Oluş, deyiş ya da yapış biçimi, üslup, tarz.
Sözcükleri yapı yönünden inceleyen dil bilgisi kolu. Etimoloji, köken bilgisi, yapı bilgisi.
Bir yargıyı, bir gerçeği bildirmek için yüklemi bildirme kiplerinden biriyle kurulan ad veya fiil cümlesi.
Fiilin olumlu veya olumsuz nitelikteki yapılışını; geniş zaman, şimdiki zaman, görülen geçmiş zaman, duyulan geçmiş zaman ve gelecek zaman da olmak üzere belli bir zaman kavramı içinde veren kipler: al-ır-ım, al-ıyor-um, al-dım, al-mış- ım, al-acağ(k)-ım; çalış-ır, çalış-ıyor, çalış-tı, çalış-mış, çalış-acak.vb.
Açıklamalarıyla 596 Türkçe-Dil Bilgisi Terimi
Birleşik Zamanlı Kip: Bildirme ve tasarlama kiplerinin 3. şah. Teklik çekimi üzerine i- ek fiilinin hikaye, rivayet ve şart kiplerinin eklenmesi ile oluşan kipler.
İki ya da daha çok sözcüğün birleşip kaynaşmasından oluşan sözcükler yapıca bileşiktir.
Görünen geçmiş zaman. Di'li geçmiş zaman.
Sözü söyleyen kişiler. Biz kişisi.
Sözü söyleyen kişi. Ben kişisi. Konuşan kişi.
1- Temel cümlenin bir öğesi durumunda bulunan yan cümlecikten oluşan cümlelerdir. Bu cümlelerde tek yüklem bulunur.
2- İçinde esas yargının bulunduğu bir temel cümle ile, temel cümleyi anlam ve görev bakımından tamamlayan, yüklemi çekimli olan ve değişik yapı özelliklerine sahip bulunan bir veya daha fazla yardımcı cümleden oluşmuş cümle türü.
İçinde esas yargının bulunduğu bir temel cümle ile, temel cümleyi anlam ve görev bakımından tamamlayan, yüklemi çekimli fiil olan ve değişik yapı özelliklerine sahip bulunan bir veya daha fazla yardımcı cümleden oluşmuş cümle türü: Ara sıra, ahiretten haber gelseydi, ölüm bu kadar müthiş olmayacaktı. (Y.K.Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından, s.46)
Birleşik cümlenin ki'li birleşik cümle, iç içe birleşik cümle ve şartlı birleşik cümle gibi türleri vardır.
Bir sözcük ile biçim veya anlam bakımından kaynaşıp kalıplaşan eylem.
Ad soylu bir kelimeyle etmek, eylemek, olmak yardımcı fiillerinin birleşmesinden veya birer sıfat-fiil ya da zarf fiil ekleriyle birbirine bağlanmış iki ayrı fiil şeklinin anlamca kaynaşmasından oluşmuş fiil türü.
Yeni bir kavramı karşılamak için iki veya daha çok kelimenin Türkçenin söz kalıplarına uygun belirli yollarla bir araya getirilmesi ile kurulmuş söz birliği: açıkgöz, yer elması, emretmek vb.
Ses düşmesi, ses türemesi, sözcük türü kayması veya anlam kayması bakımlarından aralarına ek giremeyecek kadar kalıplaşmış iki veya daha fazla yardımcı sözcükten meydana gelen sözcük.
Yalın zamanlı ve çekimli bir eylemin -di (i-di), -miş (i-miş), -se (i-se) gibi ek eylem eklerinden birini alarak bildirdiği zaman.
Birden çok zaman eki almış eylem.
Sözcük kökleri değişmeyen dil. Bükümlü dil.
Tanınmış, eserler yazmış, ün bırakmış kişileri tanıtmak amacıyla yazılan yazılara biyografi denir. Biyografilerde yurtlarına, insanlığa hizmetleri dokunmuş önemli kişilerin çalışmaları, hayatları, eserleri anlatılır. Biyografilerin açık, sade bir dille, tarafsız olarak yazılması gerekir.
Bir konuda özet olarak verilen bilgi veya açıklama.
Diğer Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü