Eğitim Sitesi

Online Tarih Terimleri Sözlüğü

İstibdat

Uyruklarına hiçbir hak ve özgürlük tanımayan sınırsız monarşi, despotluk, despotizm.

İstibdat (Baskı)

1-Tek bir yöneticinin toplumu baskı altında yönetmesine dayanan düzendir. II. Abdülhamit'in 1878'den 1908'e kadar ülkeyi idare ettiği döneme de bu ad verilir.

2-Uyruklarına hiçbir hak ve özgürlük tanımayan sınırsız monarşi, despotluk.

İstidad

Yetenek.

İstihkam

Askerlikte, savunma yada saldırı amaçlı yapıların tasarım ve yapımı ile ulaşım ve iletişim hatlarının yapımını yerine getiren savaşçı sınıfdır. Savaşta ölenlerin defnedilmesi görevide yine aynı adı taşıyan bölüğe aittir. Düşman saldırılarına karşı koymak için düzenlenmiş yerler için de bu terim kullanılır.

Açıklamalarıyla 1888 Tarih Terimi

İstihsal

Üretme, çıkarma, elde etme.

İstiklâl

Bağımsızlık.

İstiklal Madalyası

29 Kasım 1920'de TBMM tarafından çıkarılan İstiklal Madalyası Kanunu'na göre; TBMM üye-lerine yeşil şeritli, cephede bulunanlara kırmızı, cephe gerisinda yararlılıklar göstermiş olanlara beyaz, hem TBMM üyesi olup hem de cephede bulunanlara yeşil kırmızı İstiklal Madalyası verilmiştir.

İstiklal Mahkemeleri

TBMM'nin 18 Eylül 1920 tarihinde kabul ettiği bir yasayla kurulan olağanüstü yargı organıdır. Vatana ihanet suçları ile asker kaçaklarını yargılamak üzere kurulan bu mahkemeler TBMM adına yargılama yapmaktaydılar, bu nedenle kararları kesindi. Üyeleri TBMM'den seçilen bu mahkemeler, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın ardından; Şeyh Said Ayaklanması, Atatürk'e Süikast Girişimi ve Menemen Olayı'nda tekrar tekrar görev yapmıştır.

İstikrar

Aynı kararda, biçimde sürme, kararlılık.

İstila

1. Bir ülkenin topraklarını silah zoruyla ele geçirme.

2. Bir yeri ele geçirme.

İstimalet

1- Meylettirme, cezbetme, gönül alma.

2- Osmanlı'nın savaşmadan toprak kazanma politikası.

3. Osmanlıların uyguladığı meylettirici ve uzlaştırıcı fetih siyaseti için kullanılan tabir.

İstimalet Politikası

İstimalet (hoşgörü) politikasına göre Osmanlı Devleti; fethettikleri topraklarda bulunan halkın dinine, örflerine, adetlerine, yaşam biçimlerine saygı göstermiştir. Bu konuda feodal beylerle de mücadele eden Osmanlı Devleti bu politikası sayesinde bir çok toprağı ve üzerindeki halkı uzun yıllar boyunca hakimiyeti altında tutabilmiştir.

İşçi Sınıfı (Proleterya)

Fabrika, atölye, maden ocağı, tarım işletmesi vb. gibi bir işyerinde , belli bir ücret karşılığında bedenini, kafa gücünü ya da bunlarla birlikte el becerisini kullanarak üretim yapan kimselerden oluşan sınıf. Kapitalist üretim biçiminin iki büyük sınıfından biridir.

İthalat

Bir ülkeye, başka bir ülkeden alınan malların tümü, dış alım.

İtham

Suçlama.

İtilaf (Anlaşma) Devletleri

1907 Yılında Reval'de imzalanan bir anlaşma ile sömürge ve çıkar alanlarını Almanya'ya karşı korumak ve yeni çıkarlar sağlamak amacıyla kurulan emperyalist devletler bloğudur. Bu blokta önce İngiltere, Fransa ve Çarlık Rusya'sı yer almış sonra bu bloğa Japonya, İtalya, ABD gibi devletler katılmıştır. I. Dünya Savaşı'nı kazanmakla birlikte rakiplerini tasfiye edememiş ve özellikle II. Dünya Savaşı'ndan sonra sömürgeleri olan toplumların bağımsızlığını kabul ederek serbest ticaret sayesinde pazar alanlarını diğer emperyalist devlerlerle paylaşmak zorunda kalmış ve süreç içerisinde kendiliğinden tasfiye olmuştur.

İttifak

Uyuşma, birlikte hareket etmek üzere anlaşma, sözleşme, bağlaşım, bağlaşma.

İttifak (Bağlaşma) Devletleri

1883 Yılında Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya tarafından oluşturulan, tarihin ilk emperyalist devletler bloğudur. Diğer emperyalist devletlerin ellerindeki sömürgelere göz diken bu devletler I. Dünya Savaşını başlatmışlardır. Savaş başladığında İtalya Anlaşma Devletleri safına geçerken, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan bu blok içinde yer almıştır. I. Dünya Savaş'ndan yenik çıkmışlardır.

İttihat

Birleşme, birlik kurma, bir olma. (İttihat ve Terakki: Birlik ve Kalkınma).

İttihat Ve Terakki Cemiyeti

.Abdülhamit'in Osmanlı Mebuslar Meclisi'ni dağıtmasından sonra uygulanmaya başladığı istibdat (baskı) yönetimine karşı 1889 yılında Osmanlı aydınlarınca kurulmuştur. Özellikle Harbiye ve Tıbbiye çevresinde örgütlenen dernek, 1908 yılında Makedonya Ayaklanması'nı düzenlemiştir. Ayaklanmanın hızla genişlemesi üzerine II.Abdülhamit meşrutiyeti yeniden ilan etmek zorunda kalmıştır. Bu gelişmeden sonra siyasal parti özelliğine kavuşmuş ve 31 Mart Ayaklanması'nı bastırdıktan sonra Osmanlı siyasi hayatında belirleyici olmaya başlamışlardır. 14 Ocak 1913 'de düzenlenen Bab-ı Ali Baskını' yla tek başlarına iktidara gelmişlerdir. Osmanlı Devleti'nin Almanya'nın denetimine girmesinde ve I. Dünya Savaşı'na katılmasında önemli bir rol oynamıştır. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmasından ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından sonra kendini dağıtan örgütün yöneticileri yurt dışına kaçmışlardır.

Diğer Tarih Terimleri

İlk Sayfa ... 41 42 [43]44 45 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Tarih Terimleri Sözlüğü