İttihat Ve Terakki Cemiyeti .Abdülhamit'in Osmanlı Mebuslar Meclisi'ni dağıtmasından sonra uygulanmaya başladığı istibdat (baskı) yönetimine karşı 1889 yılında Osmanlı aydınlarınca kurulmuştur. Özellikle Harbiye ve Tıbbiye çevresinde örgütlenen dernek, 1908 yılında Makedonya Ayaklanması'nı düzenlemiştir. Ayaklanmanın hızla genişlemesi üzerine II.Abdülhamit meşrutiyeti yeniden ilan etmek zorunda kalmıştır. Bu gelişmeden sonra siyasal parti özelliğine kavuşmuş ve 31 Mart Ayaklanması'nı bastırdıktan sonra Osmanlı siyasi hayatında belirleyici olmaya başlamışlardır. 14 Ocak 1913 'de düzenlenen Bab-ı Ali Baskını' yla tek başlarına iktidara gelmişlerdir. Osmanlı Devleti'nin Almanya'nın denetimine girmesinde ve I. Dünya Savaşı'na katılmasında önemli bir rol oynamıştır. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmasından ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından sonra kendini dağıtan örgütün yöneticileri yurt dışına kaçmışlardır.
İttihat(Birleştirme) Dağılmakta olan Osmanlı imparatorluğunun bir arada tutma düşüncesi.
İyon Düzeni Antik mimarlıkta kullanılan, iyonya'da geliştirildiği için bu adla anılan düzen. Dor düzenine oranla daha incelmiş sütunları, sütun kaideleri ve volütlü (zıt yönlü kancalı) sütun başlıkları ile ayırt edilir.
Jaketatay Erkeklerin resmi ziyaret ve davetlerde giydikleri, siyah kumaştan yapılmış, etekleri uzun ve ön köşeleri yuvarlak kesilmiş, arkası uzunca yırtmaçlı cekettir.
Jakobenler Fransız Devrimi'nin en ünlü siyasal grubudur. En etkin üyelerinden biri Robespier'dir. Cumhuriyetçi ve devrimci etkinliklerini 1792 yılından sonra giderek arttıran örgüt 1793-1794 yıllar-ında hükümeti ele geçirerek terör dönemini başlatmıştır. 1794 yılında Robespier'in ölümüyle örgüt gücünü yitirmiştir. Jakobenlik, günümüzde merkeziyetçi ve otoriter bir davranış anlamında kullanılıyor ama, esas olarak, cumhuriyetçi, demokrat ve sosyalist bir tutumu içerir.
Açıklamalarıyla 1889 Tarih Terimi
Jandarma Yurt içinde özellikle kırsal alanlarda ve tutukevlerinde bir tür polis olarak genel güvenliği sağlamakla görevli askeri kolluk kuvvetidir. İlk kez XV.yüzyıl'da Fransa'da kurulmuştur. Türkiye'de ki geçmişi 1839'da kurulan Zaptiye örgütüne dayanır.
Jeopolitik İçinde bulunduğu coğrafyanın ve onun yanı sıra ekonominin , nüfüsun vb. bir devletin siyasası üzerindeki etkileridir.
Jön Türkler (Genç Osmanlılar) II. Mahmut zamanında kurulan Harbiye ve Tıbbıye gibi batı tarzında eğitim veren kurumlardan yetişenlerin oluşturduğu Osmanlı aydınlarıdır. Batıya hayranlık duyan bu kesim, devletin dağılmasını önlemek amacıyla tüm Osmanlı halkını "Osmanlı Ulusu" adıyla birleştirmeye çalıştılar. 1876 yılında iki hükümet darbesi düzenleyerek önce Abdülaziz'i tahttan indirip yerine V. Murat'ı daha sonra da V. Murat'ı da tahttan indirip yerine II. Abdülhamit'i tahta çıkardılar. II. Abdülhamit'e Kanun-i Esasiyi kabul ettirerek Meşrutiyet Dönemi'ni başlattılar. II. Ab-dülhamit 93 Harbinde alınan yenilgiyi bahane ederek Meşrutiyet'e son verince pek çoğu yurt dışına kaçtı ve böylece Genç Osmanlılar Cemiyeti dağılmış oldu. İttihat ve Terakki Cemiyeti bu cemiyetin olmamasından doğan boşluğu doldurmuştur.
Jurnal Bir kimseyle ilgili olarak, yetkililere gizlice verilen kötüleme yazısı ya da sözlü bilgidir. II. Abdülhamit Dönemi'nde çok kullanılan bir yöntem olmuştur.
Jüllien Takvimi Roma imparatoru Julius Caesair'ın MÖ:46 yılında, Mısır'dan alıp düzenlediği 365 günlük güneş yılı takvimidir. Bu takvim 12 aya bölünmüş ve ay ay adları olarak da Roma'nın tanrılarının, devlet adamlarının, kumandanlarının adları kullanılmıştır.
Kabartma (Rölyef)
1-Taş, alçı, ahşap, gibi işlenebilir yüzeylerde oyuk ve kabarık betimlemelerle oluşturulan yapıttır.
2-Binalarda, sütunlarda, mezar taşlarında, lahitlerde vs. çıkıntı şeklindeki resmedilmiş eserler.
Kâbe Allah'ın Evi. Arabistan'ın Mekke kentinde bulunan ve Müslümanların hacı olabilmek için, belli kurallara uyarak tavaf etmelerigereken kutsal yapı.
Kabile Birlikte yaşayan, konup göçen, bir sülâleden türemiş insanlar. Bir reisin idaresi altında bulunan ve ekserisi aynı soydan gelen insanlar.
Kadeş Antlaşması Dünya tarihinde bilinen ilk yazılı antlaşma. Suriye egemenliği için Hititler ile Mısırlılar arasında yapılan antlaşmadır (MÖ 1280).
Kadı
1. Osmanlı Devleti'nde Tanzimat Dönemi'ne kadar her türlü davaya, Tanzimattan Cumhuriyet'in ilk yıllarına değin geçen sürede ise yalnızca evlenme, boşanma, nafaka ve miras davalarına bakan mahkemelerin başkanlarına verilen addır.
2. Kazaların sivil yönetiminden sorumlu olan ve aynı zamanda yargıçlık da yapan görevli.
3. Şeriat hükümlerini uygulayan hâkim.
4. Mahkemelerde hakimlik ve yargıçlık görevini yapan ve aynı zamanda kazaları da yöneten kişidir.
Kadın Efendi Onsekizinci yüzyıldan itibaren padişah eşlerine verilen unvan.
Kadırga İki direkli, hem yelkenle, hem de kürekle yol alan, özellikle Akdeniz'de kullanılmış olan bir savaş gemisidir.
Kadim Başlangıcı olmayan, eski, ezelî.
Kafes
Topkapı sarayında padişah oğullarının XVII. yüzyıl başlarından beri bir çeşit tutuklu yaşamı
sürdürdükleri, yüksek duvar ve şimşir ağaçları ile çevrili, harem dairesine bitişik ve bir çok odalarla oniki bölümden oluşan yapıdır. Aynı zamanda Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nden itibaren Divan-ı Hümayun toplantılarını hükümdarın izlediği ve içi görülmeyen yerdir.
Kafkasya Karadeniz ile Hazar Denizi arasında kalan dağlık, etnik açıdan karmaşık bir bölgedir.
Diğer Tarih Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Tarih Terimleri Sözlüğü