesinin çoğuludur. Yazıya çok önem veren Türkler elvanı bilir, al, yeşil, pembe, mavi, siyah, renk yermek için bitkilerden yapılma boyalar kullanırlardı.

En'am (Enam)

En'am süresiyle, diğer meşhur Kur'an-ı Kerim surelerini ihtiva eden mecmuaya verilen ad. En'am-ı Şerif de denir. Bunlar güzel bir yazı ile yazdırılıp, tezhiplenerek iyi bir cilt yaptırılırdı.

Enbub

Kesildiği gibi kalan, ağzı düzeltilmemiş kalem.

Envanter

Döküm, liste.

Erkam-ı Divâniye (Siyakat)

Bir yazı çeşididir. Irak'ta Abbasîler zamanında icad edilmiş, Selçuklular zamanında Anadolu'ya girmiştir.

Erkek Oyma

Oyulup çıkartılan kısma erkek oyma denir.

Diğer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri

İlk Sayfa ... 10 11 [12]13 14 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü