Olumlu veya olumsuz olarak zaman kavramı taşıyan veya zaman kavramı ile birlikte kişi kavramı veren sözcük.
Yüklemi çekimli bir eylem ya da eylem grubu olan cümlelerdir. Her türlü hareket iş, oluş eylem cümleleriyle karşılanır. Bu nedenle eylem cümleleri, ad cümlelerine oranla daha fazla kullanılır.
Örnek :
Bir adım daha yaklaşınca tanıdım.
Eylem ya da ad kök veya gövdelerine zaman kavramıyla birlikte kişi kavramı bildiren eklerin getirilmesi.
Ad ya da eylemden türemiş eylem.
Açıklamalarıyla 596 Türkçe-Dil Bilgisi Terimi
Ad olmayan, mastar eki alabilen kök.
Eylem kök veya gövdesine eylemden ad yapan eklerin getirilmesiyle yapılan ad.
Eylem kök veya gövdesine eylemden eylem yapan eklerin getirilmesiyle yapılan eylem.
İş, oluş, hareket, durum ve kılış bildiren; zaman ve kişi eklerine göre çekimlenebilen; zaman ve kişi ekleriyle çekimlenmesi halinde cümle içinde yüklem görevi üstlenen sözcüklere eylem (fiil) denir.
Örnek :
bak-, sus-, büyü-, ağla-, koş-
Gel-di-m kopar-ı-yor-uz
Gel (eylem kökü) kopar (eylem gövdesi)
-di (zaman eki) -yor (zaman eki)
-m (1. Tekil kişi eki) -uz (1. Çoğul kişi eki)
Tümleç alan ve ad gibi kullanılan eylemsi.
Eylem kök ya da gövdesinden eylemsi ekleriyle türetilen ve çekimlenemeyen sözcük.
Kahramanlarının çoğu, hayvanlardan, bitkilerden seçilen, sonunda bir ahlak veya hayat dersi bulunan alegorik (imge ve canlandırmaya dayanan) kısa yazı türüdür. Bu tür, insanların hatalarını düzeltmeye, töresel bir kavramı ortaya koymaya yarar. Fabllardaki düşsel unsurlar birer araçtır. Asıl hedeflenen ise ahlaki derstir. İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellikler verilerek, bu varlıklar öyle hareket ettirilir.
Bir yazarın, herhangi bir konu üzerinde, kişisel anlayış, görüş ve düşüncelerini güzel bir uslupla, hiçbir kanıtlama gerekliliği duymadan anlattığı yazı türüne fıkra denir.
1. İş, davranış, olumlu veya olumsuz olarak çekimli durumlarda zaman kavramı taşıyan veya zaman kavramı yanında kişi kavramı veren kelime, eylem.
2. İş, hareket, oluş bildiren sözcüklere eylem (fiil) denir.
Yüklemi çekimli fiil olan cümle: Onun hayatı sadece bugünlerde geçmişti. (A.H.Tanpınar, Huzur, s.119)
Oluş, kılış veya durum bildiren fiil soylu kelimenin yapı bakımından daha küçük ögelere bölünemeyen anlamlı kısmı: aç-, al-, es- vb.
Yazılı ve sözlü anlatımda, çekimli bir fiilin, aldığı zaman ekine göre bildirmesi gereken zaman dışında bir zamanı göstermesi ve bundan doğan anlam kayması: Yarın İstanbul'dan Ankara'ya geliyor (gelecek anlamında).
Fiil kök ve gövdelerinden ad ve sıfat türeten ek: -ek(bin-ek), -gü(büz-gü) vb.
Fiil kök veya gövdelerinden fiil yapan ek: -n(uzan-), -t-(uza-t-) vb.
Eylemler Bilgilerine Bakınız.
Biçim, şekil.
Diğer Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri
Terimler Sözlüğü Ana Sayfa
Açıklamalı Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü