Eğitim Sitesi

Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü

Heft Kalem

Batılı müellifler talik yazı biçimini de aklâm-ı sitteden sayarlarken, bazıları ta'likin eklenmesiyle, rik'a, sülüs, muhakkak, reyhanı, nesih, tevki', talik yazılarının, hepsine birden "heft kalem" (yedi kalem) derler.

Helezoni Nokta

İçinde helezona çizgiler bulunan ve süslemede kullanılan nokta.

Helkâr

Halkâr ile ilgili bilgilere bakınız.

Hendesi Tezyinat

Doğru ve eğri çizgilerden meydana gelen süsleme; geometrik süsleme.

Açıklamalarıyla 1053 Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi

Herat Cildi

Özellikle Herat'ta yapılan bir cilt biçimi. Şemseli fakat yaldızsızdır.

Hereke Kalemi

Cava kalemi ile ilgili bilgilere bakınız.

Herkâr

Halkâr ile ilgili bilgilere bakınız.

Hibr

İyi cins mürekkep.

Hilâl

Daire şeklinde tertiplenen göbek kısmını, uçları baş makama doğru bakan ve genişliği aşırı olmayan bir hilâl çevreler. Resul-i Ekrem bu âlemi nuruyla aydınlattığı için
aya benzetildiğinden hilyenin göbek kısmını çepeçevre saran bölümünde, ayın en güzel hâli olan hilâl şekli oluşturulmuştur.

Hilbe

Boy tohumu (ebru sanatı)

Hilye

Peygamberin vasıflarını ve Allah'ın adlarını ihtiva eden yazılar. Kâğıda yazılarak mukavvaya yapıştırılırdı. Levhanın ortasına bir daire yapılır, sülüsle oklu besmele, yuvarlak olarak ve besmelenin sağından başlayarak Ebu Bekir, Ömer, Osman, Ali isimleri ile göbek adı verilen dairenin orta kısmına nesihle Peygamberin vasıfları yazılır. Etek adındaki alt kısımda ise âyet ye hilye-i şerifenin devamı ile yazanın adı kaydedilir. Sağ ye solunda Peygamberin torunları Hasan ve Hüseyin'in adı yazılıdır.

Hilye-i Şerife

Süs anlamına gelen Arapça bir kelime. Hazreti Peygamberin vasıflarını anlatan hat eseri.

Hindi

Orta kalitede kâğıt çeşitlerinden biridir. Hint'te yapıldığından bu adı alır.

Hint Abadisi

Âbâdi ile ilgili bilgilere bakınız.

Hint Kâğıdı

Pamuktan yapılan ve minyatürde kullanılan kâğıt.

Hint Kalemi

Hindistan'dan gelen bir kalemdir. İçinde çok az boşluk vardır ye üzeri beneklidir. Boğumları oldukça uzundur. Çok sert olduğundan hattatlar bu kaleme pek ilgi göstermemişlerdir.

Hizânetü'l-Kütüb

Kütüphane

Hizip Gülü

Hizp: kışını, bölük. Yazma Mushafların hiziplerinin baş tarafına konulan, etrafı yuvarlak, içi boş süsleme. Genellikle her beş sayfada bir sayfa kenarına konulur.Gül ile ilgili bilgilere bakınız.

Hokka

1. İçine mürekkep konulan yuvarlak kap. Çok sanatkârane olanları, kapaklı ve kapaksızları vardır. Eskiden çok kıymetli Çin gülabdanlarının boğazını kırarak dip tarafından hokkalar yaptırırlardı. Ağızları ve dipleri gümüş ve altın kapak ve ayaklarla süslenirdi. Bunlar sair porselen, altın ve gümüşten yapılırsa da Çin'de hokka olarak yapılıp gelmişleri yoktur. Kütahya'da çini hattat hokkaları da yapılmıştır.

2. Hattatlarla müzehhiplerin kullandıkları içinde ekseriya siyah mürekkep bulunan ufak hokka mânasına gelir. Büyük veya küçük olsun boya konan kaplara çanak derler. Boya çanağı gibi. Hokka denince mürekkep hatıra gelir.

3. İçine mürekkep konulan, genellikle çanak şeklinde küçük kap. Devât da denir.

Hokka Takımı

Yazı yazmak için gereken bir veya iki hokkayı ve kalemleri koyacak yerleri olan takım. Bunlar çoğunlukla uzunca bir tepsi üzerinde iki hokkadan meydana gelir. Birine mürekkep diğerine rıh konurdu. Kırmızı (sürh) mürekkebe mahsus ayrıca küçük hokkaları vardır.

Diğer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri

İlk Sayfa ... 16 17 [18]19 20 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü