Eğitim Sitesi

Online Tarih Terimleri Sözlüğü

Despotluk (Despotizim)

Bir bölgeyi ya da ülkeyi zorla, baskıyla ve keyfi olarak yönetme anlayışı.

Destan

Bir kahramanlığı, bir zaferi manzum şekilde anlatan eser, kahramanlık hikâyesi.

Destroyer / Muhrip

Orta çapta toplarla donatılmış, orta tonajlı, çok hızlı ve çevik savaş gemisi.

Devalüasyon

Paranın değerinin düşürülmesi. Tağşiş.

Açıklamalarıyla 1888 Tarih Terimi

Devlet

1-Toplum halinde yaşayan insanların, aralarındaki düzeni kurmak ve sürdürmek için oluşturdukları güce denir.

2-Toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal örgütlü bir ulusun ya da uluslar topluluğunun oluşturduğu uluslar topluluğudur.

Devletçilik

Ekonomik ve toplumsal bütün görevlerin ve eylemlerin devlet tarafından yönetimidir. Devletçilik düşüncesi özellikle ulusal ekonomiyi koruyuculuk ve sanayileme sorunlarında toplanır. Ülkemizde ulusal burjuvazinin ekonomik yatırım yapacak yeterli gücü olmaması nedeniyle, yatırımların devlet eliyle yapılmasıdır. Bir zorunluluk sonucu ortaya çıkan bu ilke liberalizm ile çelişmez. Atatürkçülüğün altı temel ilkesinden biridir.

Devletleştirme

Özel girişimin elinde bulunan sanayi, ticaret ve hizmetlerin kamu yararı amacıyla devlet mülkiyeti ve yönetimi altına alınması. Özel mülkiyetin toplumsal mülkiyete dönüştürülmesi anlamına gelen kamulaştırmadan daha geniş kapsamlıdır.

Devrim (İhtilal)

Bir toplumun yaşamında önemli işlevi olan kurumların hızlı ve geniş kapsamlı bir biçimde kökten değiştirilmesi ya da yenileştirmesi olarak tanımlanabilir. Temelde siyasal iktidarın devrilmesini kapsayan bir terim olmakla birlikte, daha geniş anlamda toplumsal yaşamın çeşitli alanlarında görülen büyük değişimleri (Örn. Sanayi Devrimi) nitelendirmede de kullanılır.

Devrimcilik

Dil devriminin ilk yıllarında inkılapçıık daha sonraki yıllarda ihtilalcilik olarak kullanılmıştır. Bir toplumun önemli kurumlarını kısa bir süre içinde yenileştirmesi demektir. Atatürkçülüğün altı temel ilkesinden biridir.

Devşirme

Osmanlı Devleti'nde, I. Mehmet (Çelebi) Devri'nde Kapıkulu Ocaklarındaki asker gereksinmesini karşılamak amacıyla kurulan, Devleti'nin gereksinmesine göre belli kurallarla toplanan Hristiyan çocuklardır. Gereksinime göre her 3-5 yılda bir 8-16 yaşlarındaki Hristiyan erkek çocukların devşirilme işidir. Devşirmeye gerek duyulduğunda Yeniçeri Ağası Divan-ı Hümayuna baş vururdu. Devşirme her 40 evden bir oğlan çocuğu oranında yapılırdı. Tek oğul, Yahudi olanlar, evliler, köy kethüdası oğulları, çoban, sığırtmaç, köse, kel, Türkçe bilenler, sanat sa-hibi olanlar, çok uzun ve çok kısa olanlar, Rus, Çingene veya Acem olanlarla Trabzon Hristiyanları kesinlikle devşirilmezdi. Devşirilen çocuklardan oluşan 100-200 kişilik gruba sürü denilirdi. Sürü devlet merkezine gelince dinlenilir ve devşirme oğlanları şahadet getirtilip, Müslümanlaştırılır ve sünnet edilirlerdi. Güzelleri saray için, gürbüzleri Bostancı Ocağı için ayrılır, geri kalanlar Anadolu ve Rumeli'de Türk köylerine dağıtılırdı.

Devşirme Sistemi

1. Osmanlı devletinin fethettiği topraklardaki Hristiyan erkek çocuklarını, asker ve yönetici olarak görev almaları için seçmesi ve yetiştirmesidir.

2. Osmanlı'nın fethettiği topraklardan getirdiği çocukları asker ve yönetici olarak yetiştirmesidir.

Diba

Altın ve gümüş işlemeli bir tür ipek kumaş.

Dibace

Önsöz, başlangıç.

Diktatörlük

Egemen ve mutlak bir siyasi gücün, bir veya birçok kişinin oluşturduğu bir yürütme organınca yürütüldüğü siyasi organ.

Dil

1- Yakalanan, tutsak edilen düşmandan, konuşturularak alınan bilgi.
2- Gönül.

Dinar

Emeviler döneminde bastırılan altın para.

Dionisos

İlkçağ Yunan Mitolojisinde baş tanrı olan Zeus'un oğludur. Bağların koruyucusu ve şarap tanrısıdır.

Diplomasi

1.Uluslararası ilişkileri düzenleyen antlaşmalar bütünü. 2.Yabancı bir ülkede ve uluslararası toplantılarda ülkesini temsil etme işi ve sanatı.

Diplomatik

Fermanlar, beratlar ve dönemin yazışmalarını inceler. Siyaset bilimi olarak da adlandırılır. Başlangıç noktası Kadeş Barışının imzalanmasıdır.

Diplomatika

Yazışma bilimidir. Devletlerin iç ve dış yazışmalarını, antlaşmalarını ve bu tür belgelerin yazım üsluplarını inceler.

Diğer Tarih Terimleri

İlk Sayfa ... 20 21 [22]23 24 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Tarih Terimleri Sözlüğü