Eğitim Sitesi

Online Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü

Eylem

Olumlu veya olumsuz olarak zaman kavramı taşıyan veya zaman kavramı ile birlikte kişi kavramı veren sözcük.

Eylem (Fiil) Cümlesi

Yüklemi çekimli bir eylem ya da eylem grubu olan cümlelerdir. Her türlü hareket iş, oluş eylem cümleleriyle karşılanır. Bu nedenle eylem cümleleri, ad cümlelerine oranla daha fazla kullanılır.
Örnek :
Bir adım daha yaklaşınca tanıdım.

Eylem Çekimi

Eylem ya da ad kök veya gövdelerine zaman kavramıyla birlikte kişi kavramı bildiren eklerin getirilmesi.

Eylem Gövdesi

Ad ya da eylemden türemiş eylem.

Açıklamalarıyla 596 Türkçe-Dil Bilgisi Terimi

Eylem Kökü

Ad olmayan, mastar eki alabilen kök.

Eylemden Türemiş Ad

Eylem kök veya gövdesine eylemden ad yapan eklerin getirilmesiyle yapılan ad.

Eylemden Türemiş Eylem

Eylem kök veya gövdesine eylemden eylem yapan eklerin getirilmesiyle yapılan eylem.

Eylemler (Fiiller)

İş, oluş, hareket, durum ve kılış bildiren; zaman ve kişi eklerine göre çekimlenebilen; zaman ve kişi ekleriyle çekimlenmesi halinde cümle içinde yüklem görevi üstlenen sözcüklere eylem (fiil) denir.

Örnek :
bak-, sus-, büyü-, ağla-, koş-
Gel-di-m kopar-ı-yor-uz
Gel (eylem kökü) kopar (eylem gövdesi)
-di (zaman eki) -yor (zaman eki)
-m (1. Tekil kişi eki) -uz (1. Çoğul kişi eki)

Eylemlik

Tümleç alan ve ad gibi kullanılan eylemsi.

Eylemsi

Eylem kök ya da gövdesinden eylemsi ekleriyle türetilen ve çekimlenemeyen sözcük.

Fabl

Kahramanlarının çoğu, hayvanlardan, bitkilerden seçilen, sonunda bir ahlak veya hayat dersi bulunan alegorik (imge ve canlandırmaya dayanan) kısa yazı türüdür. Bu tür, insanların hatalarını düzeltmeye, töresel bir kavramı ortaya koymaya yarar. Fabllardaki düşsel unsurlar birer araçtır. Asıl hedeflenen ise ahlaki derstir. İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellikler verilerek, bu varlıklar öyle hareket ettirilir.

Fıkra

Bir yazarın, herhangi bir konu üzerinde, kişisel anlayış, görüş ve düşüncelerini güzel bir uslupla, hiçbir kanıtlama gerekliliği duymadan anlattığı yazı türüne fıkra denir.

Fiil

1. İş, davranış, olumlu veya olumsuz olarak çekimli durumlarda zaman kavramı taşıyan veya zaman kavramı yanında kişi kavramı veren kelime, eylem.

2. İş, hareket, oluş bildiren sözcüklere eylem (fiil) denir.

Fiil Cümlesi

Yüklemi çekimli fiil olan cümle: Onun hayatı sadece bugünlerde geçmişti. (A.H.Tanpınar, Huzur, s.119)

Fiil Kökü

Oluş, kılış veya durum bildiren fiil soylu kelimenin yapı bakımından daha küçük ögelere bölünemeyen anlamlı kısmı: aç-, al-, es- vb.

Fiilde Zaman Kayması

Yazılı ve sözlü anlatımda, çekimli bir fiilin, aldığı zaman ekine göre bildirmesi gereken zaman dışında bir zamanı göstermesi ve bundan doğan anlam kayması: Yarın İstanbul'dan Ankara'ya geliyor (gelecek anlamında).

Fiilden Ad Yapma Ekleri

Fiil kök ve gövdelerinden ad ve sıfat türeten ek: -ek(bin-ek), -gü(büz-gü) vb.

Fiilden Fiil Yapma Ekleri

Fiil kök veya gövdelerinden fiil yapan ek: -n(uzan-), -t-(uza-t-) vb.

Fiiller

Eylemler Bilgilerine Bakınız.

Form

Biçim, şekil.

Diğer Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri

İlk Sayfa ... 10 11 [12]13 14 ... Son Sayfa

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa

Açıklamalı Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü